Dương Thiệu Tước (1915-1995) là một nhạc sĩ tiền chiến nổi tiếng và được coi là một trong những nhạc sĩ tiên phong của tân nhạc Việt Nam.
Dương Thiệu Tước sinh ngày 15 tháng 5 năm 1915, quê ở làng Vân Ðình, huyện Sơn Lãng, phủ Ứng Hòa, tỉnh Hà Ðông (nay thuộc Hà Nội). Xuất thân trong gia đình Nho học truyền thống, ông là cháu nội cụ nghè Vân Ðình Dương Khuê, nguyên Ðốc học Nam Ðịnh.
Thuở nhỏ ông học ở Hà Nội, trong thập niên 1930 ông gia nhập nhóm nghệ sĩ tài tử Myosotis (Hoa lưu ly) gồm Thẩm Oánh, Lê Yên, Vũ Khánh. Ông vào miền Nam sinh sống từ năm 1954. Tại Sài Gòn ông làm chủ sự phòng văn nghệ tại Ðài phát thanh Sài Gòn đồng thời được mời làm giáo sư dạy Lục huyền cầm/Tây ban cầm tại trường Quốc gia Âm nhạc. Sau ngày miền Nam mất nước năm 1975, nhạc của ông bị cấm đoán và ông cũng bị mất chỗ dạy học tại trường Quốc gia Âm nhạc.
Vợ chính thất cũng là vợ đầu của ông là bà Lương Thị Thuần, hiện con cái đang sống tại Ðức và Hoa Kỳ.
Vợ sau của ông là Minh Trang, một ca sĩ nổi tiếng thập niên 1950, có con riêng là ca sĩ Quỳnh Giao. Ông bà sống hạnh phúc trong 30 năm, có với nhau 5 người con là: Dương Hồng Phong, Vân Quỳnh (ca sĩ hải ngoại), Vân Dung, Vân Hòa, Vân Khanh [1].
Sau năm 1975 do bệnh tật nên ông ở lại Sài Gòn. Năm 1978 bà Minh Trang cùng các con định cư ở nước ngoài.
Ðầu thập niên 1980 ông về chung sống với bà Nguyễn Thị Nga tại quận Bình Thạnh và được bà chăm lo cho tuổi về chiều.
Ông mất ngày 1 tháng 8 năm 1995 tại Sài Gòn. Gần đây, sau thời “đổi mới”, nhạc của ông đã được phép lưu hành lại trên cả nước Việt Nam.
Những sáng tác nổi tiếng tiêu biểu của ông là: Bóng chiều xưa (Dương Thiệu Tước & Minh Trang), Ðêm tàn bến Ngự, Dòng sông xanh, Khúc nhạc dưới trăng (Dương Thiệu Tước & Minh Trang), Chiều (thơ Hồ Dzếnh), Áng mây chiều, Kiếp hoa, Thuyền mơ, Tiếng xưa, Ngọc lan, Ơn nghĩa sinh thành v.v…
kỳ 1
Trong chương trình 70 Năm Tình Ca trong tân nhạc Việt Nam các kỳ trước, chúng tôi đã giới thiệu một số ca khúc tiêu biểu của các nhạc sĩ đi tiên phong như Dzoãn Mẫn, Ðặng Thế Phong, Hoàng Quý, Lê Thương, Văn Cao. Kỳ này, chương trình được tiếp tục với sự nghiệp tình ca của một trong các nhạc sĩ hàng đầu của nền tân nhạc Việt Nam, nhạc sĩ Dương Thiệu Tước.
Trong kỳ đầu tiên, khi sơ lược về sự hình thành và phát triển bước đầu của nền tân nhạc Việt Nam, chúng tôi có nói tới bản Kiếp Hoa của nhạc sĩ Nguyễn Văn Tuyên, bản nhạc mà về sau đã được nhạc sĩ Lê Thương ghi nhận là ca khúc đầu tiên của nền tân nhạc Việt Nam. Tuy nhiên, ngay sau đó, chúng tôi cũng nhấn mạnh, trên thực tế các sáng tác của Nguyễn Văn Tuyên chỉ là những ca khúc đầu tiên được phổ biến, chứ chưa chắc đã là những ca khúc đầu tiên được sáng tác. Bởi vì vào thời gian ấy, ở ngoài miền Bắc, các nhạc sĩ tiên phong của nền tân nhạc Việt Nam cũng đã sáng tác khá nhiều, nhưng chỉ phổ biến trong nội bộ nhóm nhạc của mình, cho tới khi nhạc sĩ Nguyễn Văn Tuyên ra Bắc, phát động phong trào phổ biến tân nhạc vào năm 1937.
Hai trong những nhạc sĩ đã bắt đầu sáng tác từ giữa thập niên 1930 là Dương Thiệu Tước và Thẩm Oánh của nhóm Myosotis. Myosotis cũng là tên ban nhạc do Dương Thiệu Tước thành lập thường hoà nhạc tại các tư gia để trau dồi nghệ thuật, đôi khi cũng trình diễn tại các rạp chiếu bóng trong các dịp làm nghĩa. Theo sự hiểu biết của một số người, hai bản Cô Lái Ðò và Tiếng Khóc Trong Phòng The của Thẩm Oánh đã được nhạc sĩ viết vào khoảng năm 1936-37, riêng bản Tâm Hồn Anh Trao Em sáng tác đầu tay có lời Việt của Dương Thiệu Tước khi được xác định là viết vào năm 1936. Chúng tôi nhấn mạnh mấy chữ sáng tác đầu tay có lời Việt, bởi vì trước đó Dương Thiệu Tước đã sáng tác một số ca khúc và đã được Thẩm Bích, (bào huynh của Thẩm Oánh), đặt lời bằng tiếng Pháp, chẳng hạn 2 bản Joie d’aimer và Souvenance.
Dương Thiệu Tước là một nghệ sĩ tài hoa, có thể nói là tài hoa nhất của thế hệ nhạc sĩ tiên phong. Trước hết nói về tài, ông không chỉ là một nhà soạn nhạc, mà còn là một danh cầm, sử dụng nhiều nhạc cụ khác nhau, mà nổi tiếng nhất và có lẽ không ai có thể sánh bằng, là tài đàn Hạ uy cầm. Chính ông đã sáng tác một bản không lời có tựa tiếng Pháp là Ton Doux Sourire dành riêng cho loại nhạc cụ này. Thính giả của Ðài Phát Thanh Sài Gòn năm xưa, hẳn vẫn còn nhớ tiếng Hạ uy cầm dìu dặt, ngọt ngào của Dương Thiệu Tước trong hai thập niên 1950, 1960, hằng đêm ru hồn người qua các tình khúc nổi tiếng như Bến Xuân, Suối Mơ của Văn Cao và bản Ngọc Lan của chính ông.
Là người chủ trương soạn nhạc theo âm điệu Tây Phương và chịu ảnh hưởng nhiều của loại nhạc khiêu vũ, nhưng Dương Thiệu Tước lại có hiểu biết sâu xa về loại nhạc dân tộc và có khả năng chơi đàn tranh, đàn bầu một cách điêu luyện. Tất cả những tinh hoa ấy đã được ông kết hợp lại để cho chúng ta những tác phẩm soạn theo cung điệu, thể điệu hoàn toàn Tây Phương, nhưng lại tạo ra những âm hưởng đặc thù của cổ nhạc dân tộc như bản Tiếng Xưa viết năm 1939, và sau đó là Ðêm Tàn Bến Ngự đã được xem như là hai trong số những tác phẩm để đời của ông.
Mời nghe: Đêm Tàn Bến Ngự – Dương Thiệu Tước-ca sĩ Hà Thanh.
Ca khúc Ðêm Tàn Bến Ngự mà quý vị vừa thưởng thức cùng với bản Tiếng Xưa, Kiếp Hoa đã được Dương Thiệu Tước viết theo thể điệu Tango Habanera, một thể điệu mà lúc ấy còn rất xa lạ với nền tân nhạc Việt Nam. Ngoài Tango Habanera, Dương Thiệu Tước còn là người đầu tiên sử dụng một số thể điệu khác của Tây Phương để soạn những ca khúc Việt Nam một cách tài tình, chẳng hạn bản Khúc Nhạc Dưới Trăng viết theo thể điệu Chacha. Nhưng dù viết theo thể điệu gì, viết về đề tài gì, nhạc của Dương Thiệu Tước cũng luôn mang dáng nét trau chuốt, hào hoa, lịch lãm và trang trọng, vì thế Phạm Duy đã xếp nhạc Dương Thiệu Tước vào loại nhạc quý phái cho nền tân nhạc Việt Nam.
Tiếng xưa-Dương Thiệu Tước-ca sĩ Thanh Thúy
ThanhThư chuyển văn bản
Xin đón xem
Dương Thiệu Tước kỳ 2
sự nghiệp âm nhạc và người đẹp huyền thoại của ông.
Chú thích của Thanh Thư
Nói thêm về cuộc sống của Dương Thiệu Tước vào những phút cuối đời. Vào tháng 4, năm 2017, trong một video clip, nữ ca sĩ Ánh Tuyết đã bật khóc trong một lần tìm gặp nhạc sĩ Dương Thiệu Tước để gửi tiền bản quyền. Cô kể rằng vào cuối năm 1993, lúc đó cô thực hiện album “Cung đàn xưa”, trong đó có 3 ca khúc của nhạc sĩ Dương Thiệu Tước. Ánh Tuyết đi tìm nhạc sĩ để gửi tiền tác quyền nhưng không biết ông đang ở đâu. Cô dò hỏi Hội nhạc sĩ, các hãng băng đĩa, hầu như ai cũng không biết, mặc dù ông đang còn sống. Tình cờ Ánh Tuyết gặp một nhà thơ và được ông dẫn đến nhà nhạc sĩ. Căn nhà của nhạc sĩ Dương Thiệu Tước nằm trên một con hẻm nhỏ đường Hoàng Hoa Thám, quận Bình Thạnh, bên cạnh một ngôi chùa. Ánh Tuyết khá bất ngờ khi gặp ông. “Ở tuổi 82 nhưng ông là con người rất cốt cách, từ lời ăn tiếng nói cho đến cách đối nhân xử thế. Ánh Tuyết bất ngờ là căn nhà của ông không có một cái gì, ngoài tài sản lớn nhất là chiếc tivi 14 inch trắng đen được ông bảo quản rất kỹ bằng cách lấy thùng các-tông úp lên”– chị nghẹn ngào kể.
Ðó là thời điểm cận Tết, ông và gia đình khó khăn về mọi mặt. Ánh Tuyết cho biết, chị gửi tiền tác quyền theo quy định nhà nước cho thu băng cassette lúc đó là 500.000 đồng một bài hát. Ông vui mừng nói đây là một món quà lớn cho gia đình. Ca sĩ Ánh Tuyết thắc mắc là các bài hát của nhạc sĩ Dương Thiệu Tước được thu âm, trình diễn và phát hành rất nhiều trên các băng đĩa, chương trình nhưng không ai biết nhạc sĩ đang ở đâu.
Nhạc sĩ Dương Thiệu Tước cũng chia sẻ là ông có đi đến hãng băng đĩa nhưng người này chỉ qua người kia, người kia chỉ qua người nọ và cuối cùng ông ra về tay không.”
Câu chuyện của Ánh Tuyết thật thương tâm về cảnh ngộ nghèo túng của một nhạc sĩ tài danh như Dương Thiệu Tước, tuy nhiên có sự sai biệt trong lời cô kể là cô gặp ông khoảng 1993, và nói ông 82 tuổi. Thực ra trong tiểu sử trích từ Wikipedia, ông mất năm 1995 thọ 80 tuổi.
Ánh Tuyết bật khóc…..
http://hotshowbiz.com/anh-tuyet-bat-khoc-khi-gap-duoc-nhac-si-duong-thieu-tuoc-de-tra-ban-quyen/