Menu Close

Thời đại thu phí

Con người là loại động vật nhiều chuyện nhứt. Mà tôi lại là con người nhiều chuyện, nên đâm ra mọi thứ xung quanh tôi bỗng trở nên nhiều chuyện. Ví dụ như xóm đông thì tôi thấy ồn, thấy chán, thấy “quyền im lặng” bị xâm phạm mà xóm vắng thì lại thấy kỳ lạ. Cái xóm ồn ào của mình đi đâu mất tiêu hết rồi? Chẳng lẽ mưa mới có mấy… tháng mà cuốn trôi hết sự náo nhiệt nơi này? Thế là tôi quyết định xuống đường điều tra.

thoi-dai-thu-phi5
Mỗi tài xế là một ngân hàng tiền lẻ – Hình từ Facebook Do Hung

Ði ra đầu hẻm thấy tấm bảng bìa carton giữa có dòng chữ viết tay ngay ngắn: “Hẻm có tang xin mời đi đường khác”. Thì ra mưa mấy tháng qua làm trôi mất một linh hồn (cũng có thể là mấy linh hồn mà tôi không hay). Tôi cũng không biết nhà nào có người chết, chỉ thấy lá cờ rũ đầu hẻm và cái tấm bảng kia. Ở đây có thể nói là nơi có những cái đám ma lịch sự nhất Sài Gòn, người ta không ăn uống xôm tụ, không múa lửa, không tụ họp nhậu nhẹt vì buồn có người chết (cũng có thể mạnh nhà ai nấy sống nên ít thân nhau). Với lại không biết từ bao giờ chuyện chết chóc cũng trở nên bình thường. Ngày nào cũng có người chết, không vì tai nạn thì vì ung thư, không ung thư thì tới số hoặc vô đồn công an ra thành xác không hồn… Cho nên dần dà con người cảm thấy mệt mỏi. Ai chết là chuyện người ta, không liên can mình. Và trong lúc tôi… đang đứng thì có ba, bốn xe máy chạy từ ngoài vô và ra khỏi hẻm, cái xe cuối vô tình làm ngã cái bảng nằm dài úp trên mặt đất sình  do cơn mưa hôm qua. Mỗi lần tôi có ý định tiến lại định đỡ cái bảng lên thì có mấy chiếc xe đi tới với tốc độ nhanh làm tôi chùn bước. Do hẻm tôi ở nó bắc ngang hai con đường lớn, là đường để người ta từ đường bên này đi “tắt” qua đường bên kia nên mọi ngày có nhiều xe chạy tốc độ… cao tốc đi qua mặc kệ những tấm bảng lớn cảnh báo “Trong hẻm có trẻ em” (là tôi). Huống chi cái bảng giấy tạm bợ với dòng viết tay kia,chắc không mấy người để ý giữa cuộc hối hả mưu sinh. Trong thời gian tôi nghĩ trời nghĩ đất thì tấm bảng bìa carton chèm nhẹp thật! Tôi tiếp tục đứng tiếc thương cái tấm bìa, nhìn xe qua lại, rồi tự dưng nhớ hồi trước bên xóm cũ của mình có cái đám ma lớn lắm, của ông tướng tá gì đó làm ở nhà nước. Ðám ma gì mà kèn trống rình rang, xe hơi đậu kín lối, không cần để bảng cũng không ai dám đi vì thấy mấy anh dân quân, công an phường đứng gác đường, giữ xe. Ðám ma này thì có những vòng hoa… chèm nhẹp giập nát sau tang lễ. Những vòng hoa trở thành rác, nhìn thấy mà đau lòng. Vì mỗi vòng hoa như vậy giá cũng từ 500k trở lên, cứ 10 vòng là 5 triệu vnđ, 20 vòng là 10 triệu vnđ. Ôi trời có người làm đổ mồ hôi sôi nước mắt cả tháng chưa bằng 1/10 số rác của một đám tang. Nhớ hồi nhỏ, mỗi lần đi đám tang là ngoại nuôi tôi thường bỏ phong bì 10 ngàn, 20 ngàn rồi đem lại đưa cho gia chủ một cách trân trọng, an ủi. Bà dạy rằng đó là một cách tri ân người chết đã giúp mình, phụ một tay với người sống chi phí tổ chức tang lễ. Nếu nhà đó có của ăn của để thì sau tang lễ họ sẽ dùng số tiền phúng điếu đó để làm việc có ích cho cộng đồng.

thoi-dai-thu-phi7
Sơ Đồ Thu Phí Đông Nam Bộ, chạy đâu cho thoát? – Hình từ facebook Tran Nhat Binh

Ðang nghĩ đông tây nam bắc chuyện chết chóc thì thấy một người đàn ông ra lượm cái bảng lấm lem bỏ thùng rác, đem cái bảng khác thế vào. Rồi anh ta bắt luôn cái ghế ngồi giữa đường, cách cái bảng một chút. Cứ xe chạy tới ảnh đứng lên hỏi:

– Ði đám hả?

Nếu người kia gật đầu thì ảnh chỉ qua bãi xe chung cư gần đó, không thì ảnh nói:

– Có đám ma rồi, thông cảm đi đường khác đi!

Có xe nghe lời ảnh, có xe không chịu chen qua đi luôn. Có xe đi được, có xe không đi được thì càm ràm:

– Ði qua chút có sao đâu, làm như đường cấm vậy!

thoi-dai-thu-phi6
Tình trong như đã…. Hình chụp từ video của Thanh Niên báo

Lúc đầu ảnh còn kiên nhẫn, dần dần mệt hay sao, ảnh cáu dần.Tôi nhìn ảnh mà mắc cười, nghĩ đến “hoàn cảnh” các nhân viên trạm thu phí Cai Lậy phải đếm tiền lẻ hổm chừ….

Ai quan tâm thời sự Việt Nam sẽ biết tuần qua rần rần chuyện “500 anh em” tài xế phản đối BOT Cai

thoi-dai-thu-phi4
BOT cầu Bến Thủy (Nghệ An) nơi từng “được” người dân dùng tiền lẻ trả phí – Hình từ Vnexpress

Lậy (tỉnh Tiền Giang) vì BOT này đặt sai chỗ và mức phí vô lý. Các bác tài đã dùng tiền lẻ mua vé qua trạm thu phí BOT Cai Lậy (quốc lộ 1A, tỉnh Tiền Giang) nhằm phản đối mức phí cao, thậm chí, cánh tài xế còn mua một con heo quay nặng 15kg để đưa đến trạm thu phí thắp nhang cúng trạm. Sau bao nhiêu cấm đoán hù dọa thì BOT này hiện đang buộc phải xả trạm. Chuyện là vầy, dùng danh nghĩa đầu tư, một công ty xây con đường tránh 12km (trị giá 1400 tỷ vnđ). Tuy nhiên, thay vì đặt trạm thu phí ở đường tránh thì công ty này lại “thảy” cái BOT vào Quốc lộ 1, khiến cho ngay cả những người không sử dụng đường tránh mà đi qua Quốc lộ 1 cũng phải nộp tiền. Và Quốc lộ 1 là đường giao thông chính với hàng chục ngàn lượt xe qua lại mỗi ngày, việc chặn đường thu phí như vậy bảo đảm nhà đầu tư không để lọt “con mồi”, ngược lại, thu được số tiền vô cùng lớn: Mỗi xe đi qua, tối thiểu cũng phải nộp 35,000 vnđ/lượt (xe bốn chỗ), tối đa lên tới 180,000 vnđ/lượt (xe container). Và một bài toán “nhỏ”, trích từ Facebook Ngô Nguyệt Hữu:

“Giá vé tại trạm thu phí này thấp nhất là 35 nghìn đồng / lượt, cao nhất là 180 nghìn đồng/ lượt, trung bình mỗi ngày có khoảng 50 nghìn lượt xe qua về trạm. Lấy giá vé bình quân là 70 nghìn/xe, thì mỗi ngày công ty này thu về 3.5 tỷ đồng. Lấy 3.5 tỷ đồng nhân cho 77 tháng (nghĩa là 2.310 ngày) = 8,085 tỷ. Có dự án rồi vay ngân hàng (theo lời Thứ trưởng Nguyễn Nhật – Bộ Giao Thông Vận Tải) 1,398 tỷ xây dựng 12km đường tránh, bỏ ra thêm 400 tỷ nâng cấp Quốc lộ 1 (Trong khi đây là việc của Nhà nước) để rồi 77 tháng sau thu về số lợi hơn 5 nghìn tỷ. Bài toán đơn giản siêu lợi nhuận này chung quy gói gọn trong mấy chữ, “Cùng nhau xẻ thịt nhân dân”.”

thoi-dai-thu-phi3

thoi-dai-thu-phi2
“Nơi nào có chiến tranh nơi đó có tình yêu “- từ facebook otofun

Trong khi một người mua một chiếc xe ở VN bèo bèo cũng đã gánh hơn chục loại thuế, sau đó là thuế đường bộ, từng giọt xăng dầu nhớt đều là thuế và thuế. Bên cạnh đó có một loại thuế là PHÍ SỬ DỤNG ÐƯỜNG BỘ (Phí bảo trì đường bộ) và phí kiểm định xe cơ giới 2017 từ 1,560,000 vnđ đến 25,050, 000 vnđ  mỗi năm (tham khảo hình 3, đơn vị nhân cho 1000 VNÐ). Ðặc biệt là phí bảo trì đường bộ không bao gồm VAT, phí kiểm định đã bao gồm VAT (10%). Rồi trên con đường “tung tăng” kiếm cơm trên mọi miền đất nước, chủ xe/tài xế còn chịu thêm bao nhiêu trạm hút máu như trên? Xin ví dụ bằng lời bức xúc của anh Trần Nhật Bình:

“Trung bình 7km có 1 trạm thu phí”

Mỗi lần đi từ SG đến Biên Hoà (cụ thể là nghĩa trang Hoá An), và ngược lại, một đoạn đường khoảng 23 km, tôi đều phải mất ít nhất 70,000 đồng tiền phí cho 3 hoặc 4 trạm thu phí BOT (trung bình 7 km/1 trạm thu phí – hết hồn chưa?!!!). Không tin à?:

Từ SG đi theo hướng xa lộ Hà Nội, phải trả 15K cho trạm thu phí ở phía dưới cầu Rạch Chiếc. Sau đó đến quốc lộ 1K, ở trạm đầu tiên, phí là 10K. Và theo nguyên tắc, người mua phí được sử dụng vé của trạm này để qua trạm thứ 2 cũng trên QL 1K, thế nhưng nếu không biết thì bạn có thể phải mua tiếp vé ở trạm thứ 2, vì nhân viên ở trạm thứ nhất không bao giờ nhắc nhở hay thông báo cho bạn việc này. Những lần đầu tôi thường xuyên phải mua vé ở cả 2 trạm. Chính vì thế ở phía trên tôi mới nói là phải trả ít nhất 70,000 đồng cho 3 hoặc 4 trạm thu phí. Cuối cùng là 1 trạm nữa, ngay dưới chân cầu Hoá An, trạm này trên đường ÐT16: 10K.

thoi-dai-thu-phi
MỖi màu là một trạm!

Như vậy, chỉ để đi 1 đoạn đường khoảng 23 km, tôi đã phải đi qua trận địa các trạm thu phí giăng tứ phía, không trốn đâu cho thoát với số tiền tổng cộng cả đi và về ít nhất là 70,000 đồng. Cũng lưu ý là mỗi năm tôi đã phải đóng 1,560,000 phí sử dụng đường bộ rồi nhé. Chưa hiểu thời phong kiến các cụ kỵ nhà tôi có phải đóng phí khi đi đường không mà sao giờ con cháu khổ thế này nhỉ?”

Ngay cả khi công dân Việt Nam dùng tiền của nhà nước XHCN VN lưu thông ở VN cũng bị dọa phạt tù vì dùng tiền lẻ. Trong khi Luật Pháp VN quy định rõ từ chối nhận, lưu hành đồng tiền do Ngân hàng Nhà nước phát hành trong lãnh thổ Việt Nam là vi phạm pháp luật và bị nghiêm cấm. “Cư dân mạng” lẫn cánh tài xế đang rỉ rả tai nhau nhắn nhủ nếu có đi vào đồn công an thì dừng có mặc gì!

thoi-dai-thu-phi1

Ðang nghĩ vu vơ “người bạn mới” quay qua tôi nói

– Nói có đám mà cứ đi ‘quài”. Chắc ai đi ngang phải thu tiền hết quá, coi như phúng điếu!

DU