Tóc vàng được nói tới nhiều đến độ không khỏi khiến người ta thắc mắc rằng người tóc vàng có gì khác thường không. Câu hỏi này từng hiện rồi biến, biến rồi hiện trên nhiều trang báo cả 100 năm qua.
Ðạo diễn tài ba Alfred Hitchcock từng khẳng định như đinh đóng cột: “Các cô gái tóc vàng dễ trở thành nạn nhân nhất của tội phạm”, cứ như tội phạm thấy các em tóc vàng là nhào vô cướp của, hành hung và thậm chí hãm hại. Ðiều này cũng đúng ít nhất trong các phim của Hitchcock. Nhưng lại cũng có loại hình ảnh tóc vàng tượng trưng cho “vẻ đẹp ngớ ngẩn” “chân dài, não ngắn”, gợi lên hình ảnh những em thư ký khêu gợi, đánh máy bảy ngày không xong một trang giấy nhưng sẵn sàng đi bầu bạn với sếp hàng tháng trời. Trong thực tế, tóc vàng, tóc đen không liên quan gì đến trí thông minh.
Tóc vàng từng trở thành chủ đề mổ xẻ của nhiều quyển sách. Candace Bushnell (tác giả quyển sách Sex and the City mà sau đó được dựng thành phim nhiều tập trên kênh HBO) đã tung ra quyển Four Blondes, với bốn câu chuyện về tóc vàng và tình yêu. Trong khi đó, nhà bình luận Liz Smith tung ra quyển Natural Blonde. Tiểu thuyết gia Joyce Carol Oates thì có quyển Blonde, lật lại “hồ sơ” về cuộc đời ngắn ngủi nhưng sóng gió của người đẹp tóc vàng Marilyn Monroe. Barnaby Conrad – cây bút từng vang danh nhờ toàn nói chuyện rượu chè hút hít với The Cigar và The Martini – cũng tung ra The Blonde: A celebration of the golden era from Harlow to Monroe, kể từ chuyện người đẹp Harlow đến Monroe. Chưa hết, quý ông tóc vàng cũng được đề cập. Ðó là quyển mang tựa Angry Blond. Rõ ràng, trong tất cả các màu tóc tự nhiên hay nhuộm, chỉ có tóc vàng mới đáng để ý. Có lẽ, chỉ đơn giản rằng các cô tóc vàng thường đẹp như thiên thần. Tóc vàng còn gợi lên “bi kịch, sức quyến rũ huyền bí, sự chú ý, sự thay đổi nhân cách và sự vui tươi” – phát biểu của Kathy Phillips, tác giả quyển The Vogue Book of Blondes.
Có một điều xin đừng bỏ qua: nhiều thần tượng teen pop, quá khứ lẫn hiện tại, đều là tóc vàng. Ðó là những Britney Spears, Christina Aguilera, Mandy Moore, Lil’ Kim ngày trước hoặc Taylor Swift ngày nay. Trong làng điện ảnh, không thể kể đầy đủ những tài tử tóc vàng: Leonardo DiCaprio, Brad Pitt, Michelle Pfeiffer, Drew Barrymore, Cameron Diaz, Scarlett Johansson, Charlize Theron, Gwyneth Paltrow… Thế giới tóc vàng còn có những người đẹp bất tử: Rita Hayworth, Grace Kelly, Jayne Mansfield, Brigitte Bardot, Catherine Deneuve, Gisele Bundchen…
Liệu có phải người tóc vàng sống vui tươi hơn, hay tuyệt vọng hơn và liệu có phải nhờ một phần mái tóc màu vàng nên mình mới nổi tiếng? Cây bút thuộc ban biên tập báo Washington Post Linton Weeks thậm chí trước khi viết bài Bomshell Blondes đã đi phỏng vấn nhiều người tóc vàng và đều nhận những câu trả lời trái ngược. Tuy nhiên, đến nay, hình ảnh cô gái tóc vàng tượng trưng cho sự xuẩn ngốc (dumb-blonde image) vẫn tồn tại vài nơi, trong khi người ta vẫn cứ tôn làm thần tượng những cô tóc vàng có tên có tuổi. Hóa ra ở đây còn có sự phân biệt tóc vàng-bình thường và tóc vàng-nổi tiếng. Nhận xét của tác giả Candace Bushnell dường như khá chính xác: “Thiên hạ giễu cợt các cô tóc vàng nhưng cùng lúc lại tôn sùng họ”.
Không phải ngày nay người ta mới khoái tóc vàng. Gốc gác của việc nhuộm tóc vàng có từ nhiều thế kỷ trước. Trong truyện cổ tích dân gian Rapunzel do anh em Grimm sưu tầm, có nói đến người đẹp tóc vàng tên Rapunzel. Người thành Venice cổ thời hưng thịnh của La Mã từng biết cách nhuộm vàng tóc mình. Trong các bức tranh châu Âu cổ, người ta thấy không ít người mẫu tóc vàng. Truyền thống này dấn bước sang thời Phục hưng và sau đó nữa. Thần Vệ nữ của danh họa Sandro Botticelli – một trong những họa sĩ hàng đầu thời Phục hưng Florentine – đã được vẽ với mái tóc vàng. Thậm chí Nữ hoàng Cleopatra dưới mắt họa sĩ Giovanni Battista Tiepolo (1696-1770) cũng là một quả bom tóc vàng.
Mốt tóc vàng thời hiện đại – theo Kathy Phillips – xuất phát từ việc khám phá peroxide năm 1818, khi các nhà hóa học biết được rằng H2O2 có thể làm thay đổi màu tóc. Tại Hội chợ Paris Exposition Universelle 1867, chất nhuộm dưới tên thương mại Eau de Fontaine de Jouvence Golden đã được trình làng. Ðến đầu thế kỷ 20, tóc nhuộm vàng ngày càng phổ biến. “Các quý ông dường như dễ khắc trong tim những nàng tóc vàng” – nhận xét của Lorelei Lee, nhân vật chính trong tiểu thuyết Gentlemen prefer Blondes hồi năm 1925 của Anita Loos. Từ đánh giá lịch sử này, điện ảnh bắt đầu tràn ngập các cô tóc vàng: Jean Harlow, Veronica Lake, Marilyn Monroe, Jayne Mansfield, Marlene Dietrich, Greta Garbo, Bette Davis. Các “Bond girls” cũng bắt đầu có mái tóc vàng: Meg Ryan, Melanie Griffith… Nam tài tử tóc vàng cũng nhanh chóng nổi danh: Alan Ladd, Gary Cooper, Peter O’Toole, Robert Redford…
Thế rồi, dường như cả thế giới phương Tây khoái mái tóc vàng và nghề nhuộm tóc trở thành một ngành công nghiệp đáng nể. Ðến nay, công nghiệp nhuộm tóc vàng trị giá đến 1.25 tỷ USD/năm chỉ riêng ở Mỹ. Andre Nizetich thuộc một tổ chức quy tụ các chuyên gia nhuộm tóc bậc thầy (American Board of Certified Master Haircolorists) đã tiết lộ thêm rằng hơn 2/3 thuốc nhuộm bày bán ở thị trường Mỹ là thuốc nhuộm màu vàng. Ý nghĩ “dumb-blonde image” dường như lạc hậu. Trong số những nhân vật tóc vàng đương đại, có nhiều người tài ba và giỏi giang: cựu Thượng nghị sĩ Hillary Rodham Clinton, ca sĩ Rod Stewart, Sting…
Không chỉ phương Tây, người châu Á cũng khoái tóc vàng. Mốt nhuộm vàng đã trở thành xu hướng thời thượng. Trong các phim cổ trang Trung Quốc, khán giả còn thấy những tiên nữ mắt đen, mũi tẹt, nhưng tóc vàng khè.
MK