Trước hết, chúng ta đã thấy không có những điều luật di trú nào thay đổi trong năm 2018, mặc dù có nhiều sự thay đổi tưởng như đã đạt được như mong chờ. Chỉ có một sự thay đổi thấy rõ nhất là tất cả đơn di trú đều được giải quyết rất chậm chạp.
– Trong năm 2018, thay vì thúc đẩy Quốc Hội, tức ngành Lập Pháp, thay đổi luật di trú tốt hơn thì Tòa Bạch Ốc đã ban hành một số sắc lệnh Hành Pháp; tuy nhiên những sắc lệnh này đều gặp phải thách thức bởi ngành Tư Pháp, tức tòa án.
– Chương trình DACA, hiện đang chờ quyết định của Tối Cao Pháp Viện Hoa Kỳ, có thể được phán quyết bất cứ lúc nào trong nửa năm đầu 2019. Trong khi chờ đợi, các đương đơn DACA được phép nộp đơn xin gia hạn quy chế của mình, nhưng những đơn DACA mới thì vẫn chưa được chấp nhận. Chương trình DACA, ra đời dưới chính quyền Obama, cho phép những thanh niên đã được đưa đến Hoa Kỳ bất hợp pháp khi còn thơ ấu có thể xin thẻ làm việc hợp pháp trong khi chờ đợi những phán quyết di trú khác có thể giúp họ trở thành thường trú nhân ở Hoa Kỳ.
– Chính quyền Trump tiếp tục yêu cầu Quốc Hội chi 5 tỷ Mỹ kim để xây bức tường ở biên giới phía Nam. Quốc Hội cho biết họ không muốn chi hơn 2 tỷ để xây tường. Rất khó tiên đoán điều gì sẽ xảy ra cho chương trình DACA, cho việc xây tường biên giới, cho chiếu khán làm việc H1B, cho Chiếu Khán Xổ Số, cho việc ngăn cản truyền thống di dân dây chuyền và cho những lệnh cấm du lịch. Những sự thay đổi có thể xảy ra mỗi tuần, nên trong lãnh vực cải tổ di trú thì ta có thể nói viễn ảnh của năm 2019 vẫn chưa có gì chắc chắn.
– Hành pháp không cần đến Quốc Hội để thay đổi hệ thống di trú. Bằng chứng là trong suốt năm 2018 Tòa Bạch Ốc đã tự động thay đổi một số chính sách và điều luật di trú. Chẳng hạn như Bộ Nội An (thuộc Hành Pháp) đã đề nghị một điều lệ mới về Gánh Nặng Xã Hội mà theo đó những người sống ở Mỹ đang nộp đơn xin thẻ xanh sẽ không còn hợp lệ nếu họ sử dụng những lợi ích xã hội bao gồm: phiếu thực phẩm (food stamp), tín dụng thuế (tax credit) trên thuế lợi tức khai hàng năm hoặc bất cứ loại trợ giúp nào của chính phủ.
Theo các chuyên gia về di trú, luật mới về Gánh Nặng Xã Hội có hai mục tiêu: 1) làm chậm lại và giảm tình trạng di trú hợp pháp; 2) hù dọa người di dân. Mục đích là gây hoang mang và thuyết phục người di dân đang ở Mỹ là họ không nên sử dụng những ích lợi công cộng. Nhiều di dân vì sợ nên đã tự động ngưng không sử dụng những lợi ích công cộng, mặc dù họ và con cái họ đang sống nhờ vào phiếu thực phẩm và những sự giúp đỡ khác của chính phủ.
– Chiếu Khán Xổ Số khởi sự nhằm giúp cho các đương đơn xin chiếu khán (visa) từ những nước ở Âu Châu, đặc biệt là nước Ireland. Nhưng hiện nay Tòa Bạch Ốc muốn chấm dứt việc xổ số này vì có quá nhiều đương đơn là dân da màu.
– Số người di dân bất hợp pháp bị bắt ở Hoa Kỳ đã tăng cao trong năm 2018. Cơ quan ICE đã bắt giữ 143,470 người. Người ta tự hỏi có nên giải tán hay cải tổ cơ quan này? Không có sự phản đối nào với cơ quan ICE trước tháng Giêng 2017. Vấn đề ở đây là ICE chỉ tuân lệnh Tòa Bạch Ốc và Bộ Tư Pháp. Cơ quan ICE hoặc bất cứ cơ quan nào ở vào vị trí này cũng sẽ tiếp tục đi bắt người và trục xuất di dân nếu chính sách không thay đổi.
– Trong vài tháng nữa Sở Di Trú có thể sẽ loan báo những luật mới về chương trình đầu tư EB-5. Ðiểm chính là tăng số tiền đầu tư ít nhất là 1 triệu 300 ngàn Mỹ kim. Các nhà đầu tư nộp đơn trước khi những luật mới có hiệu lực sẽ được duyệt xét theo luật hiện hành.
– Từ tháng Tư đến tháng Sáu 2018, người ta đã nhìn thấy cảnh phân ly của những gia đình di dân đã cố vượt biên giới Hoa Kỳ – Mễ Tây Cơ; gần 3,000 trẻ em đã bị tách rời khỏi cha mẹ của chúng.
* Trong tháng Tám, 2018, Sở Di Trú đưa ra một điều kiện tính toán khó khăn hơn về việc cư ngụ quá hạn của các sinh viên du học: họ sẽ bị cấm nhập cảnh Hoa Kỳ 3 năm nếu ở quá hạn 180 ngày.
* Sở Di Trú hiện nay cho biết sẽ từ chối bất cứ đơn nào không nộp đầy đủ những giấy tờ cần thiết. Họ sẽ làm việc này mà không cần cảnh cáo trước, không còn hoặc rất ít thư Ðòi Hỏi Thêm Bằng Chứng hoặc thư có Ý Ðịnh Từ Chối (tức thư Intent to Deny).
* Sở Di Trú đã lập một nhóm luật sư đặc biệt để truy tìm công dân Mỹ nào không điền đơn nhập tịch N-400 chân thật và sẽ hủy bỏ quy chế công dân của họ.
* Số người tỵ nạn được phép nhập cảnh Hoa Kỳ mỗi năm đã bị giảm xuống con số 30,000 người. Những quốc gia ở Âu Châu, nhỏ hơn Hoa Kỳ, nhưng đã nhận hàng trăm ngàn người tị nạn.
Hỏi Đáp Di Trú
Hỏi: Người bảo lãnh nên đợi xem có thay đổi nào không về luật di trú trong năm 2019, hay nên bắt đầu nộp đơn bảo lãnh bây giờ?
Đáp: Như thường lệ, chúng tôi khuyên người bảo lãnh nên bắt đầu nộp giấy tờ càng sớm càng tốt vì không ai có thể tiên đóan những thay đổi nào sẽ xảy ra trong tương lai.
Hỏi: Những di dân có năng khiếu cao đều cố gắng đến Hoa Kỳ, điều này có đúng không?
Đáp: Không. Hoa Kỳ sẽ không luôn luôn có những tài năng di dân tốt nhất của thế giới. Những trường về kinh doanh tại Hoa Kỳ đang cho thấy sự giảm sút số sinh viên ngọai quốc ghi danh vì họ quá mệt mỏi với những giới hạn về chiếu khán và lệnh cấm du lịch. Các nước Ðức, Anh, Gia Nã Ðại, Ðan Mạch, Tân Gia Ba và Tân Tây Lan đang khuyến khích ngày càng nhiều sinh viên quốc tế và công dân năng khiếu đến nước của họ.
Hỏi: Đảng Cộng Hòa nói rằng người di dân cướp công việc của người bản xứ. Điều này có thật không?
Đáp: Ngược lại thì đúng. Hàng ngàn di dân, kể cả hợp pháp và bất hợp pháp, đang làm những việc mà người dân Mỹ bản xứ không muốn làm. Các nhà hàng, khách sạn, nông trại, dịch vụ y tế không thể hoạt động nếu không có người di dân.
LMH
Westminster, CA