Với kỳ chiêu mộ cầu thủ NFL Draft 2016 đã kết thúc, sau những năm tháng hàn vi thời sinh viên chơi banh bầu dục tự nguyện, hằng trăm cựu cầu thủ đại học sẽ trở thành lực sĩ nhà nghề với mức lương tối thiểu cho năm đầu là $450,000. Riêng các cầu thủ vượt trội, được chọn sớm Top Pick sẽ ký những hợp đồng tiền lương lên đến hàng 7 con số.
Chủ công Jared Goff là người thắng cuộc rõ ràng nhất. Mới hôm nào là chàng sinh viên 21 tuổi chơi cho đội banh bầu dục California Golden Bears thuộc Đại Học University of California – Berkeley, nay được đội Los Angeles Rams chiêu mộ với phiếu chọn lựa đầu tiên #1 Overall Pick, dự báo Jared Goff sẽ được mời gọi hợp đồng 4 năm có thể đến $28 triệu, bao gồm $18 triệu tiền thưởng ký hợp đồng. Chưa kể trước đó hãng Nike cũng đã mau lẹ ký hợp đồng quảng cáo với anh. Những thực tế này xác nhận mãnh lực tài chánh ngày càng tăng trong làng thể thao sinh viên. Hiệp Hội Thể Thao Đại Học Quốc Gia (National Collegiate Athletic Association hay NCAA), khuôn khổ tranh tài thể thao sinh viên lớn nhất nước mỗi năm thu về hằng trăm triệu Mỹ Kim từ tiền bản quyền TV, quảng cáo, và các lợi nhuận khác. Chỉ trong năm 2014, NCAA đạt doanh số $753.5 triệu. Phần các trường đại học cũng hưởng lợi từ tiền bán vé, vật dụng thể thao, kỷ niệm chương, và nhiều loại đóng góp tự nguyện khác. Những trường đại học lớn thường có hợp đồng độc quyền với các hãng cung cấp vật dụng hay trang phục thể thao. Đơn cử ĐH University of Notre Dame thu $6.3 triệu mỗi trận banh bầu dục trên sân nhà nhờ hợp đồng TV độc quyền. Mới giữa tháng 3 năm nay, sau gần 10 tháng thương thảo, cuối cùng ĐH University of Michigan chịu ký kết hợp đồng 11 năm với hiệu Nike trị giá $127.12 triệu–$53.52 triệu trả dần, $56.8 triệu thông qua cung cấp trang phục hiệu Nike cho toàn bộ chương trình thể thao của nhà trường, và thêm $12 triệu tiền bonus ký hợp đồng.
Một khoản thu nhập không nhỏ khác đến từ tiền vé vào cửa dự xem các cuộc tranh hùng thể thao đại học. Vé xem banh rổ đại học giá từ $5 đến $500 (banh rổ nhà nghề NBA trung bình $95/vé). Vé xem banh bầu dục đại hạ giá từ $100 đến $3,000 tùy đội, tùy trường, tùy trận. Trận banh hằng năm giữa một trong những cặp kỳ phùng địch thủ đại học khét tiếng là đội Longhorns (ĐH University of Texas – Austin) và đội Sooners (ĐH University of Oklahoma) vé mắc nhất, lên trên $280 mỗi vé. Trong khuôn khổ Southeastern Conference (SEC), một trong vài hệ thống tranh tài thể thao sinh viên hàng đầu quốc gia, có trường ĐH University of Alabama (Tuscaloosa, tiểu bang Alabama) bán vé vào cửa trung bình $225/vé. Vài trường lớn khác cũng bán vé trên $110 bao gồm: ĐH Louisiana State University (gọi tắt LSU, Baton Rouge, tiểu bang Louisiana), ĐH University of Georgia (Athens, tiểu bang Georgia), ĐH University of South Carolina (Columbia, tiểu bang South Carolina), ĐH Auburn University (Auburn, tiểu bang Alabama), và ĐH Texas A&M University (College Station, tiểu bang Texas)… Để dễ mường tượng, giá vé trung bình của giải banh bầu dục nhà nghề NFL mùa giải 2014 chừng khoảng $85/trận. Vé trên sân nhà đội Seattle Seahawks đắt nhất NFL lên tới $438/trận.
Thu nhập nhiều nhưng chi phí điều hành các chương trình thể thao cũng không nhỏ. Các trường đại học tốn kém nhiều để xây dựng và bảo quản cơ sở, sân bãi, lẫn các máy móc dụng cụ thể thao. Đầu tư cho các sinh viên lực sĩ tốn kém hơn các sinh viên không chơi thể thao trung bình đến 6 lần. Thống kê mỗi năm trường đại học phải tốn từ $10,012 đến $19,225 cho mỗi sinh viên; trong khi tốn kém cho mỗi sinh viên lực sĩ đạt từ $41,796 đến $163,931. Riêng trong khuôn khổ Division I của NCAA, các vị trí giám đốc thể thao, HLV đội banh rổ và banh bầu dục thường lãnh lương nhiều triệu Mỹ Kim mỗi năm. Người lãnh lương cao nhất làng banh rổ sinh viên là HLV Mike Krzyzewski của ĐH Duke University với khoảng $9.7 triệu mỗi năm. Còn người lãnh lương cao nhất làng banh bầu dục sinh viên là HLV Nick Saban của ĐH University of Alabama với trên $7 triệu mỗi năm.Trong khi đó, lương trung bình cho HLV làng banh bầu dục nhà nghề NFL là gần $7 triệu/năm. Biệt lệ có HLV Pete Carroll của Seattle Seahawks lãnh lương vượt $8 triệu/năm, và HLV Sean Payton của New Orleans Saints nhận check khoảng $8 triệu/năm. Ngày nay, hầu hết các trường đại học có ngân sách thể thao hằng năm từ $30 triệu đến $60 triệu. Gần hết ngân sách thu về từ 2 trò thể thao phổ biến nhất là banh rổ và banh chuyền. Ngược lại, những đội thể thao không sanh lợi ngày càng thu hút tài trợ ít dần, thường xuyên bị đe dọa xóa sổ.
Ngày nay, mỗi năm có chừng 400,000 lực sĩ sinh viên nam nữ ghi danh tranh tài thể thao đại học ở mọi cấp độ. Có một thực tế lâu nay gây không ít tranh cãi là giới lực sĩ sinh viên Hoa Kỳ vẫn không được trả lương nhằm duy trì tôn chỉ thể thao “tài tử”. Bù lại họ được nhận các học bổng thể thao, trị giá khác biệt tùy mỗi trường đại học, nhưng thường là những biệt đãi đáng kể. Một học bổng thể thao toàn phần giúp người sinh viên trả học phí, tiền ăn ở, và các loại tốn kém cá nhân khác. Một suất học bổng thể thao đại học trong khuôn khổ Division I của NCAA có thể lên đến $65,000 mỗi năm ($45,000 chi trả học phí và $20,000 tiền trọ, ăn ở, đèn sách…) Hiện đang có kỳ thủ Lê Quang Liêm người Việt, 25 tuổi, xếp hạng #36 thế giới, được trao học bổng thể thao 4 năm trị giá khoảng $140,000 để theo học và chơi cờ tại Đại Học Webster University ở tiểu bang Missouri. Đó là những con số không phải nhỏ nhất là khi có những ngôi sao đại học trước kia nay đang chơi banh bầu dục nhà nghề ở những giải mini, chỉ được nhận thù lao $225 mỗi trận—thêm $25 tiền bonus nếu đội nhà thắng trận. Có những cầu thủ banh chày chơi cho giải hạng nhì Minor-League Baseball chỉ được trả $1,100 mỗi tháng trong mùa banh dài 5 tháng. Và trong làng banh rổ nhà nghề, không kể giải NBA, các tay ném banh chỉ nhận lương trung bình $43,000 mỗi năm.
Vẫn có một khuynh hướng khác muốn các trường đại học đãi ngộ tài chánh giới sinh viên. Trường phái này biện luận rằng NCAA và nhiều hệ thống thể thao tài tử khác lâu nay lợi dụng tài năng công sức của các lực sĩ sinh viên đặng thu về hằng tỉ Mỹ Kim. Ngược lại, giới sinh viên lực sĩ, với lịch trình tập luyện lẫn tranh tài dầy, không còn thời giờ đi làm việc bán thời gian để phụ giúp gia đình. Một phần vì những lý do này mà năm 2014 đã có thẩm phán ra phán quyết sinh viên cần phải được trả tiền thù lao trong khi chơi thể thao đại học. Sự thành công của làng thể thao đại học Hoa Kỳ sau hơn một thế kỷ phát triển là thực tế khó phủ nhận. Nhưng làm sao đạt được sự quân bình giữa sứ mạng thể dục/trí dục và những cám dỗ lẫn áp lực tài chánh tiếp tục là thách đố lớn cho giới hàn lâm, các hiệu trưởng, khoa trưởng, giáo sư đại học, giới HLV, và chính các lực sĩ sinh viên.
TTD