GIỚI THIỆU: Hơn 40 năm lưu lạc, dân Việt đã từng bước hòa nhập vào cộng đồng thế giới. Nhiều gia đình đã thành công, nhiều cá nhân vang danh, nhưng để phác họa một bức tranh bao quát với muôn ngàn nẻo mưu sinh, cần hướng đến những con người bình thường. Chính trong cách nhìn này mà tuần san Trẻ mong muốn giới thiệu đến bạn đọc những sắc màu của đời sống hằng ngày, của những lưu dân Việt.
Hơn 10 năm trở lại đây, từ cây sứ Thái nguyên thủy, người có thú trồng hoa kiểng ở vài tiểu bang ấm áp bắt đầu chơi sứ ghép. Ban đầu, chơi sứ ghép đơn giản chỉ vài ba màu hoa trang điểm cho cây kiểng sứ thêm phần bắt mắt, dần dà tại các vườn bán hoa kiểng của người Việt, người Mỹ được bổ sung thêm nhiều màu sắc hoa sứ đa dạng khác nhập từ các nước trên thế giới. Có những hoa sứ màu khó tìm như màu tím than, vàng cam… đã làm nên kho tàng của loại hoa sứ đơn cánh (nguyên thủy) thu hút thêm nhiều người chơi sứ ghép. Một trong những người có sở thích trồng hoa sứ ghép là chị Amy Nguyễn ở Garland, TX. mà chúng tôi có dịp tiếp xúc tại sân vườn nhỏ của chị.
PV Trẻ: Hình như tháng này sứ ít ra hoa phải không chị?
Chị Amy: Sứ ra nhiều hoa vào mùa hè. Tháng này ít rồi, lẹt đẹt vài bông hoa hé nụ. Cứ đi tới đi, nhà kiếng (greenhouse) ở cuối kia. Nhà nhỏ nên cái sân cũng nhỏ nên tôi sử dụng góc sân nhỏ phía sau mua vật liệu về làm nhà kính để mùa đông mang những chậu sứ vào đây.
PV Trẻ: Thế chị không trút đất, phơi gốc như những người chơi sứ chuyên nghiệp thường làm à.
Chị Amy: Mùa đông, thường người ta phơi gốc để tránh bị úng nước thúi củ. Loại sứ này là một dạng xương rồng tên tiếng Anh Desert Rose nên ít chịu nước. Sẵn khi trút đất phơi gốc cũng dễ tỉa tót bộ rễ củ theo kiểu chơi sứ nguyên thủy bonsai. Tôi chơi hoa sứ ghép nhiều hơn. Cũng có vài ba cây được năm bảy năm tuổi, phần còn lại là sứ chỉ mới hơn một năm. Ðây, gốc này có hình dạng cô gái. Còn đây là kiểu tạo hình trên thân sứ. Ðơn giản là tôi chẻ một thân nó ra làm bốn thân, sau khi lành vết thương nó tạo bốn nhánh một thân giống như cái lồng đèn.
PV Trẻ: Nghe chị nói sao giống nhà vườn chuyên nghiệp quá chứ đâu phải là dân chơi hoa tài tử. Chị thích trồng hoa sứ từ hồi nào?
Chị Amy: Ồ chỉ là việc tay trái thôi. Ngoài giờ làm việc chính (cắt tóc) kiếm sống, thời gian dư ở nhà, không biết làm gì mua vài ba cây sứ về trồng cho vui. Từ cái vui nho nhỏ không biết bỗng nhiên thành cái vui lớn hồi nào. Rồi trở thành sở thích sưu tầm nhiều loài sứ có bông hoa màu sắc lạ. Thấy người ta chơi sứ ghép, mình cũng bắt chước làm theo.
PV Trẻ: Bắt chước chỉ là một phần nhỏ, chắc chị cũng phải am hiểu tính chất của loài “hoa hồng sa mạc”.
Chị Amy: Tôi học lóm trên mạng, coi youtube hướng dẫn trồng trọt của cả Mỹ lẫn Việt Nam. Học cách ghép, thấy đơn giản vậy chứ nhiều khi ghép xong, mở ra mới biết phần ghép bị hư thối, phải cắt bỏ ghép lại.
PV Trẻ: Nghe nói ghép cây đơn giản, chị có thể làm thử ghép một cây để tôi được tận mục sở thị.
Chị Amy: Dễ thôi. Ðầu tiên chuẩn bị dụng cụ. Con dao bén, miếng nylon (loại trùm thức ăn), dây thun buộc. Xong rồi mình phải tìm màu hoa mình thích từ một cây sứ khác. Tìm cái thân nhánh to bằng đường kính ngón tay út, cắt một lóng dài chừng nửa inch. Trên cây sứ ghép chính mình cũng tìm một thân nhánh có đường kính gần tương tự của phần lóng cắt ghép, cắt ngang, rồi đặt chồng miệng của lóng ghép vào nhánh ghép, trùm miếng nylon lên kéo cho căng chụp xuống phần thân ghép, sau đó buộc dây thun để giữ chặt.
PV Trẻ: Vậy thì trong bao lâu mới biết được phần ghép thành công?
Chị Amy: Từ hai đến ba tuần. Nhìn thân ghép nếu nó bắt đầu đâm chồi ở phần mắt ghép là biết thành công. Cái chồi non trông mềm mại thế kia mà nó có thể đâm lủng qua miếng nylon để bắt đầu cuộc sống mới. Tuy thấy đơn giản nhưng cũng không dễ làm. Có khi lóng ghép bị hư. Nhiều người ghép mát tay nên lóng nào sống lóng đó.
PV Trẻ: Chị ghép được bao nhiêu màu là nhiều nhất, có màu nào lạ khó tìm không?
Chị Amy: Nhiều nhất là trên mười màu. Tôi tìm được bao nhiêu cây sứ có màu hoa khác là tôi ghép lại để có được một chậu sứ đẹp. Những cây này đang ghép chờ lành vết thương. Cứ mỗi lần nghe bạn bè chơi cây cảnh nói ở chỗ nào có sứ màu lạ là tôi tìm đến xem. Nhiều khi bỏ công việc chính vài ba ngày, lái xe đi Houston tìm mấy nhà vườn hoa kiểng lớn, mua vài loại sứ có hoa màu đặc biệt.
PV Trẻ: Tôi có đọc một truyện tiểu thuyết “Hoa Uất kim hương đen” làm ra màu sắc lạ lùng này là một chuyện ly kỳ. Hoa thì phải khoe sắc tươi thắm. Màu đen chẳng đẹp tí nào nhưng chắc phải là độc nhất trong số các màu hoa. Sứ ghép mà có được màu này thì sẽ nhiều người săn lùng đó.
Chị Amy: Tôi mới có một cây sứ hoa màu tím thẫm, loại màu này ít cũng hiếm thấy, tôi tìm mua ở Houston đó. Hoa sứ lạ phải cấy trong phòng thí nghiệm hoá sinh cho ra loài hoa mới. Sau đó người chơi sứ ghép mua về mới gây giống ra.
PV Trẻ: Tôi thấy bông hoa cấy ghép trông giống như bông bụp, nhiều cánh hoa không đẹp bằng hoa sứ nguyên thủy đơn giản mộc mạc.
Chị Amy: Ðúng vậy, hoa sứ ghép trông như cái hoa lồng đèn, có double layer (hai tầng cánh), hoa nguyên thủy thì duy nhất chỉ có single layer (một tầng cánh). Thường chơi sứ bonsai người ta thích sứ nguyên thủy, chơi sứ ghép thì dành cho người thích sứ có nhiều hoa màu sắc khác nhau, khỏi phải tốn tiền mua năm bảy chậu sứ mỗi chậu một màu, lại không có chỗ trồng, tốn thêm thì giờ chăm sóc. Sứ ghép có cái đẹp riêng của nó.
PV Trẻ: Vườn sứ ghép nhà chị trồng đã có khách nào tìm đến hỏi mua?
Chị Amy: Vài người quen biết thấy thích nên hỏi han cũng nhiều. Tôi nghĩ đơn giản hơn và tiết kiệm tiền bạc mua cây, ai có sứ thích ghép thì mang đến nhà tôi nhận ghép nhánh. Hoa sứ của tôi có nhiều màu tha hồ chọn lựa.
PV Trẻ: Ý tưởng hay. Người yêu thích hoa sứ ghép, có thể liên lạc với chị Amy Nguyễn số phôn: 469-544-2938 để trao đổi kinh nghiệm trồng sứ hoặc tìm riêng cho mình một màu hoa sứ ghép mà mình thích. Cám ơn chị Amy cho thăm vườn hoa.
NL