Tuần qua, cả nước Mỹ lên cơn sốt vé số và tại nhiều cửa tiệm bán vé, nhiều người đã chịu kiên nhẫn đứng xếp hàng cả nửa giờ chỉ để mua cho được tấm vé với hy vọng sẽ mang hàng số may mắn cho lần xổ kế tiếp.
Hôm Thứ Sáu 19/10, người ta đã cho xổ loại vé số Mega Millions với hàng số may mắn là 15 23 53 65 70 và số Mega Ball 7. Kết quả là đã không có người trúng và vì vậy số tiền thưởng của Mega Millions nhảy vọt lên thành $1.6 tỷ – là số tiền thưởng cao nhất trong lịch sử vé số ở Mỹ, vượt quá con số $1.58 tỷ tiền thưởng của loại vé số Power Ball được xổ vào năm 2016.
Tiền thưởng của Mega Millions cứ tăng dần lên đến con số kỷ lục này là vì chưa có ai trúng lô độc đắc kể từ ngày 24 Tháng 7 sau khi một nhóm bạn ở tiểu bang California đã trúng lô độc đắc với số tiền thưởng $543 triệu.
Ấy là ta chưa kể loại vé số Power Ball với số tiền thưởng cũng lên ngất ngưởng ở mức $500 triệu, và nếu đem gộp tiền thưởng của hai loại vé số này lại thì tổng số tiền thưởng sẽ vượt mức $2 tỷ, là con số chưa từng có từ trước tới nay. Thế nên, không ai tỏ ra ngạc nhiên khi tuần qua cả nước Mỹ lên cơn sốt vé số. Không những thế, nhiều người ở mãi tận Âu châu và Á châu cũng nhờ bà con hoặc bạn bè ở Mỹ mua giùm cho một hai vé để có cùng giấc mơ tỷ phú với mọi người.
Hãy tưởng tượng nếu bạn là người may mắn trúng được lô độc đắc $1.6 tỷ. Xin thành thật chung vui cùng bạn vì bạn nghiễm nhiên trở thành nhân vật được mọi người yêu quý. Bạn sẽ nhận được nhiều cú điện thoại gọi đến chúc mừng, có thể từ những người quen đã hàng chục năm không gặp hoặc thậm chí là từ những người bạn chưa hề gặp, nhưng cam đoan những người này sẽ nhắc cho bạn biết họ đã từng là những người quen thân thiết nhất của bạn trước đây.
Nếu giả như bạn được mang trọn số tiền $1.6 tỷ về mà không phải đóng thuế, bạn sẽ trở thành người giàu thứ 1,650 ở Mỹ; đẩy ông Herb Chambers, một tỷ phú tay trắng làm nên từ số tiền vỏn vẹn $500 mượn từ bà mẹ để rồi xây nên một đế chế đại lý bán xe tại tiểu bang Massachusetts, xuống một bậc trong danh sách tỷ phú thế giới của tạp chí Forbes chuyên về tài chánh. Nhưng thậm chí kể cả sau khi đã thanh toán xong hết các khoản thuế rồi, bạn vẫn là người giàu hơn gấp hai lần cô ca sĩ Taylor Swift 28 tuổi hiện nay có tài sản trị giá khoảng $320 triệu.
Sau khi những con số độc đắc đã xổ ra rồi và bạn là người đang cầm chiếc vé may mắn đó rồi tự hỏi không biết sẽ làm gì với số tiền quá lớn như thế. Trong khi còn phân vân chưa có câu trả lời nhất định và tim còn đang đập loạn lên, một vài lời khuyên bạn không nên làm ngay vào lúc đó: đừng tuyên bố mình là người trúng độc đắc, đừng mua ngay những món hàng đắt tiền là vì trung bình phải mất vài tháng người trúng giải mới có thể lấy được tiền về, đừng bỏ việc ngay mà hãy xin nghỉ phép dài hạn, và đừng vội ký tên vào tấm vé số mà hãy photo thành nhiều bản và đem cất giữ ở những nơi an toàn.
Trước hết, bạn hãy mướn một vị luật sư, người này sẽ giúp bạn lấy số tiền thưởng ấy về. Kế đến, bạn cần mướn một người cố vấn tài chánh có uy tín và một người kế toán. Người cố vấn tài chánh sẽ giúp bạn tránh tiêu xài phung phí vô lý và đồng thời tìm cách đầu tư số tiền thưởng làm kế lâu dài về sau. Người kế toán giúp bạn cắt giảm tiền thuế bạn phải đóng cho chính phủ liên bang, tiểu bang và địa phương, cũng như giải quyết giùm bạn những khoản thuế bất ngờ mà bạn có thể gặp phải.
Ba vị cố vấn trên còn giúp chỉ ra cho bạn một vài vấn đề rắc rối khác. Chẳng hạn, nếu bạn mua chiếc vé độc đắc ở một tiểu bang và sau đó quyết định dời qua sống ở một tiểu bang khác, cả hai tiểu bang này có thể tìm cách đánh thuế trên số tiền thưởng của bạn. Một vấn đề khác là nếu bạn ký tên vào mặt sau của tấm vé số, bạn có thể gặp khó khăn khi muốn làm người ẩn danh. Một phụ nữ ở tiểu bang New Hampshire mới đây trúng lô độc đắc $560 triệu đã ký tên vào tấm vé số nhưng sau đó muốn được giấu tên. Người phụ nữ này đã phải ra vào toà án nhiều tháng rồi mới được toại nguyện. Ðể được là người ẩn danh thì cách tốt nhất là lập ra một quỹ tín thác (Trust Fund) và ký vào tấm vé dưới tên quỹ tín thác đó.
Vé số không phải mới có gần đây ở Mỹ mà thực ra đã có từ thời thuộc địa. Ðối với những lớp người định cư đầu tiên ở Mỹ, mua vé số không chỉ là để mua vui hay thử thời vận mà còn được xem như một nghĩa vụ công dân. Là vì vé số là một trong những cách gây quỹ nhanh nhất và có hiệu quả nhất để tài trợ cho những công việc xây dựng 13 thuộc địa đầu tiên ấy. Trong hai thế kỷ 17 và 18, các thuộc địa ở Mỹ đã dùng tiền thu được từ vé số để tài trợ các dự án xây dựng thư viện, nhà thờ và trường học, và thậm chí có lúc người ta còn sử dụng vé số để tài trợ cho cuộc cách mạng giành độc lập của Hoa Kỳ.
Tuy nhiên, vé số không phải là ý tưởng nguyên thủy của những người định cư trong khu vực thuộc địa Mỹ, mà ý tưởng này được du nhập từ Anh Quốc. Trong khi ngày càng có nhiều người đến định cư ở Mỹ, người ta đã phải gây quỹ bằng cách bán vé số để thành lập những khu định cư mới. Tiền thu được từ vé số được dùng để xây các toà nhà công cộng, đường sá và kênh đào. Những nhân vật có ảnh hưởng thời đó như George Washington, Benjamin Franklin và John Hancock cũng bảo trợ việc bán vé số gây quỹ cho một số dự án khác của họ.
Tiền bán vé số cũng được dùng tài trợ việc xây dựng những trường đại học đầu tiên và uy tín nhất ở Hoa Kỳ, như Harvard (xây năm 1636), William và Mary (1693), Yale (1701) và Princeton (1746). Tuy nhiên, tiền vé số chỉ đóng góp một phần, phần quan trọng khác là từ sức lao động của những người nô lệ da đen đã góp công xây dựng nên những ngôi trường đẹp đẽ này.
Năm 1776, Ðệ nhất Quốc hội Lục địa (First Continental Congress) đã phát động một cuộc gây quỹ bán vé số quy mô để tài trợ cho cuộc đấu tranh cách mạng giành độc lập. Tiền thưởng lần này không dùng đồng bảng Anh, đồng shillings hay đồng crowns mà dùng tiền lục địa (Continental Currency), một loại tiền mới được sử dụng trong khu vực 13 thuộc địa đầu tiên mà quốc hội đã cho phát hành một năm trước đó. Nhưng vì giá trị của đồng bạc mới này mất giá nhanh quá nên tiền thu vào từ việc bán vé số không được bao nhiêu và cuối cùng đã thất bại hoàn toàn. Mặc dù vậy người Mỹ vẫn giành được độc lập, nhưng nhờ ở sự giúp đỡ rất nhiều từ người Pháp.
Qua đó, ta thấy việc bán vé số ở Mỹ từ mấy trăm năm trước cho tới nay vẫn có một mục đích chung là để gây quỹ tài trợ cho những dự án công cộng. Với tiền thu được từ bán vé số hiện nay, hầu hết là được dùng để tài trợ cho các chi tiêu và hoạt động của hệ thống trường học công cộng – từ sửa sang phòng ốc cho tới mua máy vi tính, sách vở v.v…
Một điều mà nhiều người cũng đã nhận thấy là càng ngày lô độc đắc càng có thêm số tiền thưởng rất lớn là vì người ta đã cố tình cho thêm số vào các lô quay để cơ hội trúng thấp đi. Và cứ mỗi lần xổ không có người trúng thì số tiền thưởng lần tới lại tăng thêm lên. Trên lý thuyết, số tiền thưởng càng lớn thì lại càng gây sự chú ý và càng có thêm người chịu bỏ ra $2 để hy vọng mua được tấm vé số may mắn. Vé bán càng nhiều thì lô độc đắc càng cao và càng có nhiều người chơi, tạo nên những cơn sốt vé số là vì vậy.
Loại vé số Powerball lần đầu đã thử cho thực hành lý thuyết trên vào năm 2015 và cho thêm số vào. Làm vậy, Powerball đổi cơ hội trúng độc đắc từ tỷ lệ một trên 175 triệu thành một trên 292.2 triệu. Vé số Mega Millions cũng đã làm điều tương tự vào Tháng 10, 2017, kết quả là giảm cơ hội trúng xuống thấp hơn, từ tỷ lệ một trên 259 triệu thành một trên 302.5 triệu.
Với tỷ lệ trúng số thấp như vậy cũng có nghĩa là cơ hội để trúng lô độc đắc gần như là con số không tuyệt đối. Nhưng nếu không mua thì sẽ không có cơ hội để trúng số. Và thiết tưởng với số tiền $2 cho một tấm vé số để mua giấc mơ trở thành triệu phú hay tỷ phú thì cũng nên thử lắm chứ.
VH