Dự luật tái uỷ quyền cho FAA dày tới 2,000 trang với tổng cộng 911 phần đã được hạ viện thông qua gần như tuyệt đối (với 398 phiếu thuận và 23 phiếu chống) vào cuối ngày Thứ Tư 26/9, trong đó người ta có nhét vào một điều khoản đòi hỏi FAA phải xem xét lại chiếc ghế ngồi của hành khách trên các chuyến bay dân sự trong nội địa nước Mỹ.
Mỗi khoá quốc hội Hoa Kỳ kéo dài trong hai năm. Trong khoảng thời gian này, người ta tính trung bình có từ 600 đến 700 dự luật được thông qua hạ viện, và trong số đó, ít hơn một nửa trở thành luật sau khi thông qua ở thượng viện và được tổng thống ký ban hành. Trung bình mỗi bộ luật như vậy dày khoảng 1,000 trang. Thế nên ta cũng không ngạc nhiên mấy khi biết rằng có tới 99 phần trăm dân Mỹ có lẽ chỉ loáng thoáng nghe về một đạo luật nào đó nhưng không biết nội dung bên trong viết những gì là vì không ai có thì giờ và đủ kiên nhẫn để đọc.
Trong tuần lễ qua, trong khi người dân Mỹ bị tràn ngập bởi những tin tức liên quan đến cuộc điều trần tại một phòng họp thượng viện giữa Thẩm phán Brett Kavanaugh và bà Christine Blasey Ford, người tố cáo ông Kavanaugh đã có những hành động và toan tính cưỡng hiếp bà khi hai người còn là học sinh trung học, thì ngay gần đấy, ít ai để ý là các vị dân biểu hạ viện vẫn tiếp tục làm việc bình thường, và đã cho thông qua ít nhất một dự luật. Hơn nữa, dự luật này chắc chắn bảo đảm là sẽ được thượng viện thông qua và tổng thống ký ban hành vì nội dung chính của nó là để cấp ngân sách và tái uỷ quyền công việc điều hành các hoạt động về hàng không cho Cơ quan Quản trị Hàng không Liên bang (FAA) trong 5 năm tới. Không có đạo luật này thì những cơ quan hàng không quan trọng của chính phủ như cơ quan kiểm soát không lưu (air traffic control) trực thuộc FAA sẽ không có tiền để trả lương cho nhân viên và sẽ buộc phải ngưng hoạt động, và những chuyến máy bay lên xuống trong nội địa nước Mỹ sẽ không nhận được lệnh từ tháp kiểm soát để biết khi nào lên khi nào xuống. Ðiều này cũng có nghĩa là tất cả mọi hoạt động về hàng không, từ dân sự đến quân sự, sẽ bị tê liệt.
Dự luật tái uỷ quyền cho FAA này cũng dày tới 2,000 trang với tổng cộng 911 phần đã được hạ viện thông qua gần như tuyệt đối (với 398 phiếu thuận và 23 phiếu chống) vào cuối ngày Thứ Tư 26/9, trong đó người ta có nhét vào một điều khoản đòi hỏi FAA phải xem xét lại chiếc ghế ngồi của hành khách trên các chuyến bay dân sự trong nội địa nước Mỹ.
Những ai đã từng đi máy bay trong mấy năm qua thì thường đều có chung cảm tưởng là chiếc ghế ngồi dường như ngày càng nhỏ đi. Mà cảm giác này là đúng chứ không sai vì trên thực tế các hãng hàng không đã cố tình tăng thêm số ghế trên các chuyến bay nội địa. Cho tăng thêm ghế có nghĩa là chiếc ghế bắt buộc phải nhỏ đi, điều này đã làm cho các hành khách than phiền không ít và đã đến lúc buộc quốc hội phải can thiệp, không chỉ là vì sự thoải mái mà còn liên quan đến vấn đề an toàn cho hành khách trên các chuyến bay đó. Do vậy, điều khoản được thêm vào có tên gọi là SEAT Act (chữ viết tắt của Safe Egress in Air Travel – nghĩa là lối ra an toàn trên các chuyến bay). Trong thời hạn một năm, cơ quan FAA phải đưa ra một tiêu chuẩn tối thiểu về kích cỡ của chiếc ghế hành khách cũng như khoảng cách giữa các hàng ghế trên các chuyến bay để bảo đảm các hành khách có thể an toàn rời khỏi phi cơ nếu gặp trường hợp khẩn cấp.
Mỗi ngày có hơn 2.5 triệu người Mỹ sử dụng phương tiện hàng không để di chuyển trong nội địa nước Mỹ, và nay mai nếu cơ quan FAA buộc các hãng hàng không tăng lại kích cỡ chiếc ghế thì điều này không chỉ ảnh hưởng đến sự an toàn mà còn giúp cho nhiều triệu người Mỹ cảm thấy thoải mái hơn khi đi máy bay.
Theo Hiệp hội Tiếp viên Hàng không (AFA), mà thành viên của hiệp hội cũng sử dụng chung loại ghế của hành khách, cho biết hầu hết các công ty hàng không lớn đều cho giảm bề rộng của ghế từ 18.5 inches xuống chỉ còn 17 inches (0.4 mét). Khoảng cách giữa hai hàng ghế cũng giảm trung bình từ 35 inches xuống còn 31 inches, và thậm chí một vài hãng hàng không như Spirit rút xuống chỉ còn 28 inches.
Trong khi chiếc ghế trên các chuyến bay nội địa cứ nhỏ dần đi thì theo Trung tâm Phòng chống và Kiểm soát Bệnh dịch (CDC) tại Atlanta ghi nhận là sức cân nặng trung bình của một phụ nữ Mỹ đã tăng từ 140 pounds trong thập niên 1960 đến nay là 166 pounds (75 ký). Cân nặng trung bình của đàn ông Mỹ cũng tăng từ 166 pounds lên xấp xỉ 196 pounds (89 ký). Vòng bụng trung bình của đàn ông Mỹ là 40 inches, trong khi vòng bụng trung bình của phụ nữ Mỹ là 38 inches. Người Việt chúng ta không to như vậy nhưng không vì thế mà không cảm thấy chiếc ghế không nhỏ đi. Quý độc giả nào mới đi máy bay trong thời gian gần đây chắc vẫn còn nhớ cảm giác chật chội này.
Tiêu chuẩn về an toàn cho hành khách đi máy bay kể từ thập niên 1980 – khi mà khổ người của dân Mỹ nhỏ hơn và có ít người khuyết tật đi máy bay hơn – cho đến nay vẫn còn giữ y nguyên chưa được cập nhật.
Kết quả của những cuộc thực tập được thực hiện vào thời điểm đó cho thấy để di chuyển tất cả hành khách và phi hành đoàn trên chuyến bay rời khỏi phi cơ trong trường hợp khẩn cấp phải mất 90 giây, mà những cuộc thực tập này được thực hiện với những người trẻ, khoẻ mạnh và họ biết phải làm những gì khi khẩn cấp. Giả dụ nếu những cuộc thực tập như trên được thực hiện lúc này – với một phi cơ đầy những hành khách quá cân khi nhìn thấy lửa cháy và hành lý nằm ngổn ngang trong khoang – thì tình trạng hoảng loạn là điều chắc chắn sẽ xảy ra, và kết quả sẽ rất khác.
Hãy lấy một ví dụ thực tiễn nhất, trên chuyến bay 383 của hãng hàng không American Airlines đã xảy ra một tai nạn vào ngày 28 Tháng Mười 2016 khi một động cơ của máy bay bị ngưng hoạt động và bốc lửa trong khi chuẩn bị cất cánh từ phi trường O’Hare ở Chicago để bay tới phi trường Miami. Tổng cộng có 170 người trên chuyến bay, vừa hành khách vừa phi hành đoàn, người ta đã phải mất hơn hai phút và 21 giây mới di tản được hết ra khỏi phi cơ, tính ra là dài hơn 63 phần trăm so với 90 giây là tiêu chuẩn đòi hỏi của FAA.
Tuy nhiên ở điểm nào đó, hành khách cũng phải chịu một phần trách nhiệm về sự việc chiếc ghế trên các chuyến bay cứ ngày một nhỏ dần đi và gắn sát vào nhau hơn làm cho chỗ ngồi chật chội khó chịu và thiếu an toàn.
Theo tổ chức Hàng không Hoa Kỳ (AFA), là đại diện các hãng hàng không của Mỹ, giá vé máy bay –sau khi được điều chỉnh mức lạm phát – tính ra hiện nay là 40 phần trăm thấp hơn so với giá vé thời thập niên 1980. Do đó ta không ngạc nhiên khi biết các hãng hàng không đã tìm cách bù trừ vào con số khác biệt đó bằng cách là cố nhét cho đầy các chuyến bay và ấn hành khách vào những chiếc ghế bé xíu kia.
Một điều rõ ràng nhiều người nhận thấy là dạo gần đây nhiều vụ cãi cọ, thậm chí có ẩu đả, giữa các hành khách xảy ra thường xuyên hơn trên các chuyến bay mà nguyên do có thể là do những chiếc ghế cứ ngày càng nhỏ đi đến độ không thể nhỏ hơn nữa làm cho hành khách ngồi không thoải mái và dễ bị bực bội.
Nhưng có điều an ủi là cho tới Tháng Tư năm nay, khi một động cơ trên chuyến bay của hãng Southwest Airlines phát nổ làm thiệt mạng một hành khách, hầu như không có một tai nạn chết người nào xảy ra trên các chuyến bay của các hãng hàng không Hoa Kỳ kể từ năm 2009. Và vì vậy chúng ta cứ an tâm sử dụng phương tiện hàng không trong thời gian tới, mặc dù không được thoải mái, cho đến khi những chiếc ghế hành khách được nới rộng trở lại.
VH