Hỏi: Thưa bác sĩ,
Chúng tôi là những người cao tuổi, mỗi buổi sáng rủ nhau ra quán cà phê uống cho đỡ buồn. Một ông bạn nói cà phê có nhiều tác dụng lắm. Một ông khác lại đưa ra một mớ công dụng khác.Vậy xin bác sĩ cho biết ý kiến về chuyện này. Xin cảm ơn bác sĩ.
Lê Minh Đỗ
Đáp: Thưa ông Ðỗ,
Trong cà phê có chất caffeine. Mà chất này lại có nhiều tác dụng khác nhau.
Caffeine là một hóa chất hữu cơ thuộc nhóm purine. Sau khi uống, caffeine thấm nhập rất mau vào khắp các bộ phận của cơ thể. Thời gian bán hủy là 3 giờ nên caffeine không tích tụ trong cơ thể. Ða số caffeine được thải khỏi cơ thể qua nước tiểu.
Tác dụng chính của caffeine là kích thích hệ thần kinh trung ương, tăng sinh hoạt trí tuệ, làm ta tỉnh táo nhất là khi con người mỏi mệt hoặc chán nản. Với giấc ngủ thì ảnh hưởng tùy người: có người gặp khó khăn, có người lại ngủ tốt khi uống cà phê.
Caffeine làm thư giãn cơ thịt trong thành động mạch, tăng sức co bóp của tim, tăng máu từ tim đưa ra, tăng huyết áp.
Caffein tăng dịch vị bao tử nên nhiều người thích uống cà phê sau khi ăn để dễ tiêu hóa thực phẩm.
Caffeine làm tăng sức chịu đựng của vận động viên thể thao, vì thế Ủy Ban Thế Vận không cho phép vận động viên dùng quá nhiều chất kích thích này.
Caffeine làm tăng sự bài tiết nước tiểu.
Bình thường cơ thể chịu đựng được khoảng 200mg caffeine. Khi dùng trên 1000 mg thì có người thấy mất ngủ, hồi hộp, tim đập nhanh, thở hổn hển, buồn tiểu, ù tai, xót ruột.
Tử vong xảy ra khi dùng trên 10 gram caffeine tức là từ 80-100 ly cà phê!
Sâm
Hỏi: Thưa bác sĩ,
Tôi định mua sâm về dùng. Năm nay tôi 82 tuổi. Xin bác sĩ cho biết uống nước sâm pha có an toàn không. Nhiều người cùng tuổi tôi cứ khen là nước sâm tốt lắm. Vậy thì xin bác sĩ cho biết công dụng của nó. Vạn tạ.
Lưu Văn Tình
Đáp: Thưa cụ Tình,
Một câu hỏi thường được nêu ra là sâm có an toàn không?
Tính cách an toàn của sâm chưa bị Cơ Quan Thực Phẩm và Dược Phẩm Hoa Kỳ nghi ngờ. Cơ quan này đã cho sâm được bán tự do vì các nghiên cứu cho hay, khi dùng đúng phân lượng, sâm không có tác dụng nguy hại cho cơ thể.
Giáo sư Brekham thuộc Viện Sinh Học (Institute of Biology Active Sciences) Nga cho hay, để gây ảnh hưởng xấu, ta phải dùng cùng lúc cả vài ba kilogram sâm.
Sâm đã được ghi vào danh bạ y dược tại các quốc gia ở Âu châu. Tuy nhiên, cũng như dược phẩm khác, khi dùng sâm nên theo chỉ dẫn của lương y hoặc nhà bào chế.
Áp dụng thực tế
Sâm đã được dùng ở nhiều quốc gia Á châu từ mấy ngàn năm và đang được y học hiện đại nghiên cứu, sử dụng. Cũng như các dược thảo khác, tác dụng của sâm nhẹ nhàng, thấm từ từ nhưng kéo dài chứ không mau và mạnh như âu dược.
Theo Ðông y, sâm không phải là thuốc chữa lành một bệnh, mà được coi là chất bồi bổ sức khỏe, duy trì sinh lực. Sâm rất công hiệu khi cơ thể suy nhược; dưới nhiều căng thẳng thể xác và tâm hồn, phục hồi sinh lực sau khi bị trọng bệnh.
Việc dùng sâm thay đổi tùy theo điều kiện cấu tạo cơ thể và tình trạng sức khỏe của mỗi cá nhân.
Người trên 45 tuổi nên dùng sâm Á châu vì sâm có tính cách kích thích mạnh; dưới 45 có thể dùng hai loại sâm ôn hòa kia.
Người cần sức lao động cao thì sâm Á châu giúp bền bỉ, sung sức hơn.
Nữ giới thích hợp với sâm Mỹ châu còn nam giới thì sâm Á châu lại tốt.
Cũng như với các dược thảo khác, ta nên bắt đầu dùng với phân lượng nhỏ rồi tăng dần để theo dõi sức chịu đựng của mình cũng như lượng định công hiệu và tác dụng không tốt của sâm.
Trước khi dùng sâm, nên tham khảo ý kiến các vị có nhiều hiểu biết về món dược thảo này, nhất là các vị Ðông Y Dược sĩ.