Hè năm đó, vừa thi Ðại Học xong, tôi liền ghi danh hai khoá học ngắn hạn về nghề may và làm bánh (nữ công gia chánh) tại trường Sư Phạm Kỹ Thuật trên đường Bà Huyện Thanh Quan. Tuần học ba buổi, học luôn hai lớp từ 11 giờ trưa đến 4 giờ chiều, quen biết một nhóm bạn cùng lớp, cùng lứa tuổi, nên rất dễ kết thân. Nhóm đó có tôi, có Q nhà ở đường Trương Ðịnh, và Hoa nhà ở Thủ Thiêm. Tan học, chiều Sài Gòn thật dễ chịu, chúng tôi hay đi ăn gỏi khô bò ngay trước cổng Chùa Xá Lợi gần đó, ghé nhà Q chơi, và nhiều lần đạp xe, lên ghe qua sông, đến Thủ Thiêm ăn uống ở nhà Hoa đến 6-7 giờ tối mới chia tay. Có một sáng Chúa Nhật chúng tôi còn đi từ sớm, hẹn nhau qua phà, đến nhà Hoa ăn giỗ. Cũng giống như An Phú Ðông gần xóm tôi, Thủ Thiêm thuở đó rợp một màu xanh bạt ngàn vì ruộng đồng cây trái đẹp tươi, mát rượi. Người dân chất phác đơn sơ, bao đời ôm lấy đất dù còn trong khó khăn nghèo khổ. Chúng tôi đi dạo khắp xóm, khám phá một góc Thủ Thiêm hoang sơ, đầy tình người. Có lần Hoa dẫn chúng tôi đi tìm một thằng bạn học cũ, tìm hoài ngoài ruộng mênh mông mới gặp được hắn đang tưới nước hoa màu, chân tay còn lấm lem bùn đất. Thấy con gái thành phố, hắn mắc cỡ chỉ cười cười, khuôn mặt chân quê thật thà làm sao. Nhà Hoa cũng chẳng khá giả gì, nhưng cũng không nghèo, vì mẹ Hoa có hùn hạp bán sạp trái cây và xoài cóc ổi ngâm tại vỉa hè chợ Bến Thành nên cũng có chút đồng ra đồng vào, cộng với bản tính hiếu khách, lần nào chúng tôi cũng được mời cơm, và còn mang bọc trái cây về nhà.
Mỗi lần chuẩn bị lên ghe, hay phà về thành phố, tôi đều có cảm giác man mác buồn xen lẫn thương yêu lạ kỳ, vì chỉ cách nhau một bờ sông, đứng bên này nhìn qua thấy cả đèn Sài Gòn “ngọn xanh ngọn đỏ”, phố xá cao tầng, và bên đây là ruộng vườn, dân quê, bữa đói bữa no, mà ánh đèn văn minh đô thị chưa vươn tới!
Sau đó, tôi đã từng có ý định sáng tác một câu chuyện (chuyện tình nhẹ nhàng như gió thoảng của tuổi 18 chẳng hạn) xảy ra bên kia sông. Nhưng dòng thời gian trôi nhanh với những biến cố bất ngờ, thay đổi cuộc sống, giờ nhìn lại thì đã quá muộn màng. Thủ Thiêm đã thay da đổi thịt, trở thành miếng mồi béo bở cho nhà cầm quyền giành giựt chia chác nhau! Gia đình Hoa và những người tôi đã gặp, số phận ra sao? Vẫn còn bám trụ? Ngậm ngùi ở những chung cư chật hẹp hay đang vật vờ ngoài Hà Nội đợi chờ đối thoại trong vô vọng với đám quan tham, mặt mũi tối tăm ngu dốt, óc đậu hủ và trái tim lãnh cảm không lương tri?
Bên Kia Sông, xưa ngổn ngang những nỗi buồn, nay lại cõng thêm nỗi căm hờn, uất hận.
Hai cái chứng chỉ học may và làm bánh cũng thất lạc đâu đó trên con đường đời, cho nên bây giờ tôi vẫn… không biết may và cũng chẳng thể làm bánh!
KL
(Edmonton – Canada)