Cho đến nay “The Silence Of The Lambs – Sự Im Lặng Của Bầy Cừu” do đạo diễn lừng danh Jonathan Demme thực hiện, với sự tham gia của các tài tử Jodie Foster, Anthony Hopkins, Scott Glenn, Anthony Heald và Ted Levine, vẫn là phim đầu tiên và duy nhất thuộc thể loại kinh dị, được Viện Hàn Lâm Khoa Học Và Nghệ Thuật Ðiện Ảnh Hoa Kỳ chọn trao tặng giải Oscar. Với ngân sách chỉ có 19 triệu Mỹ kim, “The Silence Of The Lambs” phát hành năm 1991, có doanh thu tổng cộng là 242.74 triệu Mỹ kim, trở thành một trong số những bộ phim kinh dị thành công nhất của mọi thời đại. “Sự Im Lặng Của Bầy Cừu”đoạt đủ năm giải Oscar quan trọng nhất [Big Five], gồm có giải thưởng dành cho phim hay nhất, đạo diễn xuất sắc nhất, kịch bản hay nhất, nam tài tử chính xuất sắc nhất, và nữ tài tử chính xuất sắc nhất. Ðây là bộ phim thứ ba sau “It Happened One Night – Chuyện Xảy Ra Trong Một Ðêm” (1934), và “One Flew Over the Cuckoo’s Nest – Bay Trên Tổ Chim Cúc Cu” (1975) cũng được trao tặng năm giải Oscar quan trọng này.
Bích chương của “Sự Im Lặng Của Bầy Cừu” được tạp chí Premiere xếp hạng thứ 25, trong số những bích chương phim ảnh xuất sắc nhất. Nhìn kỹ hoa văn trên lưng con bướm trong bích chương, chính là bức tranh “In Voluptas Mors” của danh họa Salvador Dali, gồm bảy phụ nữ khỏa thân được sắp đặt giống sọ người. Bác sĩ Hannibal Lecter được Viện Hàn Lâm Ðiện Ảnh Hoa Kỳ bình chọn là nhân vật phản diện hay nhất, trong số 50 nhân vật phản diện. Clarice Starling được bình chọn đứng thứ 6 trong số 50 nhân vật chính diện hay nhất, và cũng là nhân vật nữ có thứ hạng cao nhất trong danh sách. Một câu đối thoại khó quên trong bộ phim của Lecter là: “Nhân viên điều tra từng thử kiểm tra tôi. Tôi đã ăn lá gan của hắn, với ít đậu khô và uống rượu vang Chianti thật khoái khẩu.” [“A census taker once tried to test me. I ate his liver with some fava beans and a nice Chianti.”]
Như đã giới thiệu ở phần trên, sau khi phát hành và trình chiếu khắp năm châu bốn bể, “Sự Im Lặng Của Bầy Cừu” được trao tặng năm giải thưởng danh giá nhất của Viện Hàn Lâm Khoa Học Và Nghệ Thuật Ðiện Ảnh Hoa Kỳ. Nhưng thuở ban đầu của tác phẩm này rất gian nan, nếu không muốn nói rằng từng suýt bị bỏ qua.
Năm 1981, nhà văn Thomas Harris xuất bản tác phẩm “Red Dragon – Con Rồng Ðỏ,” nói về nhân vật chính là Hannibal Lecter – một bác sĩ chuyên khoa tâm thần, nhưng cũng là kẻ giết người hàng loạt. Năm 1986, câu chuyện về “Red Dragon” được dàn dựng trên màn ảnh với tên gọi “Manhunter – Kẻ Săn Người,” do Michael Mann đạo diễn, tài tử William Petersen đóng vai chính, nhưng thất bại vì doanh thu rất thấp. Năm 1988, Thomas Harris lại xuất bản “The Silence Of The Lambs – Sự Im Lặng Của Bầy Cừu,” phần tiếp theo câu chuyện về nhân vật bác sĩ ăn thịt người Hannibal Lecter trong “Red Dragon.” Tác phẩm này không được độc giả chú ý, cho đến khi được xuất bản dưới dạng bìa mềm. Quyển sách nghiễm nhiên trở thành một ấn bản bìa mềm, bán chạy đạt mức kỷ lục.
Nhà sản xuất Dino De Laurentiis thất bại trong lúc thực hiện bộ phim “Manhunter,” không còn chú ý đến chủ đề về kẻ ăn thịt người nữa. Ông nhường bản quyền làm phim “The Silence Of The Lambs” cho Hãng Orion Pictures. Giám đốc của hãng phim thời đó là tài tử Gene Hackman, đồng ý trả trước $250,000, dự tính sẽ làm đạo diễn đồng thời đóng vai chính trong phim này. Gene Hackman rất thích kịch bản “White Palace” của Ted Tally, nên mời ông viết kịch bản cho “The Silence Of The Lambs.” Khi kịch bản viết được một nửa, Ted Tally đưa cho Gene Hackman đọc thử, nhưng ông thật sự không thích và bỏ luôn dự án này với lý do: Chủ đề quá bạo lực và đáng sợ!
Thật may mắn cho số phận của “The Silence Of The Lambs,”những người điều hành hãng Phim Orion đã chú ý và tỏ ra ưa thích, khi đọc được kịch bản của Ted Tally. Họ hoàn trả cho Gene Hackman số tiền đã ứng trước, kèm theo lời khích lệ Ted Tally: “Cứ viết đi, đừng bỏ cuộc. Khi kịch bản hoàn thành chúng ta sẽ tìm một đạo diễn khác.” Phó chủ tịch điều hành hãng phim Orion là Mike Meavoy, đã tạo ra những lần tranh cãi sôi nổi, khi mời đạo diễn Jonathan Demme bấm máy quay phim – một người trước đó chỉ sở trường thực hiện những phim tình cảm hài nhẹ nhàng. Nhưng Mike Meavoy nhận thấy phong cách đạo diễn của Jonathan Demme hơi khác người; vì thế ông tin Jonathan Demme có thể tạo ra một bộ phim rùng rợn, không vay mượn bất cứ khung nào từng được dàn dựng trước đó.
Ban đầu Jonathan Demme cũng từ chối giữ vai trò đạo diễn, với lý do tương tự như Gene Hackman. Nhưng sau đó trước sự nhiệt thành của Ted Tally, ông đọc kỹ kịch bản và nhận lời. Jonathan Demme biết rõ “The Silence Of The Lambs” có giá trị đạo đức vô cùng to lớn, bởi vì sự bình an cho mỗi một gia đình chính là chủ đề của bộ phim. Ngoài ra nhân vật nữ chính trong tác phẩm đã lôi cuốn ông. Jonathan Demme khẳng định: “Chính nhân vật Clarice Starling đã thu hút tâm hồn của tôi!”
Hai nhân vật chính trong “Sự Im Lặng Của Bầy Cừu” là bác sĩ Hannibal Lecter [Anthony Hopkins] và Clarice Starling [Jodie Foster]. Bác sĩ Lecter là chuyên gia về bệnh tâm thần vô cùng thông minh, có thể phân tích và đoán ra được thủ phạm qua những hành vi của chúng. Nhưng Hannibal Lecter cũng là kẻ sát nhân ăn thịt người, bị giam giữ trong xà lim riêng ở bệnh viện tâm thần Maryland. Clarice Starling là nữ nhân viên tập sự của FBI. Theo lệnh của Cục Ðiều Tra Liên Bang, cô đến phỏng vấn kẻ ăn thịt người đáng sợ này. FBI hy vọng khả năng siêu phàm của Hannibal Lecter, có thể giúp nhà chức trách dò tìm manh mối một kẻ tâm thần nguy hiểm tên Jame Gump, có biệt danh là Buffalo Bill chuyên bắt cóc phụ nữ, sau đó hạ sát họ bằng những thủ đoạn hết sức tàn bạo. Buffalo Bill bắt cóc con gái của một thượng nghị sĩ, rồi tẩu thoát. Lecter đồng ý giúp Clarice, với điều kiện cô phải kể lại cho ông ta nghe câu chuyện nào là nỗi ám ảnh ghê gớm nhất của bản thân.
Clarice mồ côi cha mẹ lúc 10 tuổi, sống với cô chú trong trang trại nuôi ngựa và cừu ở Montana. Nửa đêm cô thường nghe tiếng cừu non kêu thảm thiết. Một lần tỉnh giấc, cô chứng kiến cảnh họ giết những con cừu ấy. Cô đã mở cửa chuồng mong giải thoát những con vật đáng thương, nhưng họ phát giác nên cô phải bỏ chạy chỉ kịp mang theo một con cừu. Con vật bé bỏng rồi cũng chết. Từ đó, tiếng kêu sợ hãi của chúng đã ám ảnh cô. Cô nhận nhiệm vụ tìm kiếm, giải cứu con gái của một thượng nghị sĩ đã bị bắt cóc, cũng chỉ vì muốn giải thoát chính cô ra khỏi ký ức khủng khiếp thời thơ ấu. Giữa Clarice và bác sĩ Lecter nảy sinh một tình bạn dị thường. Ông giúp cô bắt hung thủ Buffalo Bill, giải thoát nạn nhân, cũng chính là giúp cô thoát ra khỏi tiếng thét kêu cứu của bầy cừu non. Sau này Hannibal Lecter giết hai cảnh sát, dùng da mặt của một cảnh sát bị thương giả làm nạn nhân, vượt ngục. Trên bước đường đào tẩu Lecter gọi điện thoại cho Clarice, chỉ để hỏi rằng: Trong giấc mơ, cô có còn nghe tiếng cừu than khóc nữa hay không…
Với bố cục dàn dựng độc đáo, cộng thêm những cảnh quay kinh dị rất thật, “The Silence Of The Lambs” đã khiến khán giả nín thở, nổi gai ốc, rợn tóc gáy.
Ðã hai mươi sáu năm trôi qua, kể từ khi Jonathan Demme nhận lời đạo diễn “Sự Im Lặng Của Bầy Cừu”, Giờ đây người đạo diễn tài hoa cũng không còn trên dương thế. Ông vừa qua đời ngày 26 tháng 4 năm 2017, tại nhà riêng ở Manhattan, thành phố New York, bên cạnh vợ con, hưởng thọ 73 tuổi.
Tôi xem lại “Sự Im Lặng Của Bầy Cừu”, để thay lời tiễn biệt Ðạo Diễn Jonathan Demme. Nguyện chúc ông an giấc ngàn thu.
HV