NGUỒN TIN: VOA
Ngày 16 tháng 3 năm 1968, cách đây 50 năm, các binh sĩ Hoa Kỳ thuộc Đại đội Charlie, được điều đi thực hiện điều, mà họ được chỉ thị là một nhiệm vụ đương đầu với một toán Việt Cộng tinh nhuệ, không vấp phải sự kháng cự nào. Nhưng trong khoảng thời gian từ ba đến bốn tiếng, họ đã thảm sát 504 thường dân không vũ trang, chủ yếu là phụ nữ, trẻ em và người già, tại thôn Mỹ Lai và một cộng đồng lân cận thuộc làng Sơn Mỹ, huyện Sơn Tịnh, tỉnh Quảng Ngãi.
Trả lời phỏng vấn của thông tấn xã AP, ông Phạm Thành Công, người sống sót trong vụ thảm sát này, cho biết: Căn nhà tranh của gia đình ông chìm trong hỏa hoạn, lựu đạn ném vào hầm. Ông sống sót nhờ xác của mẹ và bốn người chị em ruột che chở. Vụ thảm sát Mỹ Lai là sự kiện tai tiếng nhất trong lịch sử hiện đại của quân đội Mỹ, nhưng không phải là một biệt lệ trong cuộc chiến tranh của Hoa Kỳ tại Việt Nam. Hồ sơ của quân đội Hoa Kỳ được cất giữ kín đáo suốt ba thập niên qua, mô tả 300 trường hợp khác về những gì có thể được mô tả một cách công bằng, đó là những tội ác chiến tranh.
Vụ Mỹ Lai nổi bật vì số người chết trong một ngày gây choáng váng, những bức hình kinh hoàng và những chi tiết hãi hùng được phơi bày bởi cuộc điều tra cao cấp của Lục Quân Hoa Kỳ. Chính sách chính thức về “khu vực bắn tự do,”— những khu vực mà thường dân phải di tản khi được khuyến cáo, — và một lệnh không chính thức “giết bất cứ thứ gì nhúc nhích,” có nghĩa là người Việt Nam thường xuyên có nguy cơ bị trúng đạn. Ước tính số thường dân thiệt mạng, trong cuộc chiến tranh trên đường bộ của Hoa Kỳ ở Việt Nam, từ năm 1965 đến năm 1973, từ 1 đến 2 triệu người.
Binh sĩ người Mỹ bình thường không biết chắc kẻ thù là ai, và hiếm khi đối đầu trực tiếp với kẻ thù. Trong khi đó quân đội Hoa Kỳ là mục tiêu của những bãi mìn, bẫy chông, của những tay súng bắn tỉa. Binh sĩ Hoa Kỳ được yêu cầu giúp đỡ, nhưng dân Việt Nam ít khi chào đón họ. Tỉnh Quảng Ngãi, nơi có làng Mỹ Lai, lại là vùng kháng chiến của quân cộng sản. Hai ngày trước cuộc thảm sát, một bẫy chông đã giết chết một trung sĩ người Mỹ, làm mù mắt một binh sĩ khác, và làm bị thương nhiều người nữa, trong toán tuần tra của Đại Đội Charlie.
