ULTIMATE FIGHTING CHAMPIONSHIP trên mặt thương mại là một công ty giải trí bằng các màn trình diễn võ tự do, Anh ngữ gọi là Mixed Martial Arts (MMA). Tổng hành dinh UFC đặt tại thành phố sòng bài Las Vegas tiểu bang Nevada của Hoa Kỳ, nhưng các các cuộc thượng đài võ tự do vẫn thường diễn ra khắp thế giới.
Bên cạnh UFC còn có những chàng ăn ké như King of the Cage hay Bellator đều là các tên tuổi thương mại xuất xứ miền Nam tiểu bang California nhằm xiển dương kỹ nghệ võ tự do MMA. Có thể nói trên 20 năm qua, khán giả đã chứng kiến sự đổi ngôi ngoạn mục, với võ tự do, hay Mixed Martial Arts, đặc biệt là võ đài UFC đã qua mặt trò chơi đấm bốc vốn giàu truyền thống và trở thành món hot nhất hành tinh. Trong lúc Boxing lâm khủng hoảng với nhiều thách thức từ mọi phía thì Mixed Martial Arts và võ đài UFC ngày càng vững vàng lên ưu thế trên làng võ thuật thương mại.
Quyền anh, hay đấm bốc, hay Boxing trong Anh ngữ, là trò thể thao lâu đời, với võ sĩ thi tài cao thấp trên võ đài vuông vức có 4 trụ và dây thừng chặn lại. Trận đấm bốc có 12 vòng, mỗi vòng 3 phút. Một điểm hạn chế là võ sĩ quyền anh chỉ được đánh đấm bằng nắm tay. Thực tế ngày nay các trận thượng đài Boxing thường trở nên cuộc chơi mèo vờn chuột, với 2 võ sĩ đi vòng vòng sàn đấu dò tìm sơ hở của đối phương, dễ trở nên nhàm chán. Hầu hết các cuộc so găng ngày nay kết thúc không phải với một đối thủ đánh đối phương rớt sàn Knock-Out, mà thông qua kết quả chấm điểm của các vị trọng tài. Thể thức chấm điểm đấm bốc lại phức tạp, khó hiểu, thậm chí thiếu công bằng, như từng thấy trong trận tranh đai vô địch WBO giữa võ sĩ người Phi Manny Pacquiao và Timothy Bradley của Hoa Kỳ hôm 9/6/2012. Sau 12 vòng đánh áp đảo đối thủ, được hầu hết các đài thể thao chánh trong đó có ESPN và HBO thừa nhận, tay đấm Pacquiao lại bất ngờ bị trọng tài chấm điểm thua.
Cái thua của Pacquiao chẳng những phi lý, để lại tai tiếng lâu dài, mà còn bộc lộ điểm yếu khác của trò chơi đấm bốc là kết quả chỉ có thể phân định bằng 2 cách Knock-Out hoặc điểm số, khiến mất đi tính hấp dẫn dễ thấy của võ tự do Mixed Martial Arts. Võ đài UFC có nhiều cách xác định người thắng cuộc, bao gồm cả tự chịu thua gọi là SUBMISSION. Ðã thấy nhiều trận các võ sĩ dưới cơ nhất định không chịu đầu hàng dẫn đến bị đánh gãy xương, hay bị xiết cổ đến bất tỉnh… Thiết kế của võ đài UFC tự nó cũng phô bày tính chất dữ dội với hình thức cái chuồng–nghĩa đen trong Anh ngữ là CAGE–với chiếc lồng thép vây quanh 8 mặt. Trận đánh UFC chỉ có tối đa 5 vòng, mỗi vòng 5 phút. Khác Boxing, và đúng như tên gọi võ tự do, luật lệ UFC ít hạn chế, khuyến khích đủ kiểu võ, đủ loại võ sĩ, cho phép đấm đá, thắt cổ, giựt cùi chỏ, lên gối, vật, v.v… Có rất nhiều trận thượng đài UFC phân định thắng thua rạch ròi, với một võ sĩ bị đánh đo ván, và hầu như không thấy kết quả trái ngược như cách chấm điểm bên Boxing. Những nét riêng này thúc đẩy tính bạo liệt, giúp trận đánh UFC thêm hấp dẫn, tăng độ giải trí, và kết quả chung cuộc là thu hút thêm khán giả.
Võ đài UFC còn có nhiều lợi thế khác. Hình ảnh nữ võ sĩ UFC rõ ràng vượt trội so với bạn đồng giới bên môn đấm bốc. Các võ sĩ quyền anh, nhất là những tay đấm ngôi sao, cũng hay thích làm eo làm sách, né tránh đánh đấm, mà một thí dụ là cặp Mayweather và Pacquiao, đã bắt khán giả phải chờ đợi nhiều năm cho một lần so găng chóng vánh. Trò chơi đấm bốc có quá nhiều giải khác nhau như World Boxing Association (WBA), World Boxing Council (WBC), World Boxing Organization (WBO) hay International Boxing Federation (IBF). Mỗi giải lại có đến 17 hạng cân khác nhau, tính chung có thể có đến 68 võ sĩ “vô địch thế giới” ở bất kỳ lúc nào. Cách biệt mỗi hạng cân chỉ từ 5 đến 7 pound (2.25kg đến 3.2kg) cũng khiến các trận thư hùng quá cân bằng. Ngược lại, UFC chỉ có 8 hạng cân cách biệt nhau ít nhất 10 pound (4.5kg) và có thể có 2 võ sĩ chênh lệch trọng lượng đến 60 pound (27kg) tạo nên các cặp đấu với độ chênh lệch cao, càng thêm phần hấp dẫn. Làng võ tự do, với giải đấu thế giá nhất là UFC cũng chỉ có một ông bầu duy nhất là Dana White.
Thực tế cho thấy khán giả thích cách tổ chức đơn giản, gọn nhẹ này, và UFC đang là trò chơi phát triển mau chóng bậc nhất những năm gần đây, hấp dẫn khán giả nam phụ lão ấu sang hèn đủ hết. Ngoài TV, báo chí, võ đài tự do UFC tận dụng Internet và mọi phương pháp truyền thông hiện đại để quảng bá và thu hút khán giả như Apple TV, iPhone, Android, Xbox, Roku, Google, v.v… ULTIMATE FIGHTING CHAMPIONSHIP bành trướng mạnh mẽ nhất từ đầu thế kỷ 21 và đến tháng 5/2016, đã được tập đoàn WME-IMG mua lại với giá $4 tỉ. Ðây là bước tiến dài nếu nhớ lại UFC lập tức tứ bề thọ địch lúc vừa ra mắt tại thành phố Denver tiểu bang Colorado năm 1993, bị chê là dã man, phi thể thao. Chính Thượng Nghị Sĩ kỳ cựu John McCain từng gọi UFC là trò chơi đá gà người “Human Cockfighting”, đã tìm cách hạn chế truyền hình qua hệ thống Cable, và thậm chí thúc đẩy đạo luật cấm UFC trên toàn quốc. UFC phải sống dở chết dở đến năm 2001 thì bán lại cho 2 chủ sòng bài Las Vegas với giá chỉ có $2 triệu.
TTD