Là 1 giải đánh võ tự do phát triển mau chóng bậc nhất những năm gần đây, hấp dẫn khán giả nam phụ lão ấu sang hèn đủ hết, đến giữa năm 2016, võ đài Ultimate Fighting Championship chánh thức bán lại cho tập đoàn WME-IMG với giá hơn $4 tỉ. Để có bước tiến dài này, cái tên UFC cũng phải trải qua nhiều thăng trầm cũng như tự thay đổi.
Mục đích sơ khai của Ultimate Fighting Championship, như tên gọi của nó, là phô diễn các trận tranh đấu không khoan nhượng, với luật lệ tối thiểu. UFC khuyến khích võ sĩ thượng đài đánh đấm tự do theo sở trường riêng dù là đấm bốc Boxing, nhu đạo Judo, nhu thuật Jiu-Jitsu, không thủ đạo Karate, đô vật, võ Nga Sambo, võ Thái Muay, hay bất cứ thể loại võ thuật nào… Nhưng dưới nhiều áp lực, có cả tâm lý, pháp lý, xã hội… dần dần có thêm nhiều luật cấm. Từ kỳ UFC 14, các võ sĩ bắt buộc phải mang găng tay và không được đạp lên đầu đối phương đã ngã. Kỳ UFC 15 bắt đầu loại bỏ các màn nắm/kéo/giựt tóc, và cấm đánh vào ót, cụng đầu, cũng như hạ thủ… hạ bộ. Ðến UFC 21 bắt đầu áp dụng thể thức trận đánh UFC có tối đa 5 vòng, mỗi vòng 5 phút, không để kéo dài chiều theo thị hiếu khán giả. Võ sĩ UFC phải tuân thủ theo bộ luật Unified Rules of Mixed Martial Arts, trong đó có các điều cấm võ sĩ không được: chửi mắng, tuột quần, cào, cấu, ngắt, nhéo, cắn, móc mắt, bóp cổ, nhổ nước bọt vô mặt, cố tình đánh gãy xương, hay ném đối thủ ra khỏi bát giác chuồng Octagon, v.v… Bước đường chinh phục làng võ tự do của UFC khởi sự gian nan vào đầu thập niên 1990, đến chỗ thập tử nhất sinh đầu 2000, rồi cuộc phục hưng giữa thập niên đầu thế kỷ 21, và khởi sắc mạnh mẽ trong khoảng 10 năm trở lại đây.
Từ lần ra mắt đầu tiên ngày 12/11/1993, UFC đã bị tai tiếng là đậm màu bạo lực và thỏa mãn thị hiếu rẻ tiền. Chính Thượng Nghị Sĩ kỳ cựu John McCain (cựu phi công tác chiến thời chiến cuộc VN), từng gọi UFC là trò chơi đá gà người Human Cockfighting. Ông cựu tù nhân Hỏa Lò, cựu ứng cử viên Tổng Thống cho đảng Cộng Hòa kỳ Election 2008 đã gởi thơ đến 51 Thống Ðốc các tiểu bang vận động xóa sổ UFC. Kết quả của nỗ lực này là các trò đánh đấm “dã man, phi thể thao” bị cấm cửa tại 36 tiểu bang bao gồm New York, từng khiến kỳ UFC 12 vào tháng 2/1997 ban đầu dự trù tổ chức tại thành phố Buffalo tiểu bang NY chẳng những bị hạn chế truyền hình trả tiền Pay-Per-View qua hệ thống Cable mà bắt buộc phải dời sang tiểu bang Alabama. UFC sống dở chết dở đến năm 2001, bên bờ vực khánh tận, thì bán lại cho 2 anh em Frank và Lorenzo Fertitta, chủ nhân sòng bài Station Casinos ở Las Vegas với giá chỉ có $2 triệu. Ngay sau khi được anh em nhà Fertitta mua lại, có 2 kỳ UFC 30 và UFC 31 liên tiếp được đích thân tân Tổng Thống Hoa Kỳ Donald Trump đỡ đầu và tổ chức tại cao ốc do ông làm chủ “Trump Taj Mahal” ở Atlantic City tiểu bang New Jersey (tháng 2 và 5/2001). UFC tái sinh từ đây và ông Trump trở nên một loại bố già của làng võ tự do Mixed Martial Arts. Chẳng lâu sau UFC ra mắt phát hành các chương trình Home Video lẫn DVD, rồi trở lại với kênh TV Pay-Per-View, với con số khán giả trả tiền xem các trận đánh ngày càng nhiều hơn: 150,000 người mua Pay-Per-View kỳ UFC 40; 300,000 (UFC 52); 410,000 (UFC 57); 620,000 (UFC 60); 775,000 (UFC 61). UFC khởi sắc mạnh mẽ nhất từ khoảng giữa thập niên đầu của thế kỷ 21. Kỳ UFC 66 tổ chức tại võ đường MGM Grand Garden Arena ở Las Vegas ngày áp chót năm 2006 lần đầu tiên con số Pay-Per-View vượt ngưỡng 1 triệu. Tính chung cả năm 2006, võ đài UFC thu lợi nhuận trên $222,766,000, con số cao nhất mỗi năm trong kỹ nghệ TV Pay-Per-View, qua mặt cả đấm bốc lẫn trò chơi đô vật biểu diễn. Ðến tháng 4/2011, UFC 129 (diễn ra tại thành phố Toronto bên Canada), Pay-Per-View lên đến 1.25 triệu, đồng thời trở nên trận thượng đài đông khán giả nhất trong lịch sử UFC tổ chức tại Bắc Mỹ với 55,724 người dự khán và tiền vé vượt mức $12 triệu.
Thực tế UFC ngày càng được ưa chuộng dẫn đến bản hợp đồng độc quyền truyền hình với Fox Sports vào mùa hè 2011 kéo dài 7 năm. Theo thỏa thuận với đài Fox, mỗi năm UFC có 4 trận đánh trên đài hệ thống truyền thông chánh Fox Network; 32 trận mệnh danh là “Friday Night Fights” trên hệ thống Cable; 24 trận nữa theo sau các chương trình The Ultimate Fighter; và thêm 6 trận đánh riêng lẻ gọi là Fight Night. Ngay trong lần phát sóng đầu tiên với đài FOX, gọi là “UFC on Fox 1” vào giữa tháng 11/2011, tại thành phố Anaheim tiểu bang California, võ đài UFC đã lập kỷ lục 8.8 triệu khán giả đón xem một trận đấu võ trên TV. Và đúng như nguyên tắc thương trường là chiến trường, lịch sử chinh phục kỹ nghệ võ tự do của UFC cũng không thiếu những lần thu nạp đối thủ cạnh tranh. Năm 2006, UFC mua đứt World Extreme Cagefighting đặt tại California, phá bĩnh tham vọng mở mang WEC trên đài NBC Sports Network. Cũng cùng năm, UFC nuốt luôn kỳ láng giềng World Fighting Alliance (WFA), độc quyền thống lãnh thị trường Las Vegas. Sang năm 2007, UFC xóa sổ địch thủ Nhật Bổn Pride Fighting Championships. Ðến đầu năm 2013 UFC giải thể luôn Strikeforce của San Jose (California), vốn là một trong những võ đài tự do sớm nhất ra mắt từ 1985. Ngày nay, UFC hùng mạnh nhất trong kỹ nghệ võ tự do Mixed Martial Arts, hoàn toàn áp đảo những chàng ăn ké như King of the Cage hay Bellator… Tất cả võ sĩ võ tự do mạnh nhất thế giới ngày nay đều có mặt trên võ đài ULTIMATE FIGHTING CHAMPIONSHIP. Từ năm 2007, UFC cũng đã qua mặt boxing và trở thành món hot nhất hành tinh trong kỹ nghệ cá độ thể thao.
Kể từ màn ra mắt “UFC 1: The Beginning” tại võ đài McNichols Sports Arena của thành phố Denver tiểu bang Colorado ngày 12/11/1993, giải Ultimate Fighting Championship tính đến nay đã tổ chức trên 300 trận thượng đài võ tự do ở 15 quốc gia trên khắp năm châu. Kỳ UFC 8 lần đầu tiên xuất cảng sang Puerto Rico, một lãnh thổ của Hoa Kỳ vào năm 1996. Tại Mỹ Châu, còn có Mexico, Brazil, và nhất là Canada từng đón UFC đến 18 lần. Bên Âu Châu, UFC dừng chân tại Anh Quốc 16 lần, Ðức Quốc (5), Thụy Ðiển (3), cũng như Hòa Lan và Croatia. UFC có 7 lần diễn ra tại Úc Châu, và cả New Zealand. Á Châu cũng đã thấy UFC Nhật, Macau, Philippines, China. Thậm chí, có cả 2 kỳ UFC 112 (2010) và UFC Fight Night (2014) diễn ra tại xứ Hồi Giáo United Arab Emirates. Tính đến đầu năm 2017, tất cả các thị trường này đều đã ký hợp đồng TV độc quyền với UFC. Tại Hoa Kỳ, đấu võ UFC có chiếu trên các đài Fox, Fox Sports 1, và Fox Sports 2. Ở Anh có trên đài BT Sport, cùng với 150 quốc gia và vùng lãnh thổ với trên 20 ngôn ngữ. Với giá khoảng $7.99–$9.99 mỗi tháng, khán giả toàn cầu cũng có thể đón xem các trận đánh võ UFC qua phương tiện Internet cũng như những kỹ thuật truyền thông hiện đại như Apple TV, iPhone, Android, Xbox, Roku, Google, v.v…
TTD