Ai kiểm soát những hoạt động của các nhân viên di trú trong thời gian này? Câu trả lời có vẻ như là “chẳng có ai cả”. Các nhân viên Thi Hành Luật Di Trú và Thuế Quan (tức Immigration and Custom Enforcement – ICE) đang làm những việc mà chúng ta nghĩ họ không nên làm hoặc không thể làm. Nhưng không ai cản được họ.
Các nhân viên di trú liên bang vẫn tiếp tục bắt giam người di dân ở ngay những tòa án khắp nơi tại Hoa Kỳ từ tháng Giêng 2017. Ðiều này trái hẳn với những năm các chánh án làm công việc này để bảo đảm sự công bằng là cửa ngõ đến công lý.
Vị lãnh đạo Tư Pháp của tiểu bang California nói rằng đây là vấn đề của từng tiểu bang và chúng ta rất cần quan tâm đến vấn đề này. Chúng ta đang thấy người dân không đến tòa, không báo cáo cho tòa, không báo cáo cho những dịch vụ của mình, không đến làm chứng vì họ sợ sẽ bị các nhân viên ICE bắt giữ.
Ðể đáp ứng lại những hành động không được kiểm soát của các nhân viên di trú, các nhà hoạt động về quyền lợi của di dân và luật sư đang gia tăng nỗ lực tại California để hỗ trợ những đạo luật mới. Họ muốn tăng các dịch vụ cố vấn pháp lý và bảo vệ người di dân. Dự luật mới được đề ra bởi các dân biểu thuộc đảng Dân Chủ nhằm phản ứng lại những hành động thi hành di trú mở rộng của chính quyền. Như chúng ta đã biết, người Việt Nam đã từng bị bắt giữ và bị trục xuất kể từ khi có chánh sách mới và chúng ta mới chỉ ở giai đoạn khởi đầu của việc bị trục xuất mà thôi.
Một trong những dự luật mới tại California là sẽ cấm các nhân viên thi hành pháp luật không giam giữ những nạn nhân và các nhân chứng của những vụ án hình sự nếu họ là di dân bất hợp pháp. Một luật khác hiện đang được duyệt xét. Luật này nhằm ngăn cản cảnh sát giam giữ hoặc chất vấn hoặc bắt giữ di dân nếu họ không phạm những tội nặng hoặc dùng bạo lực nghiêm trọng trong hồ sơ tư pháp của họ.
Một số nhân viên di trú liên bang đã đến các tòa án yêu cầu được xem danh sách những người đến hầu tòa vì họ muốn kiểm tra tất cả những cái tên có vẻ ngoại quốc. Và gần như không thể nào tin được, tại một tòa án, nhân viên ICE đã bắt giữ các nạn nhân bị bạo hành trong gia đình đã phải đến tòa để xin án lệnh cách ly với những người hành hạ họ. Ðiều này xảy ra nhưng không thấy ai nói đến và tường trình. Các di dân bất hợp pháp sợ cho tên của họ.
Những ưu tiên trục xuất mới đây của chính quyền đang ảnh hưởng không chỉ đối với người có lệnh trục xuất mà còn đối với những người phạm tội nhưng đang còn tranh đấu hồ sơ của họ trong tòa. Chúng ta cũng thấy rằng nhân viên ICE đang giam giữ những người khi họ đến trình diện với nhân viên phụ trách theo dõi thời gian thử thách (probation).
Khi một người di dân bất hợp pháp hoặc một thường trú nhân đến tòa, luật sư của họ phải nói với họ về hậu quả di trú nếu họ nhận tội. Vì sẽ có thể xảy ra hai kết quả nếu thú tội. Một là có thể sẽ ngồi tù và hai là có thể bị trục xuất. Có người muốn thú tội để giảm án, nhưng luật sư phải nói rõ về hậu quả di trú nếu nhận tội.
Trong một hồ sơ mới đây, Tối Cao Pháp Viện của tiểu bang California phán rằng bất cứ bị cáo nào từng bị phán tội ở một tòa án California và được thông báo bị trục xuất trước khi thú tội, bị cáo vẫn có thể xin rút lại lời thú tội của họ và để sự buộc tội qua một bên trong những trường hợp cho phép.
Trong một hồ sơ khác năm nay, Tối Cao Pháp Viện Hoa Kỳ phán về trường hợp nếu một bị cáo không được luật sư hình sự của họ cố vấn đúng. Luật sư cố vấn rằng họ sẽ không bị trục xuất nếu chấp nhận sự thỏa thuận với một bản án tù ngắn hơn là đưa hồ sơ ra tòa và điều này có thể đưa đến việc ở tù lâu hơn và bị trục xuất.
Ðiều này có nghĩa là bất cứ bị cáo nào bị buộc tội ở Hoa Kỳ có lý do để rút lại lời thú tội nếu họ chứng minh được rằng họ muốn đưa hồ sơ ra tòa hơn là thỏa thuận, mặc dù điều này có thể làm cho họ có thể ở tù lâu hơn và bị trục xuất.
Chúng ta đều thấy hai điều đã xảy ra: Một là nhân viên ICE đã trực tiếp điều động việc trục xuất những hồ sơ phạm tội càng nhiều càng tốt. Nhưng chúng ta cũng thấy rằng thường dân chẳng có lý lịch phạm tội nặng cũng bị trục xuất.
Ðiều khác mà chúng ta cũng thấy là bất cứ người nào bị lệnh trục xuất, hoặc bất cứ người nào phải ra tòa với bất kỳ lý do nào, nên liên lạc với một luật sư di trú kinh nghiệm. Người dân không thể tin vào tòa án hoặc cơ quan ICE có hành động công bằng nếu không có luật sư giúp đỡ bị can. Và người ta không thể tin một luật sư công nếu người này không am tường về luật di trú.
LMH
Hỏi Ðáp Di Trú
Hỏi: Nếu tôi đã có lệnh bị trục xuất và vẫn còn sống ở Hoa Kỳ, liệu những vụ án gần đây có giúp tôi xin lại thẻ xanh không?
Ðáp: Ðược. Nhưng vẫn còn tùy theo hồ sơ của quý vị ra sao và những tình huống, dữ kiện của hồ sơ. Quý vị nên tham khảo với một luật sư di trú có kinh nghiệm để xem lại hồ sơ trước.
Hỏi: Những quyết định mới đây của tòa án có sẽ giúp tôi nếu tôi ký một văn bản tại tòa rằng tôi được cố vấn là có thể bị trục xuất nếu thú tội?
Ðáp: Ðược. Nhưng còn tùy theo những gì xảy ra trong hồ sơ của quý vị và cuộc đối thoại giữa quý vị và luật sư và tòa án. Quý vị nên nói chuyện với một luật sư di trú có kinh nghiệm để duyệt lại hồ sơ trước.
Hỏi: Nếu tôi chưa bao giờ bị đặt trong tình trạng bị trục xuất, liệu quyết định mới của tòa có thể giúp tôi không?
Ðáp: Ðược. Quý vị rất may mắn vì có thời gian để chuẩn bị những vấn đề cần thiết trước khi phải ra tòa di trú.
Kính mời quý độc giả đón đọc chủ đề Di Trú và Thăng Tiến Ðời Sống trên các báo chí Việt ngữ địa phương số cuối tuần, hoặc nghe trực tiếp chương trình của chúng tôi vào mỗi tối thứ Tư trên các làn sóng: Bắc Cali 1430AM, 7:00-8:00, Nam Cali 106.3FM,7:00-7:30 và trên trang nhà: www.rmiodp.com.
Hoặc www.facebook.com/rmiodp.
Hay liên lạc với văn phòng Robert Mullins International
gần nhất:
Westminster: (714) 890-9933, San Jose (408) 294-3888
Sacramento (916) 393-3388, Rạng Mi: 84-3914-7638
hay Email: info@rmiodp.com