Dưới thời hành pháp của Tổng thống Trump, Bộ Ngoại Giao đang tìm thêm cách để giới hạn người di dân đến Hoa Kỳ. Một người có thể trở thành một gánh nặng của xã hội có thể bị từ chối chiếu khán (visa) nhập cảnh Hoa Kỳ. Trong quá khứ, đơn Bảo Trợ Tài Chánh I-864 đủ để bảo đảm rằng người di dân sẽ không trở thành một gánh nặng của xã hội. Tuy nhiên, luật mới đây đã nới rộng vấn đề này trong Cẩm Nang Ngoại Vụ, tức sách hướng dẫn của Bộ Ngoại Giao dành cho các viên chức lãnh sự.
Hiện nay, theo Cẩm Nang Ngoại Vụ, đơn I-864 vẫn chưa đủ. Người đang nộp đơn xin chiếu khán di dân vẫn cần đơn Bảo Trợ Tài Chánh I-864, nhưng vẫn chỉ là một yếu tố cần nhưng chưa đủ. Các nhân viên lãnh sự hiện nay được yêu cầu nên quan tâm đến quá trình làm việc của đương đơn xin chiếu khán, hoặc có khả năng kiếm được việc làm, kèm theo hồ sơ đóng thuế trước đây của họ. Ðương đơn xin chiếu khán cũng cần sẵn sàng cho thấy mối quan hệ gần gũi của họ với người phụ bảo trợ tài chánh (co-sign), nếu họ cần phải có người phụ bảo trợ tài chánh. Những yếu tố này sẽ là một bức tranh toàn bộ mà các nhân viên lãnh sự phải quan tâm đến.
Hiện tại, những đòi hỏi thêm này cho đơn I-864 vẫn chưa thành luật, vẫn chưa được thực hiện ở mọi nơi, nhưng chúng đã xuất hiện trong Cẩm Nang Ngoại Vụ. Các đương đơn xin chiếu khán không nên nghĩ rằng có đơn I-864 tốt thì bảo đảm hồ sơ của họ được chấp thuận. Trung Tâm Chiếu Khán Quốc Gia (NVC) có thể chấp thuận đơn I-864 nhưng các viên chức lãnh sự sẽ có quyền từ chối hồ sơ vì bất cứ lý do nào liên quan đến gánh nặng của xã hội.
Trên thực tế, trong hầu hết hồ sơ, các viên chức lãnh sự sẽ hài lòng khi có đơn I-864, ngoại trừ đơn này có những yếu tố không phù hợp. Các viên chức lãnh sự thường quá bận rộn và không mặn mà lắm nếu phải mua thêm việc bằng cách đòi hỏi hay kiểm tra thêm quá trình việc làm của đương đơn xin chiếu khán, hoặc có khả năng kiếm việc làm, kèm theo chứng minh nộp thuế lợi tức trước đây của họ.
California có thật sự đang giúp những di dân không có giấy tờ hợp lệ với các chính sách bảo hộ không?
Một trong những chính sách bảo hộ (nơi trú ẩn) có tên là SB 54, nhằm giới hạn việc chia sẻ thông tin di trú với Cơ quan Thi Hành Luật Di Trú và Thuế Quan (ICE) và cũng cấm trao những ngoại kiều phạm pháp cho cơ quan ICE khi họ được phóng thích khỏi những nhà tù ở địa phương.
Nhiều di dân bất hợp pháp mơ ước đến tiểu bang California vì chính sách bảo hộ này đang bị bóc lột sức lao động bởi những chủ nhân thiếu đạo đức. Nỗi lo sợ của người di dân bị báo cáo cho cơ quan ICE đã giúp cho các chủ nhân quyền lợi dụng các nhân viên là di dân bất hợp pháp.
Chính sách bảo hộ di dân ngăn cản các cơ quan cảnh sát địa phương trao phạm nhân cho cơ quan ICE khi họ được phóng thích khỏi nơi quản chế. Ðiều này sẽ đưa đến việc thả một số di dân phạm tội nguy hiểm trở lại cộng đồng.
Hiện nay, trong tiểu bang có chính sách bảo hộ như California, cơ quan ICE không thể bắt giữ những di dân phạm tội ác tại các cơ quan cảnh sát, vì thế cơ quan ICE sẽ truy lùng những di dân bất hợp pháp ở trong cộng đồng. Ðiều này đã đưa đến kết quả là có khoảng 40,000 di dân KHÔNG phạm tội bị bắt giữ trong năm 2017.
Trở ngại chính trong việc trục xuất những di dân có thể bị dời nơi cư trú ở Hoa Kỳ là vấn đề khủng hoảng thời gian trì trệ xét xử của các tòa di trú. Có khỏang 700,000 hồ sơ di dân có thể bị trục xuất đang chờ được duyệt xét qua hệ thống tòa di trú ở Hoa Kỳ. Ðôi lúc phải mất vài năm mới có thể được xếp lịch ra tòa tranh tụng. Vì thời gian chờ đợi ra tòa quá lâu có thể đưa đến việc phóng thích những di dân mới bị bắt cho đến khi có thể ấn định ngày ra tòa cho họ. Việc này cũng đủ giúp họ thời gian biến mất trong bóng đêm.
Quốc hội California thông qua luật nới rộng việc cấp trợ cấp y tế cho di dân hợp pháp và bất hợp pháp.
Tại tiểu bang California, khoảngg 60% thường trú nhân (không có quốc tịch Hoa Kỳ) chưa có bảo hiểm sức khỏe. Chưa có số liệu nào cho biết có bao nhiêu người trong số 60% này là thường trú nhân và bao nhiêu người là di dân bất hợp pháp.
California sẽ là tiểu bang đầu tiên nới rộng các chương trình trợ cấp sức khỏe (Medicaid / Medi-Cal) cho di dân, bất kể hợp pháp hay bất hợp pháp. Những luật thông qua sẽ dễ dàng chấp thuận bởi hai cơ chế Dân biểu và Nghị sĩ của quốc hội tiểu bang California. Ðạo luật, có tên là AB 2965, sẽ hủy bỏ những đòi hỏi về tình trạng cư trú tại Hoa Kỳ trong chương trình Trợ giúp Y tế (Medicaid), thường được gọi là Medi-Cal.
Tiểu bang California đã thông qua một đạo luật vào năm 2015 cho phép nới rộng việc cung cấp chương trình bảo hiểm sức khỏe cho tất cả trẻ em, bất kể tình trạng di trú. Hiện nay, di dân bất hợp pháp chỉ được nhận các dịch vụ liên hệ đến tình trạng khẩn cấp và mang thai, gây tốn kém cho tiểu bang khoảng 1 tỷ 700 triệu Mỹ kim/ 1 năm qua chương trình Medi-Cal.
Có thể một số di dân sẽ di chuyển sang tiểu bang California để xin Medi-Cal. Nếu điều này xảy ra, liệu tiểu bang California sẽ chịu đựng phí tổn này đến bao lâu?
Hỏi Đáp Di Trú
Hỏi: Lãnh sự Hoa Kỳ tại Sài Gòn đã bắt đầu xem xét những vấn đề khác ngoài đơn Bảo Trợ Tài Chánh I-864 khi đương đơn xin chiếu khán được phỏng vấn chưa?
Đáp: Phần liên quan đến gánh nặng của xã hội trong Cẩm Nang Ngoại Vụ của Bộ Ngoại Giao cập nhật vào tháng Giêng 2018 vừa qua, nhưng từ lúc đó, chúng tôi vẫn chưa thấy các nhân viên lãnh sự đòi hỏi bất cứ hồ sơ nào về những yếu tố mới liên quan đến gánh nặng xã hội cả. Họ chỉ duyệt đơn I-864 mà thôi.
Hỏi: Ai được hưởng lợi ích qua chính sách bảo hộ?
Đáp: Có hai nhóm người được hưởng lợi ích này. Một nhóm là những di dân phạm tội bị trục xuất. Họ là những người vừa được phóng thích để trở về cộng đồng, vì thời gian họ phải chờ đợi ngày ra tòa di trú quá lâu. Hầu hết những người này thường biến mất và tiếp tục những hành vi phạm tội. Nhóm thứ hai là các chủ nhân thiếu đạo đức chỉ muốn bóc lột sức lao động của các công nhân di dân bất hợp pháp.
Hỏi: Khi tiểu bang cung cấp bảo hiểm y tế Medi-Cal cho tất cả di dân, hợp pháp và bất hợp pháp, điều này gây tốn kém cho người trả thuế ở tiểu bang California bao nhiêu?
Đáp: Việc nới rộng bảo hiểm sức khỏe Medi-Cal sẽ gây tốn kém cho người nộp thuế khoảng 1 tỷ Mỹ kim mỗi năm.
LMH
Kính mời quý độc giả đón đọc chủ đề Di Trú và Thăng Tiến Đời Sống trên các báo chí Việt ngữ địa phương số cuối tuần, hoặc nghe trực tiếp chương trình của chúng tôi vào mỗi tối thứ Tư trên các làn sóng:
Bắc Cali 1430AM, 7:00-8:00,
Nam Cali 106.3FM,7:00-7:30 và
trên trang nhà: www.rmiodp.com.
Hoặc www.facebook.com/rmiodp.
Hay liên lạc với văn phòng Robert Mullins International gần nhất:
Westminster: (714) 890-9933,
San Jose (408) 294-3888,
Sacramento (916) 393-3388,
Rạng Mi: 84-3914-7638 hay
Email: info@rmiodp.com