Havana, Phố Cổ
Phần I
Buổi tối gió lồng lộng, những đợt sóng cao trên dưới 20 bộ Anh tốc lên bờ khiến khách bộ hành là Dế Mèn đây đang lang thang trên đường Malecon tránh không kịp nên ướt nhẹp. Malecon là con đường dọc theo bờ Ðại Tây Dương, trải dài từ bờ đông của phố Cổ đến sông Almendares, Revolution Park và Tòa đại sứ Hoa Kỳ nằm ở cuối đường.
Ðêm Havana khá lạnh, nhiệt độ xuống từ 80-90 độ F lúc ban ngày chỉ còn 50 độ F vào lúc chiều tối; đi bộ loanh quanh, ta sẽ cần áo ấm.
Buổi sáng trong lành, từ cửa sổ phòng ăn Dế Mèn nhìn ra biển, nắng sớm óng ả trên mặt nước xanh ngắt. Biển bình minh nhẹ nhàng, vắng những đợt sóng dữ dội tràn bờ. Bữa ăn sáng cũng bánh mì, trứng chiên, trái cây nhưng đặc biệt là món mứt ổi. Ổi ở đây đỏ ruột và mềm nên người địa phương làm mứt, xay thành nước sinh tố và cắt miếng ăn. Thơm (dứa) trái nhỏ, chỉ bằng nửa trái thơm Hawaii, ruột ngà ngà nhưng rất ngọt; và chuối thì ngọt vô cùng, loại chuối vàng mỏng vỏ bên mình thường đem phơi khô hoặc nấu chuối chưng.
Một chút về lịch sử Phố Cổ (Old Havana hay La Habana Vieja): là trung tâm của thành phố và là một trong 15 quận hạt của thủ đô Havana. Phố Cổ được UNESCO ghi nhận là di sản thế giới.
Người Tây Ban Nha thành lập Phố Cổ vào năm 1519, phần đất nằm trong vịnh Havana; nơi này, người Tây Ban Nha đã dùng làm bến đậu khi di chuyển từ quê nhà đến Tân Thế Giới. Vào thế kỷ XVII, Phố Cổ trở thành một trong những trung tâm xây cất tàu bè chính.
Thành phố gồm 3,000 tòa nhà lớn nhỏ được xây cất theo kiến trúc Baroque và neoclassic. Khi tướng cướp Jacques de Sores dẫn đám hải tặc đánh cướp và chiếm giữ thành phố, kiếm không được của cải mong ước, đám cướp biển đốt phá và thiêu rụi hết nhà cửa. Sau biến cố ấy, Tây Ban Nha mang quân đội về trấn giữ Havana và xây cất các đồn trại để bảo vệ thành phố. Castillo de la Fuerza là thành quách đầu tiên xây vào năm 1558.
Ngày đầu Dế Mèn nhìn ngắm Havana từ nóc của chiếc xe bus hai tầng, xe chạy quanh thành phố trên các con đường lớn, tất nhiên là ngừng ở công trường Cách Mạng, Plaza de Revolution, nơi có hình tượng Che Gueva và Fidel Castro.
Hai nhân vật này được tung hô và chiêm bái khắp nơi trên lãnh thổ Cuba. Một vòng thành phố tốn khoảng 3 tiếng theo lộ trình định sẵn. Nắng đổ lửa trên đầu nên phe ta chỉ chụp hình từ xe bus. Mệt và khát nước nên Dế Mèn bỏ qua buổi ăn trưa; bữa sáng khá đầy đủ nên dạ còn lưng lửng không muốn ăn trong khi những người đồng hành hè nhau đi ăn uống.
Phương tiện chuyên chở phổ thông là xe bus, tiền vé cỡ 25 cents cho cư dân địa phương. Khách viếng thăm phải sử dụng CUC để tiêu xài, và thường dùng loại xe bus dành cho tour của chính phủ, xe taxi ba bánh (chỗ ngồi cho hai hành khách), hoặc xe xích lô. Giá cả tùy theo sự thỏa thuận giữa khách hàng và chủ xe.
Ngoài ra, những chiếc xe kiểu cũ (của tư nhân) được sửa chữa và tân trang với các màu sắc rực rỡ cũng được dùng làm taxi. Người Mỹ hoài cổ, yêu chuộng xe cũ đều trầm trồ trước những chiếc xe Huê Kỳ thời 50, 60; loại xe không còn lưu hành tại Hoa Kỳ nữa, đem bán đổ bán tháo qua châu Mỹ La Tinh. Nhờ trung gian, cư dân Cuba mua lại và đem về sửa chữa để dùng, những món phụ tùng cần thiết đều được chế biến tại địa phương. Những chiếc xe sặc sỡ chạy quanh trên đường phố trông rất vui mắt.
(còn tiếp)