nguồn: screenanarchy.com
Những câu chuyện và những số phận khó quên.
Trong số những bộ phim dự tranh giải Cành Cọ Vàng tại Liên Hoan Phim Cannes 2017 có “Okja” của đạo diễn Bong Joon-ho.“Okja” kể về một cô gái trẻ tên là Mija đã mạo hiểm tất cả mọi thứ, kể cả tính mạng của mình, để ngăn chặn một công ty đa quốc gia hùng mạnh bắt cóc người bạn thân nhất của cô – một con vật lớn có tên Okja.
Bong Joon-ho, nickname trong nghề là Bong Tae-il, là một cái tên không còn xa lạ gì đối với những người yêu điện ảnh nói chung và điện ảnh Hàn Quốc nói riêng. Cho đến nay, Bong Joon-ho đã làm tổng cộng 8 phim, tính từ bộ phim đầu tiên “Barking Dogs Never Bite” được sản xuất năm 2000 cho tới “Okja”, sản xuất năm 2017, đang dự tranh giải tại Cannes, chưa kể bộ phim “Parasite” chưa hoàn tất và một số dự án phim ngắn khác.
Các bộ phim của Bong Joon-ho đa dạng về thể loại:
Gần như mỗi phim, Bong Joon-ho lại thử nghiệm một thể loại mới. “Barking Dogs Never Bite” (2000) là dark comedy-drama, “Memories of Murder” (2003)-crime-drama film, “Antarctic Journal” (2005)-psychological thriller, “The Host” (2006)-monster film, “Mother” (2009) và “Haemoo” (2014)-drama film, “Snowpiercer” (2013)-science fiction thriller film, “Okja” (2017)-action-adventure film…
Sự lựa chọn đề tài, chất liệu, ý tứ để hình thành kịch bản phim cũng rất phong phú. “Barking Dogs Never Bite” hay còn có tên là “A Higher Animal” hay “A Dog of Flanders” lấy cảm hứng từ một câu chuyện thú cưng ở châu Âu rất phổ biến ở các khu vực của Ðông Á.
“Memories of Murder” dựa trên câu chuyện có thật về vụ giết người hàng loạt đầu tiên trong lịch sử của Hàn Quốc xảy ra giữa năm 1986 và năm 1991 ở Hwaseong, tỉnh Gyeonggi, với thủ phạm không bao giờ bị bắt. “Haemoo” được chuyển thể từ vở kịch sân khấu cùng tên, dựa trên câu chuyện có thật về 25 người Hoa gốc Hàn Quốc nhập cư bất hợp pháp, đã bị chết ngạt trong bể chứa của tàu đánh cá Taechangho. Thi thể của họ đã bị các thủy thủ tàu dìm xuống vùng biển phía Tây Nam Yeosu vào ngày 7.10.2001. “Snowpiercer” thì lại dựa trên tiểu thuyết đồ họa Le Transperceneige của Pháp, của Jacques Lob, Benjamin Legrand và Jean-Marc Rochette…
Có vẻ như Bong Joon-ho thích tìm tòi, thử nghiệm, không phải dạng đạo diễn trung thành với một thể loại, hoặc đề tài, hoặc phong cách, dạng “đạo diễn-tác giả” mà người xem rất dễ dàng nhận ra phim của họ. Bong Joon-ho cũng sẵn sàng làm phim thương mại, những bộ phim như “The Host” hay “Snowpiercer” có doanh thu khá lớn, trong khi vẫn có những bộ phim đoạt giải trong nước hay đi dự tranh giải tại các liên hoan phim quốc tế.
Bài viết này tập trung giới thiệu 2 trong số các bộ phim của Bong Joon-ho, cũng là hai bộ phim được đánh giá cao tại các liên hoan phim Hàn Quốc và quốc tế. Ðó là 2 phim “Memories of Murder” (2003) và “Mother” (2009)
“Memories of Murder”, như vừa nói ở trên, dựa trên một câu chuyện có thật về một vụ giết người hàng loạt ở Hwaseong, tỉnh Gyeonggi. Cái xác đầu tiên được phát hiện là của một cô gái, bị hiếp, bị giết sau đó bị bỏ trong một cái cống rãnh gần một cánh đồng.
Ðội thám tử địa phương, với Park Doo-man chịu trách nhiệm chính, bị choáng ngợp vì chưa từng phải đối phó với vụ án nghiêm trọng như vậy. Bằng chứng chính được thu thập không chính xác, các phương pháp điều tra của cảnh sát bị nghi ngờ, và công nghệ pháp y của họ gần như không tồn tại. Seo Tae-yoon, một thám tử từ Seoul, tình nguyện giúp đỡ họ. Phương pháp điều tra của họ va chạm nhau và Seo Tae-yoon không thể thuyết phục họ đang đối phó với một kẻ giết người hàng loạt cho đến khi tiên đoán của anh về một vụ giết người khác trở thành sự thật. Anh ta nhận ra rằng kẻ giết người chờ đợi cho đến khi đêm mưa, và cách ra tay đều giống nhau, con mồi là những phụ nữ trẻ đi một mình ban đêm qua những khu vực vắng vẻ. Một nữ cảnh sát nhận thấy rằng một đài phát thanh địa phương luôn luôn được yêu cầu để chơi một bài hát cụ thể trong những đêm các vụ giết người được thực hiện.
Các thám tử đã gần như tin chắc rằng thủ phạm là một công nhân của một nhà máy, đã từng có thời gian phục vụ trong quân đội và chỉ di chuyển đến khu vực này một thời gian ngắn trước khi các vụ án xảy ra. Nhân vật này có khuôn mặt không hề biểu lộ cảm xúc và cũng chính là người đã gửi thư yêu cầu đài phát thanh địa phương phát bản nhạc đó. Nhưng họ không có đủ bằng chứng để bắt anh ta. Và thêm một vụ giết người nữa lại xảy ra, lần này họ cũng lại chậm hơn kẻ thủ ác một bước.
Nhiều năm sau, Park Doo-man, bây giờ là một doanh nhân, dừng lại trước hiện trường tội ác đầu tiên – cái cống rãnh bên đường, và được một cô bé cho biết chỗ này gần đây cũng đã được một người đàn ông khác viếng thăm, trông bình thường, với khuôn mặt không cảm xúc. Cô bé hỏi tại sao người đàn ông nhìn vào mương, và anh ta nói với cô rằng anh ta hồi tưởng lại những điều mình đã làm ở đó từ rất lâu rồi. Bộ phim kết thúc với cận cảnh của Park Doo-man khi anh một lần nữa sững sờ nhận ra mình lại vừa để vuột mất kẻ thủ ác. Và cuối cùng thì vụ án vẫn không được tìm ra.
“Mother” là câu chuyện về một người mẹ đơn thân, vô danh, sinh sống bằng nghề bán dược liệu ở một thị trấn nhỏ miền Nam Hàn Quốc trong khi châm cứu không có giấy phép cho phụ nữ của thị trấn ở bên cạnh. Ðứa con trai duy nhất của cô, Do-joon, thuộc loại chậm phát triển, thiểu năng trí tuệ, bình thường hiền lành, ngây ngô, nhút nhát, vô hại như một đứa trẻ con, nhưng dễ nổi khùng, mất kiểm soát nếu có ai đó chọc ghẹo về sự khuyết tật trí tuệ của mình. Một ngày, một nữ sinh trung học được phát hiện đã chết và được phơi trên một mái nhà trong thành phố, gây sốc cho cư dân và gây áp lực cho cảnh sát vì không đủ khả năng tìm ra kẻ giết người. Với những bằng chứng khá rõ ràng tại hiện trường, cảnh sát bắt giữ Do-joon vì tội giết người.
Người mẹ, bàng hoàng và không tin rằng Do-joon có khả năng giết người, đã tự mình đi tìm sự thật để chứng minh sự vô tội của con trai. Nhưng một khi sự thật được tìm ra, liệu cô có đủ dũng cảm để đối diện với nó?
Trong cả hai bộ phim, đạo diễn Bong Joon-ho đã dẫn dắt người xem đi theo những câu chuyện khó đoán trước với những chi tiết, tình huống mới liên tục xuất hiện, có lúc như lái người xem đi theo một hướng khác, tưởng là vậy mà không phải là vậy. Phim của Bong Joon-ho thường ngồn ngộn chi tiết. Trong cả hai phim, cái kết đều bất ngờ, và để lại vị đắng chát hoặc nỗi buồn day dứt.
Bộ phim “Memories of Murder” đã giành được nhiều giải thưởng tại các liên hoan phim Hàn Quốc và quốc tế, như Chunsa Film Art Awards 2003, Grand Bell Awards 2003, Tokyo International Film Festival 2003, Korean Film Awards 2003, Festival du Film Policier de Cognac 2004…Trong đó có giải cho Best Film, Best Director, Best Actor (cho Song Kang-ho trong vai thám tử Park Doo-man), cả giải Best Screenplay, Best Cinematography, Best Editing…
Bộ phim “Mother” cũng giành được nhiều giải thưởng khác nhau tại Buil Film Awards 2009, Busan Film Critics Awards 2009, Grand Bell Awards 2009, Korean Association of Film Critics Awards 2009, Dubai International Film Festival 2009, Asian Film Awards 2010, Toronto Film Critics Association Awards 2010, Los Angeles Film Critics Association Awards 2010, Belgian Syndicate of Cinema Critics 2011 v.v… Trong đó nhiều nhất là giải cho phim, đạo diễn và nữ tài tử chính Kim Hye-ja trong vai người mẹ, người đã thể hiện xuất sắc những trạng thái tâm lý tinh tế, phức tạp, chuyển biến bất ngờ của nhân vật.
Liệu “Okja” của Bong Joon-ho có giành được giải gì tại Liên hoan phim Cannes năm nay?
SC