(Kính yêu tặng má Ngọc Diệp)
Nghĩa mẹ như nước trong nguồn chảy ra. (Ca dao)
Má thường vui vẻ khoe với mọi người:
– Nhà tui bây giờ mỗi lần họp mặt cuối tuần khoảng hơn bốn chục người… Gia tài của tui đó.
Má sẽ có cảm tình ngay với vị nào chịu khó lắng nghe má kể má có bao nhiêu con bao nhiêu cháu. Bọn chúng ra sao, vân vân và vân vân… Kẻ nào chẳng thèm quan tâm tới số lượng, phẩm chất con cháu của má, khi về nhà, chân vừa bước vô cửa, má sẽ càm ràm liền, người gì mà hổng tế nhị, hổng dễ thương chút nào… (dĩ nhiên kẻ kia không nghe lời nhận xét nầy.)
Nhưng đừng tưởng má hoàn toàn mãn nguyện với đại gia đình hơn bốn chục người của má. Thỉnh thoảng má thở dài, phân bì nhà bác Ba tổng cộng hơn năm chục người, nhà dì Bảy tới gần trăm người…
Tiếp theo phần mở bài: “Nhà tui bây giờ mỗi lần họp mặt cuối tuần khoảng hơn bốn chục người…” là phần thân bài:
– Hồi năm bảy lăm, tui dẫn cả bầy con chín đứa chạy loạn. Chạy từ miền Trung vào tới Sài Gòn. Ðứa nhỏ nhất còn ẵm ngửa. Vậy mà tất cả đều bình an. Ổng đi tù, rừng thiêng nước độc. Tui dắt bầy con líu chíu đi kinh tế mới khỉ ho cò gáy. Rồi ổng về bình an. Ở nhà thảy đều bình an. Chương trình HO, nhà tui đi phỏng vấn, ngồi chật kín căn phòng.
Người nghe chú ý thì OK, nếu lơ là, má ho, má tằng hắng, rồi tiếp:
– Hồi mới qua đây, cả nhà cực dữ lắm. Tui với ổng lãnh đồ về may, cắt chỉ. Sắp nhỏ đi học, đi làm đủ thứ nghề. Ðược cái, đứa nào cũng ngoan hiền, lo học lo làm… Giờ nhà tui có đủ: kỹ sư, bác sĩ, dược sĩ,…
Tới khúc nầy má sẽ tạm ngưng, miệng nở nụ cười tươi roi rói, đưa ánh mắt sáng rỡ nhìn người đối diện, dò xem thái độ. Người nghe gật gù tán thưởng thì má vui lắm lắm, sung sướng lắm lắm. Má nghĩ, ai cũng phải khâm phục đại gia đình của ba má… (Ðôi lúc, đêm nằm nhớ lại, má hơi mắc cỡ ngường ngượng vì thấy hình như mình khoe khoang). Nhưng sau đó, đâu lại vào đấy. Lại mở bài: Cuối tuần họp lại hơn ba chục người. Rồi thân bài… Rồi kết luận. Vanh vách. Rất tròn trịa, chặt chẽ. Và má tự an ủi: Úi dà, hổng sao đâu, mình kể trúng chóc chuyện nhà mình, hổng thêm bớt gì! Biết đâu, ai đó nghe chuyện nhà mình, về kể cho nhà họ nghe, coi như bài học cho con cháu nhà họ, cũng hay.
Hồi trước, cuối tuần chỉ một mình má lo nấu nướng để bầy con cháu của má tới ăn. Bỗng ngày nọ, mấy đứa lớn chợt nhận ra má đi lại đã chậm chạp, ngồi xuống đứng dậy khó khăn. Má đã khổ cả một đời, giờ má già rồi vẫn cực như vậy thì thương quá. Bàn tới bàn lui, mọi người đồng ý là, mỗi đứa con chịu trách nhiệm chuyện ăn uống một tuần. Tới phiên đứa nào làm tại nhà đứa đó. Nhà đứa nào chật thì tới nhà ba má làm. Nhưng thường thì đứa nào cũng thích làm ở nhà ba má, vì… có má phụ.
Cuối tuần, chừng sáu giờ chiều lần lượt những chiếc xe nối đuôi nhau xếp hàng trước nhà ba má. Ðứng trong bếp, qua khung cửa sổ, chỉ cần thấy cái xe là má biết đứa nào. Má chạy ra cửa, đón từng đứa, nhất là đón mấy cháu nhỏ. Nè, bé Ân, Blessie, bé Thanh, bé Kim, bé Bunny. A, thằng cu Thức, thằng Khải Sơn, Nam Sơn, Ân Ðiển,… Có cả mấy đứa chút: Thằng Pickle, bé Bella… Ðứa nào đứa nấy ngoan ơi là ngoan. Bước vào là vòng tay cung kính chào ông bà nội, ông bà ngoại, chào bác, chào chú thím, cô, dì, dượng… Ðâu ra đó! Nhà đông quá, chào mỏi cả miệng. Có điều, sau mỗi lời chào thì được khen ngoan nên bọn nhóc cũng khoái chí, cười toe. Chúng cứ như công chúa, hoàng tử, xinh xắn và thơm phức, hun miết hổng chán.
Sau đó thì ăn. Vì chia phiên nên ai nấy cũng cố làm cho ngon (riêng cái vụ nầy thì cần hoan hô tinh thần… háo thắng!). Món nào cũng ngon. Ðông – vui – ngon. Vừa ăn vừa trò chuyện rôm rả.
Ăn xong thì con gái con dâu rửa chén, con trai con rể dọn dẹp bàn ghế, đổ rác, hút bụi, chùi nhà…
Kìa, ở phòng family, bọn nhỏ đang giỡn tưng bừng với Ðại (đứa kêu ba, đứa kêu cậu, đứa kêu chú…) Bác làm ngựa cho từng đứa cưỡi. Lưng bác mập ú, mông bác mập ú, bọn nhỏ tha hồ ngồi êm ái. Ðại rất mê hoạt động xã hội, tham gia nhiều việc có ích cho cộng đồng. Bác đặc biệt mê con nít nên được bọn nhỏ thương nhất. Chán cưỡi ngựa, bọn nhỏ đòi chơi trò xe lửa. Ðại làm đầu tàu, ục à ục ịch kéo theo sau lũ nhóc làm các toa tàu. Ðoàn tàu hét um lên: Xình xịch, xình xịch… Bé Bunny, bé Bella nhỏ xíu, chạy theo không kịp, té lăn tròn xuống sàn, không thèm khóc, lại cười khúc khích, vội bò dậy để kịp nối vào đoàn tàu.
Trong phòng khách, nhóm phụ nữ gồm các cô con gái, các cô con dâu đang túm tụm trò chuyện. Ðủ chuyện trên trời dưới đất. Rồi cười ngặt nghẽo. Ngoài garage, nhóm đàn ông gồm con trai con rể chơi cờ tướng, lai rai chút xíu bia. Thỉnh thoảng cười vang. Ba vào phòng riêng, ngồi trước computer, lên mạng xem thời sự. Phần má, lăng xăng chạy tới chạy lui, từ nhóm nầy sang nhóm kia, cười luôn miệng, vui vẻ mãn nguyện lắm.
Má kể, nhà ông A gì đó, con cháu hổng thèm về. Thỉnh thoảng ông bà A nấu được món ngon, phone chúng, năn nỉ thiếu điều rát cổ họng, chúng cũng không thèm về. Chúng có thừa lý do để không thèm về. Có lần tình cờ tới nhà ba má chơi, thấy cảnh gia đình nầy vui vầy đông đúc, ổng bả tủi thân, nghẹn ngào, rớt nước mắt. Nhà bà B gì kia, bả chết một mình, con cháu không hay…
Phần má, má thấy má quá có phước. Gia đình má tràn đầy ơn lành. Má có nấu nướng dọn dẹp cực chút xíu cũng không sao. Thật ra, động đậy chân tay cho khỏe người thôi mà. Bao nhiêu ông bà già thèm được cực như má mà không được. Má vốn siêng năng, lại khéo tay. Má biết làm nhiều món, món nào cũng ngon. Ðám con gái, con dâu má đều chào thua má cái “dzụ” nữ công gia chánh. Ðặc biệt bên cạnh má lúc nào cũng có rổ len đan dở, có thể cái áo, cái khăn quàng cổ cho ai đó. Con cái má, từ lúc mở mắt nhìn má, đã thấy hình ảnh má gắn liền với cặp que đan. Phục sát đất nữa là má còn biết chơi đàn mandolin, guitar.
Vào các dịp lễ lạt, má luôn tự làm nhiều món: Nem, chả giò, dưa chua… Miếng nem của má vừa đẹp vừa ngon lạ lùng. Món đặc biệt nhất của má là bánh ít lá gai! Có mấy cây lá gai ba trồng ở góc vườn, má canh chừng hễ cây gai ra lá, má hái vào bỏ tủ đá để dành, khi nào cần má sẽ đem xay bằng máy xay sinh tố, rồi má lược bỏ xác. Thế là má có nước lá gai nguyên chất đậm đặc màu xanh sậm, thoang thoảng hương thơm. Bánh ít lá gai là đặc sản của má, không bao giờ bị “đụng hàng”. Khách mời sau khi no nê, ra về được má dúi vào tay túi bánh ít lá gai, (vị khách nào trầm trồ nhà má đông vui, phước hạnh, túi bánh sẽ nhiều hơn.)
Nhớ hồi xưa, hồi ba đi tù, những xế trưa má rảnh rỗi ngồi đan móc, vá khâu, thỉnh thoảng má ngửa lòng bàn chân, lấy mũi kéo cạy ra cái cục da chai cỡ chừng hột tiêu, có khi còn to hơn. Xong má xoa xoa cái lỗ mà cục chai để lại, thở phào: “Coi bộ êm rồi!”. Cu Út cũng ngửa lòng bàn chân rờ tìm, thắc mắc: “ Sao con hổng có””. Má hôn em, âu yếm:“ À, má mang nó cho con rồi.” “Sao má phải cạy nó ra”” “Vì nó chai cứng, cộm lên, đi nhói chân lắm. Có khi nhức thốn tới tận óc!” Hình như cục chai ở hai lòng bàn chân má ngày càng to và sâu hơn. Có bữa má cạy cạy, khoét khoét hồi lâu. Hai cái lỗ rộng và trũng hơn mọi lần, lớp da lùi xùi, ửng đỏ. Có thể nhét vừa hột bắp! Má nhón tới nhón lui vài bước, xuýt xoa kêu rát. Nhớ, chiều đó, má phải đi bằng đôi bàn chân nghiêng.
Nhớ hồi xưa, hồi ba đi tù, ngoài việc làm ruộng, má còn đi bán hàng rong. Thường trời chưa sáng, bầy con má còn đang say sưa nằm mơ, má đã nhè nhẹ gánh hàng đi, mãi cho đến trưa trờ trưa trật mới về tới nhà. Và đôi chân của má đã rảo khắp các nẻo đường, cùng làng cuối xóm. Những con đường mùa nắng đất gồ ghề khô cứng, phồng rộp cả chân. Mùa mưa nhão nhoét sình lầy ngập gót, phải cẩn thận gượng từng bước một, những ngón chân phải quặp lại bám chắc vào lớp đất cứng phía dưới lớp sình, kẻo bị trợt té. Và má vẫn bước đi, với đôi chân có cục chai! Vậy mà lúc nào má cũng cười đùa vui vẻ. Má ít khi kể lại những chuyện ngày xưa má vất vả, nhưng bầy con của má thì nhớ. Nhớ lắm. Còn nhiều chuyện để nhớ lắm…
Mải mê, lan man kể chêm xen thêm chuyện hồi xửa hồi xưa vào phần thân bài của má, suýt quên phần kết luận vô cùng quan trọng. (quên cái “dzụ” nầy là bị má rầy như chơi!). Với nét mặt nghiêm trang, giọng trầm xuống, má kết luận như vầy:
– Tất cả đều là hồng ân của Thiên Chúa! Chúng tôi luôn được Chúa yêu thương, gìn giữ, ban ơn. Hơn bốn chục người chứ ít gì! Gia tài của tui đó! Cám ơn Chúa!
Vậy là bài văn của má tròn trịa, đầu cuối tương ứng, khéo lạ lùng.
o O o
Hôm rồi, kỷ niệm hăm lăm năm sống trên đất Mỹ, đại gia đình làm tiệc linh đình. Bầy con cháu má kéo tới. Từng chiếc xe lần lượt rà chầm chậm rồi xếp hàng nối đuôi nhau trước nhà. Chỉ trong thoáng chốc, ngôi nhà ba má rộn rã tiếng nói cười.
Ba má ngồi trên sô pha. Vẻ mặt rạng ngời hạnh phúc.
Má lại nhẩm đếm gia tài của mình. Má thầm tiếc, giá như tụi nó chịu khó đẻ như ba má hồi xưa thì bây giờ gia tài má phải hơn trăm người! Ăn đứt nhà dì Bảy là cái chắc! Nhà dì Bảy độ chín mấy người là cùng! Tức thiệt! Mà thôi, nhìn lên hổng bằng ai chứ nhìn xuống hổng ai bằng mình.
Mấy đứa con quỷ sứ nghịch tặc đòi ba má hun nhau! Ba má lỏn lẻn mắc cỡ rồi cũng đành chiều. Hai khuôn mặt nhăn nheo áp vào nhau. Bầy con bỗng lặng người, xúc động muốn rưng rưng nước mắt. Rồi cả nhà vỗ tay hoan hô ba má. Năm bảy đứa xúm lại chụp hình. Kêu sẽ post lên facebook cho mọi người chiêm ngưỡng chơi.
Công nhận nhà mình vui quá chừng vui má hen!
TTKC