Ls. Anh Thư & cô Hoa Ðoàn
Du học sinh đến với Mỹ với mong muốn được trau dồi kiến thức và hơn hết là được trải nghiệm cuộc sống và phong cách làm việc ở một môi trường mới. Tuy nhiên nhiều người chưa hiểu rõ về điều kiện để du học sinh có thể làm việc hợp pháp tại Mỹ. Bài viết sau đây sẽ nêu rõ 5 hình thức làm việc mà du học sinh có thể làm trong và sau khi tốt nghiệp tại Mỹ để tránh gặp phải những rắc rối đáng tiếc.
Thứ nhất, sinh viên quốc tế với visa F1 có thể làm việc trong trường (“on-campus.”) Công việc đó có thể là trợ giảng, gia sư, làm trong thư viện, phòng máy, nhà ăn, phòng gym… Ưu điểm của hình thức làm việc này là hình thức làm việc đơn giản và thoải mái nhất vì bạn không cần phải xin phép từ Cục Quốc tịch và Di trú Mỹ (United States Citizenship and Immigration Services – “USCIS”), bạn có thể có được Social Security Number (“SSN”) một cách đơn giản nhất và bạn có thể học bài trong thời gian làm việc. Tuy nhiên, cơ hội làm việc thường không cao vì ở hầu hết các trường sẽ ưu tiên cho sinh viên Mỹ trước sau đó mới đến du học sinh. Nếu bạn muốn cơ hội làm việc của mình cao hơn, hãy cố gắng ghi danh sớm nhất có thể. Lưu ý thời gian làm việc ở loại hình “on campus” là có giới hạn, không quá 20 giờ một tuần, nhưng bạn vẫn có thể làm toàn thời gian trong các kỳ nghỉ và dịp lễ.
Hình thức làm việc thứ hai cho du học sinh là Optional Practical Training (“OPT”). OPT là hình thức làm việc cho sinh viên sau khi tốt nghiệp. Mỗi người chỉ được sử dụng hình thức OPT 1 lần cho mỗi bậc học (đại học, thạc sĩ, tiến sĩ…), nếu bạn học hai bằng thạc sĩ nhưng sau lần học thứ nhất bạn đã ghi danh OPT thì bạn không có quyền làm OPT sau khi kết thúc khóa học thạc sĩ thứ hai. OPT đòi hỏi bạn phải nộp giấy tờ để có thể được USCIS chấp nhận. Sau khi USCIS chấp nhận hồ sơ của bạn, họ sẽ gửi thẻ cấp phép lao động (Employment Authorization Document – “EAD”) qua địa chỉ bạn đã ghi danh. Bạn có quyền chọn ngày bắt đầu OPT của mình, kể từ ngày bắt đầu bạn có 90 ngày “thất nghiệp” sau đó nếu không tìm được việc, bạn buộc phải rời nước Mỹ, nếu tìm được việc thì bạn được ở lại tối đa 12, 24 hoặc 36 tháng tùy theo ngành nghề. Lưu ý công việc của bạn phải liên quan trực tiếp tới ngành học và thời gian “thất nghiệp”giữa các công việc tối đa là 90 ngày.
Curricular Practical Training (“CPT”) là hình thức làm việc thứ ba mà du học sinh có thể làm. Bạn có thể thực hiện CPT trong thời gian học như tín chỉ bổ sung. Công việc của bạn có thể là thực tập trong trường hoặc ngoài phạm vi trường, có thể là nước ngoài. Công việc bạn làm có thể là việc làm có trả lương hoặc không lương. Khác với OPT, bạn chỉ có thể nộp giấy xin làm CPT sau khi có xác nhận làm việc từ cơ quan thuê bạn, và nếu bạn xin làm CPT toàn thời gian trong vòng 12 tháng hay hơn thì bạn sẽ mất quyền xin làm OPT. Nhiều học sinh chọn CPT cho thời gian mùa hè, tuy nhiên nên cân nhắc kỹ trước khi thực hiện CPT và lưu ý luôn thông báo cho Văn phòng sinh viên quốc tế nếu bạn có thay đổi về công việc.
Ngoài ra du học sinh còn có thể làm việc tại Mỹ khi với tư cách “Serve Economic Hardship”. Du học sinh có thể xin làm việc dựa trên việc chứng minh được hoàn cảnh tài chính khó khăn nguyên nhân do nguồn tài chính đột nhiên bị mất, do hoàn cảnh bất khả kháng mà học sinh đó không thể dự liệu trước được. Trường hợp đó có thể là bị mất học bổng không phải do lỗi của bạn; tài chính đột nhiên bị mất; hoặc sự tăng học phí, chi phí đột ngột, v.v… Bạn vẫn phải xin cấp thẻ EAD, trình tự giống OPT tuy nhiên bạn không bắt buộc phải làm việc liên quan đến ngành học của mình.
Trường hợp có thể làm việc hợp pháp cuối cùng cho du học sinh mà không bị ràng buộc như CPT hay OPT là làm việc cho các Tổ chức quốc tế (“International Organization”). Du học sinh với visa F1 nhận được lời mời làm việc cho các tổ chức quốc tế: the World Bank, the Organization of American States, v.v… có thể làm việc hợp pháp và không bị ràng buộc về thời gian ngành nghề. Do không bị ràng buộc bởi thời gian làm việc nên bất kể bạn làm bao lâu bạn vẫn có quyền nộp đơn xin làm OPT sau khi tốt nghiệp.
Trên đây là 5 loại hình thức mà du học sinh với visa F1 có thể làm việc hợp pháp tại Mỹ. Tuy nhiên, để chọn hình thức phù hợp với mình và tránh rắc rối vì hiểu biết chưa sâu, bạn nên đến Văn phòng sinh viên quốc tế tại trường mình học để được hướng dẫn cụ thể nhất.
AT&HD