Tháng 6 năm 2008, Tiger Woods lãnh chiếc cúp Major thứ 14 sau khi thắng giải US Open tại Torrey Pines, California. Thế giới golf hồi hộp theo dõi Woods tiến ngày càng gần đến kỷ lục 17 cúp Major của Jack Nicklaus. Lúc ấy, câu hỏi trong đầu nhiều người không phải là “có thể nào”, mà là “khi nào” và “nơi nào” chuyện đó sẽ xảy ra…
Thế nhưng, lịch sử ít khi nào chịu đi theo đường thẳng. Khi thì nó quanh co khúc khuỷu, lúc thì nó vòng vo, thậm chí đôi khi nó bắt ta thụt lùi. Ðó là trường hợp của Tiger Woods, tay golfer được xem là một hiện tượng vô tiền khoáng hậu. Woods không những là người da đen đầu tiên thắng các giải Major của golf, mà còn là người có công trong việc thay đổi hoàn toàn môn chơi “thượng lưu” này, biến nó thành một kỹ nghệ lớn trên toàn thế giới. Lượng người xem golf trên TV sau khi Tiger Woods xuất hiện năm 1996 tăng lên vùn vụt. Hãng giày Nike đã quyết định nhảy vào thị trường golf nên đã bỏ ra nhiều tiền mướn Tiger Woods làm quảng cáo cho các dụng cụ golf của mình. Nike tuy đến sau nhưng lại thành công lớn, qua mặt cả các công ty có truyền thống golf lâu đời như Callaway, Titleist, Cleveland v.v. Ðến độ giới marketing phải đẻ ra một cụm từ mới: “Hiệu ứng Tiger!”
Năm 1997 Tiger Woods, khi ấy mới 22 tuổi, đã đoạt chiếc cúp Major đầu tiên tại giải Masters ở Atlanta với số điểm 12 gậy trước người về nhì! Cả thế giới bàng hoàng sửng sốt. Những thành tích xưa nay tưởng chừng khó ai đụng tới, đùng một cái bị Tiger Woods phá vỡ một cách nhẹ nhàng. Chỉ trong vòng 10 năm, Tiger Woods liên tục thắng các giải Major danh giá khiến cho bao nhiêu golfer thượng thừa khác phải ngả nón nể phục – như giải US Open 2000 Tiger Woods gác người về nhì 15 gậy, thật là một kỷ lục ngoài sức tưởng tượng!! Chưa hết, Woods còn thắng Masters hai năm liên tiếp (2001-2002), British Open hai năm liên tiếp (2005-2006), và PGA Championship hai năm liên tiếp (2006-2007). Nhờ có Tiger Woods mà Golf Channel đang từ một đài TV ít ai coi, qua đêm trở thành một công cụ hái ra tiền cho các hãng cable và satellite TV.
Tất nhiên thu nhập từ quảng cáo trên TV và vé vào cửa đã làm tăng số tiền thưởng cho các giải golf từ nhỏ đến lớn. Thế là thiên hạ đổ xô nhau cho con cái học đánh golf. Từ thành thị cho đến thôn quê, các sân golf bắt đầu mở lớp cho trẻ em, thành lập các Junior League. Thanh thiếu niên da màu bắt đầu tập đánh nhiều hơn. Những người gọi là PGA Professional – tức dân đánh golf chuyên nghiệp nhưng không giỏi đủ để chơi trong PGA Tour, nay có thêm nghề mới là huấn luyện viên cho trẻ em (lẫn người lớn). Kỹ nghệ làm dụng cụ golf cho thiếu niên nhờ đó cũng tăng vọt. Chưa kể các mặt hàng ăn theo như quần áo, mũ nón, giày vớ v.v… cũng bán chạy vù vù.
Trong số các golfer thiếu nhi lớn lên vào thời điểm này, một số đã trở thành những tên tuổi lẫy lừng, từng đoạt nhiều giải Major – như Jordan Spieth, Justin Thomas, Patrick Reed, Brooks Koepka… Các tay golfer trẻ này (ai cũng mới hăm mấy) là kết quả tất yếu của “Hiệu ứng Tiger” mà hai mươi năm trước đây không ai có thể tiên đoán nổi. Khi được phỏng vấn, họ đều cho biết khi còn bé Tiger Woods là thần tượng của mình và tất cả đều mang giấc mộng một ngày nào đó sẽ được như Tiger.
Nhưng ai ngờ “thần tượng” của các cậu bé ấy đã sụp đổ tan tành trong phút chốc sau một vụ “sex scandal” cực sốc. Tháng 11 năm 2009, Tiger Woods và vợ lúc đó là Elin Nordegren có một cuộc cãi vã dữ dội vì lý do Woods ngoại tình với nhiều người. Cuộc ẩu đả dẫn đến chuyện Tiger bị Elin đánh u đầu và cảnh sát bắt tạm giam. Báo chí bắt đầu đăng tin rùm beng lên, kết quả là một số nhà tài trợ chính như AT&T, Gatorade, General Motors đã huỷ hợp đồng quảng cáo với Woods. Wall Street ước lượng tiền cổ phiếu các công ty ấy bị thất thoát vì mất Tiger lên đến bạc tỉ. Chỉ riêng mỗi Nike là đã không bỏ rơi Tiger Woods trong lúc xấc bấc xang bang này. (Cuối thập niên 1990, thời điểm vừa ký hợp đồng với Tiger, Nike từng làm ngơ khi các nhà thầu Ðại Hàn ở Việt Nam bị báo chí lên án dữ dội việc lạm dụng sức lao động của trẻ em).
Nhưng, dù gì thì hình ảnh của Tiger Woods như một mẫu người cho trẻ em noi theo đã không còn, và ngoài Nike ra chẳng ai dám mướn Tiger Woods quảng cáo cho thương hiệu của mình nữa. Thế là đang từ đỉnh cao danh vọng, Tiger Woods rớt một cái ào xuống tận cùng đáy vực. Bị vợ ly dị (mất $100 triệu), bị các nhà tài trợ tẩy chay, bị thương tật phải giải phẫu lưng và đầu gối… càng ngày Woods càng xuống dốc cả thể lý lẫn tinh thần. Gần 10 năm qua nhiều lần Tiger đã tìm cách trở lại với golf, nhưng gần như lần nào cũng gặp thất bại. Trong khi đó thế hệ golfer trẻ tiếp nối ngày càng sung mãn. Rút kinh nghiệm của Tiger, họ rèn luyện thân thể thành những nhà lực sĩ có hạng. Ai cũng tập tạ, tập thể dục để có thể đánh banh xa hơn, mạnh hơn. Họ là biểu tượng của môn golf hiện đại, không thua gì các cầu thủ football hay tennis bây giờ. Nhưng ngược lại, một phần nhờ có họ mà Tiger đã quyết chí lấy lại phong độ để chứng tỏ với đám đàn em là ta vẫn còn đây.
Mùa 2018 giới hâm mộ bỗng dưng có nhiều lý do để tin rằng sự nghiệp của Tiger chưa chấm dứt! Tại giải British Open Tiger 2018 Tiger đã mon men lên được gần đầu bảng ở vòng ba (nhưng đến vòng cuối thì đuối). Cách đây hai tuần, tại giải PGA Championship Tiger đã chơi thật tuyệt vời vào ngày cuối, từ hạng mười mấy kéo lên đến hạng nhì, chỉ sau người đứng nhất là Brooks Koepka có 1 gậy, làm thiên hạ đều nín thở. Rất tiếc đến lỗ 17 thì Tiger, có lẽ vì mất tập trung, đánh banh ra ngoài nên cuối cùng thua Koepka 2 gậy. Tuy đã để chiếc cúp Major thứ 15 lọt qua kẽ hở bàn tay, nhưng Tiger Woods đã biểu lộ tinh thần thượng võ của mình bằng hành động chờ gần nửa tiếng sau khi Koepka đánh xong để đến chúc mừng tay đàn em từng ngưỡng mộ mình. Ðây là một cử chỉ mà ngày xưa ta không bao giờ thấy nơi Tiger Woods.
Ngày nay, giới mộ điệu càng hoan hô Tiger chừng nào thì giới thương nhân càng hoan hỉ chừng đó. Dựa trên những dữ liệu của CBS, ta biết số người coi giải PGA Championship thứ 100 hồi tháng rồi đã tăng 73% so với năm ngoái, nhờ có Tiger. Trong những tuần lễ sắp tới sẽ có giải Fedex Cup, với số tiền thưởng cho tay quán quân là $10 triệu đô la. Tưởng tượng, nếu Tiger vào được vòng trong giải này thì bảo đảm số người xem còn sẽ tăng kỷ lục. Ðó là chưa kể năm nay còn có giải đồng đội Ryder Cup giữa Mỹ và Âu Châu; chắc chắn Tiger sẽ được mời chơi cho Team USA lần này. Tuy nhiều người luôn thắc mắc “có thể nào” Tiger sẽ phá kỷ lục của Nicklaus, nhưng rõ ràng sau bao nhiêu năm lên voi xuống chó, “Hiệu ứng Tiger” vẫn còn rất … hiệu quả!
BB