Chương trình chiếu khán (visa) đầu tư EB5 có 10,000 chiếu khán mỗi năm được cấp cho người ngoại quốc và gia đình họ có thể được cấp quy chế thường trú nhân, và có cơ hội xin nhập tịch Hoa Kỳ sau đó, nếu họ đầu tư ít nhất $500,000 cho một doanh nghiệp tại Hoa Kỳ, ở một vùng thôn quê đủ tiêu chuẩn hoặc ở vùng đô thị nhưng có tỉ lệ thất nghiệp cao.
Những quy định mới về chương trình EB5 dự định công bố vào tháng 8 năm 2018 vừa qua nhưng đã không xảy ra. Hành pháp không kỳ vọng hoàn thành việc thay đổi lớn cho chương trình chiếu khán đầu tư EB5 trước khi hết hạn vào ngày 30 tháng Chín sắp tới và có lẽ sẽ kéo sang năm 2019.
Hy vọng sẽ có một lần gia hạn nữa cho chương trình EB5 trong năm 2019 với những quy định như cũ. Nhưng đến khi những quy luật mới được công bố, nhiều phần số tiền đầu tư tối thiểu sẽ tăng lên 1 triệu 350 ngàn Mỹ kim và Sở di trú sẽ có nhiều quyền kiểm soát hơn những nơi đầu tư hội đủ tiêu chuẩn.
Số người ngoại quốc ở Hoa Kỳ quá hạn trong tài khóa 2017
Bộ Nội An Hoa Kỳ đã phổ biến một bản tường trình về việc Nhập Cảnh/Xuất Cảnh Quá Hạn trong tài khóa 2017. Ðây là những người (a) nhập cảnh không phải là di dân qua đường hàng không hoặc đường biển, và (b) là những người theo nguyên tắc phải rời khỏi Hoa Kỳ vào ngày 30 tháng Chín năm 2017.
Những người đến Hoa Kỳ không phải là di dân nói đến trong bản tường trình này là các công nhân làm việc tạm thời và gia đình của họ, sinh viên du học, khách trao đổi, khách du lịch ngắn hạn, khách đến vì những công việc ngắn hạn và những loại chiếu khán phi di dân khác.
Trong tài khóa từ tháng Mười năm 2016 đến tháng Chín năm 2017, tổng số phi di dân nhập cảnh Hoa Kỳ là 52 triệu 700 ngàn người. Trong số này, có 702,000 người ở quá hạn chiếu khán, chiếm tỷ lệ 1.33% tổng số người nhập cảnh kể trên. Trong số 702,000 người, có một số đã rời Hoa Kỳ sau khi ở quá hạn một hoặc hai tháng, nhưng còn khoảng 607,000 tiếp tục ở quá hạn, đang sống bất hợp pháp tại Hoa Kỳ, chiếm khoảng 1.5% tổng số phi di dân đến Hoa Kỳ trong tài khóa 2017.
Bản tường trình của Bộ Nội An cũng nói rằng có khoảng 70,000 người có chiếu khán du học đã ở quá hạn. Ðến ngày 1 tháng Năm, 2018, Bộ Nội An xác nhận rằng đã có hơn 99.20% số người phi di dân đã rời khỏi Hoa Kỳ theo dự tính trong tài khóa 2017.
Ðối với nhóm chiếu khán du lịch và công việc B1/B2, số người ở quá hạn đông nhất đến từ những nước đang trải qua những vấn đề kinh tế trầm trọng, những nước đang có chiến tranh và những nước mà người dân đang phải chịu đựng vấn đề bất công xã hội nghiêm trọng. Hầu hết những nước này ở Phi Châu và Trung Ðông. Tuy nhiên, một quốc gia ở Nam Mỹ đáng chú ý đó là Venezuela. Nền kinh tế của nước này đang bị hủy hoại, thực phẩm và thuốc men khan hiếm, dân chúng đang tìm cách thoát khỏi nước bằng bất cứ phương tiện nào. Có 539,000 người từ Venezuela đã nhập cảnh Hoa Kỳ với chiếu khán du lịch B2. 30 ngàn người đã ở quá hạn chiếu khán và hiện đang ở Hoa Kỳ bất hợp pháp.
Quy chế được bảo vệ tạm thời sắp chấm dứt?
Các viên chức của chính phủ muốn chấm dứt Quy Chế Ðược Bảo Vệ Tạm Thời (tức Temporary Protected Status – gọi tắt là TPS) là quy chế tạm thời dành cho người di dân từ một số quốc gia đặc biệt và hiện đang có mặt tại Hoa Kỳ. Chương trình này dành cho những di dân tại Hoa Kỳ đến từ những quốc gia đã bị lâm vào những tình trạng thảm khốc, như dịch bệnh, nội chiến hoặc những tai họa thiên nhiên. Hiện nay có khoảng 320,000 người đến từ 10 quốc gia đang sinh sống tại Hoa Kỳ với diện TPS.
Trong số này có 195,000 người đến từ El Salvador, (sau động đất năm 2001) 57,000 từ Honduras (sau cơn bão Mitch năm 1996) và 46,000 từ Haiti (sau cuộc động đất năm 2010) chiếm tổng số 298,000 người. Hầu hết những người này sinh sống và làm việc tại Hoa Kỳ hơn 10 năm. Và hiện nay, chính quyền muốn họ ra đi.
Theo sự chỉ đạo của Tòa Bạch Ốc, Bộ Nội An tuyên bố quy chế TPS sẽ chấm dứt vào cuối năm 2018 cho người dân đến từ Sudan, và cho hầu hết những nước khác vào cuối năm 2019.
LMH
Hỏi Đáp Di Trú
Hỏi: Có nhiều người Việt ở quá hạn chiếu khán phi di dân trong tài khóa 2017 không?
Đáp: Trong diện chiếu khán du lịch và công việc B1-B2, có 92,000 người Việt nhập cảnh Hoa Kỳ và 2,800 người đã ở lại bất hợp pháp tại Hoa Kỳ sau khi chiếu khán của họ hết hạn. Trong nhóm chiếu khán du học sinh, có 16,900 người nhập cảnh Hoa Kỳ và 1,030 người đã ở lại bất hợp pháp.
Hỏi: Tôi đến Hoa Kỳ với chiếu khán du học sinh F-1. Tôi đã ở quá hạn hơn 180 ngày. Nếu tôi phải rời khỏi Hoa Kỳ để xin một chiếu khán mới, liệu tôi có bị cấm nhập cảnh 3 năm theo quy định không?
Đáp: Một sinh viên ở bất hợp pháp hơn 180 ngày và rời khỏi Hoa Kỳ sẽ là đối tượng bị cấm nhập cảnh 3 năm để có thể xin một chiếu khán mới trở lại Hoa Kỳ. Luật mới có hiệu lực ngày 9 tháng Tám, 2018 vừa qua. Theo luật mới, bất cứ ai nhập cảnh với chiếu khán du học sinh F-1 nhưng không giữ quy chế du học sinh sẽ bị bắt đầu tính ngày Cư Ngụ Quá Hạn kể từ ngày đầu tiên không còn giữ quy chế du học sinh nữa.
Hỏi: Lời khuyên tốt nhất với những đương đơn xin chiếu khán đầu tư EB5 là gì?
Đáp: Nếu có thể, nên nộp đơn trước ngày 30 tháng 9 năm 2018. Tuy nhiên, hiện nay cho thấy ngay cả những đơn nộp sau ngày 30 tháng 9 cũng sẽ được duyệt xét theo luật hiện hành. Chúng ta sẽ biết chắc chắn trong vài tuần lễ nữa.