Đến Barcelona, thành phố đông dân thứ nhì ở Tây Ban Nha sau thủ đô Madrid, du khách không thể không đến thăm Sagrada Familia, chẳng phải vì đây là ngôi giáo đường cao nhất Âu châu, mà còn vì đó là một kiệt tác với lối kiến trúc độc đáo, không giống ngôi giáo đường nào trên thế giới, và, tuy đã bắt đầu xây dựng từ hơn một thế kỷ nhưng vẫn chưa xong, dự tính 9 năm nữa mới hoàn tất.
Ðây là công trình mà thiên tài số một về kiến trúc của Tây Ban Nha và châu Âu là Antoni Gaudí (1852-1926) đã vắt kiệt tâm huyết, óc sáng tạo và sức lực của mình trong 42 năm. Ông đã dành 16 năm để hoàn thiện công trình, nhưng đến năm 1926, khi dự án chỉ mới thực hiện chưa được một phần tư thì ông mất đột ngột trong một tai nạn tàu điện.
Nhà thờ là sự kết hợp giữa lối kiến trúc gothic truyền thống và Art Nouveau hiện đại (phủ nhận những đường thẳng tắp, tôn vinh những đường cong uốn lượn), sẽ có 3 mặt tiền lớn, mỗi mặt tái hiện cuộc đời của Chúa Giêsu:
– Mặt tiền Giáng Sinh, được xây dựng từ năm 1894 đến 1930, diễn tả Chúa sinh hạ, có các cảnh tượng tượng trưng cho sự sống, với các tác phẩm điêu khắc được sắp xếp rất tỉ mỉ và trang trí bằng những hình ảnh thiên nhiên.
– Mặt tiền Khổ Nạn biểu hiện cái chết của Chúa Giêsu, miêu tả tội lỗi con người.
– Mặt tiền Vinh Quang bắt đầu xây năm 2002, sẽ là mặt chính, tượng trưng cho con đường dẫn đến Thiên Chúa.
Một trong những nét đặc sắc nhất của nhà thờ là 18 ngọn tháp hình con suốt quay tơ, tượng trưng cho 12 tông đồ của Chúa Giêsu, 4 vị Thánh chép sách Phúc âm, Ðức Mẹ Maria và ngọn tháp cao nhất, 560 ft (170m), là chính Chúa Giêsu, thấp hơn đồi Montjuic ở Barcelona đúng một met, vì với trái tim vô cùng khiêm tốn, Gaudí muốn tác phẩm của ông không được vượt quá công trình của Thiên Chúa. Với ngọn tháp cao 170m, sau khi hoàn thiện, Sagrada Familia sẽ trở thành nhà thờ cao nhất thế giới.
Hiện nay, chỉ mới 8 tháp chuông đã được hoàn tất.
Bên trong nhà thờ được chiếu sáng bởi những luồng ánh sáng mặt trời xuyên thẳng qua hình ôvan trên vòm trần và những khuôn cửa kính màu lộng lẫy.
Công trình này có hàng ngàn biểu tượng, và không chỉ là biểu tượng tôn giáo. Chẳng hạn, các cột bên trong (52 chiếc, tượng trưng cho 52 tuần lễ của 1 năm) trông giống như cây, trên đỉnh có nhiều chùm lá, và khi ngước nhìn lên ta thấy hình thể liên tục thay đổi trông như những cây thật. Ý hướng của Gaudí là muốn con người vào nơi đây như những con chim đi vào rừng núi quê hương, để thấy thiên nhiên trong nơi thờ phượng.
Ngoài ra, Sagrada Familia còn nổi tiếng vì là nhà thờ duy nhất trên thế giới có thời gian xây quá lâu, hơn một thế kỷ. Khởi công xây dựng từ năm 1882, và đến nay, sau 135 năm, nhà thờ vẫn chưa hoàn thiện. Còn theo lời nói đùa nổi tiếng của Gaudí, ông tin rằng khách hàng của mình, là Ðức Chúa Trời, sẽ không quá nóng lòng và có thể chờ đợi được.
Việc xây dựng tiến triển chậm chạp vì chỉ dựa vào các khoản đóng góp của tư nhân và bị gián đoạn vì cuộc nội chiến ở Tây Ban Nha (1936-1939), và chỉ thực sự được kế tục từ thập niên 1950. Ðến năm 2015, chỉ mới xong được 70% công trình, và dự kiến sẽ hoàn tất năm 2026, đánh dấu 100 năm Gaudí qua đời.
Trong quá khứ, thợ xây dựng phải dựa vào các bản vẽ để đục đẽo và xếp đặt các khối đá lên nhau. Từ giữa thế kỷ 20, nhờ có computer, công trình đã tiến triển nhanh hơn.
150 năm là thời gian dài để xây dựng một công trình. Ðể so sánh, khi Sagrada Familia hoàn tất, nhà thờ này phải mất nhiều năm để xây dựng hơn các Kim Tự Tháp ở Ai Cập, và chỉ thua Vạn Lý Trường Thành ở Trung quốc 50 năm!
PN