Nhà thơ Lưu Hà là vợ của Lưu Hiểu Ba. Họ kết hôn với nhau khoảng năm 1996. Nhà báo Celia Hatton nhận định: Kết hôn là chiến thắng nhỏ cho họ. Nhờ vậy mà bà Lưu Hà có quyền đến thăm chồng mới cưới bị cầm giữ tại trại cải tạo lao động ở miền đông bắc Trung Quốc. Mỗi tháng, bà phải vượt quãng đường đi về 1,600 km từ Bắc Kinh để thăm Lưu Hiểu Ba. Bà viết trong một bài thơ:
“Trên chuyến tàu đến trại tập trung
Em thổn thức
Nhưng vẫn không thể nắm lấy tay anh.”
Tiệc cưới của họ diễn ra ở canteen của trại cải tạo.
Theo những thông tin thu thập được, dù bị chính quyền liên tục gây trở ngại, tình cảm của ông bà Lưu vẫn không bị chia cắt. Cặp đôi này chỉ được sống cùng nhau trong những khoảng thời gian ngắt quãng, khi ông Lưu ra tù vào khám.
Thơ của Lưu Hà và Lưu Hiểu Ba phản ảnh tình yêu đầy oan trái của hai người. Sau đây chúng tôi giới thiệu ba bài thơ của Lưu Hà viết cho người yêu. Nguyễn Thị Hải đã dịch từ nguyên bản đăng trên website Gió-o. Người đời nay sống dưới bầu trời yên bình đọc thơ của Lưu Hà sẽ cảm nhận được hương và sắc của một thứ trái chín qua giông bão khổ đau, cường quyền và bạo lực, do đó mà trở nên càng đáng quý. SAO KHUÊ
mệt mỏi
Em mệt mỏi
Em mệt mỏi với những viên thuốc trắng
Em mệt mỏi nụ cười với anh
Em mệt mỏi với nhà vệ sinh trên tàu hỏa
Em mệt mỏi với danh tiếng của anh
Em mệt mỏi với con tim của em
Em mệt mỏi
Em mệt mỏi với con đường chỉ có thể nhìn mà không thể bước tới
Em mệt mỏi với bầu trời bẩn thỉu
Em mệt mỏi với sự khóc than
Em mệt mỏi với cái gọi là cuộc sống thanh sạch
Em mệt mỏi với ngôn từ giả dối
Em mệt mỏi những cái cây chết khô
Em mệt mỏi với những đêm mất ngủ
Em mệt mỏi hòm thư trống không
Em mệt mỏi với mọi lời mắng chửi
Em mệt mỏi với năm năm tháng tháng mất đi tiếng nói
Em mệt mỏi với những chữ đỏ cồm cộm trên mình
Em mệt mỏi với ngục tù
Tình yêu của em, em mệt mỏi rồi
Tháng 9-2016
gió
Gửi Hiểu Ba
Số phận tiền định của anh giống như gió
Bồng bềnh phấp phới
Chơi đùa ở trên mây
Em từng mộng tưởng cùng anh làm bạn
Nhưng kiểu gia đình thế nào
Mới có thể dung nạp được anh
Tường vách sẽ khiến anh ngạt thở
Anh chỉ có thể là gió, mà gió
Chưa bao giờ nói cho em
Khi nào đến và khi nào đi
Gió đến làm em không mở nổi con mắt
Gió đi mặt đất mịt mù cát bụi
Tháng 12-1992
một con chim
lại một con chim
Trước đây rất lâu
Chúng ta thường hay nhắc đến con chim
Không biết bay đến từ nơi nào
Chúng ta vui mừng thích thú
Nó đã mang đến tiếng cười của chúng ta
Một tối mùa đông
Vào lúc đêm khuya, nó thực sự đã đến
Chúng ta đã ngủ say
Không ai trông thấy nó
Sáng hôm sau dưới ánh mặt trời
Chúng ta trông thấy cái bóng nho nhỏ của nó
In trên cửa kính
Thật lâu không bay đi
Chúng ta ghét mùa đông
Ghét giấc ngủ triền miên vào mùa đông
Chúng ta muốn thắp lên ngọn đèn như lửa đỏ
Chiếu sáng bền lâu
Như nói với con chim rằng
Chúng ta vẫn đang chờ đợi
Cây nho trong vườn
Ðã leo đầy giàn
Cửa sổ không bao giờ đóng lại
Chúng ta vẫn còn nhớ đến con chim đó
Ngày cuối tuần
Trời u ám, không mưa
Chúng ta cùng đi ra ngoài
Em mua một chiếc áo mới ở cửa hàng quần áo
Trời tối ghé vào tiệm mì đông
Ăn mỗi người hai bát mì to
Trên đường về
Không ai không nói năng gì
Trong lòng cảm thấy có điều buồn bã
Về đến nhà
Ngọn đèn trong vườn mờ mờ tỏ tỏ
Nhánh dây nho xanh xanh rớt xuống bậc thềm
Cả hai cùng dừng bước
Ngó trước ngó sau
Rồi vội vã cúi đầu
Nó vừa đến đây
Có điều chúng ta không dám nói ra
Chỉ nghĩ thầm trong lòng
Sợ rằng nó sẽ không bao giờ đến nữa
Mãi mới mở cửa vào
Dưới ngọn đèn tỏa ra ánh sáng màu đỏ kỳ bí
Anh không viết được chữ nào
Trên trang giấy kẻ ô
Em muốn mặc thử chiếc áo mới
Nhưng chẳng hiểu sao không mở được khuy áo
Con chim mới vừa đến đây
LH – Tháng 5-1983
Nguyễn Thị Hải – Nguồn: Gió-o