Trước ngày bầu cử nhiều người dự đoán (hay mơ ước?) rằng một Làn Sóng Xanh của phe Dân Chủ sẽ trào dâng cuốn phăng nước Mỹ. Nhưng rất may (hay rất tiếc?) điều đó đã không xảy ra. Tuy nhiên, có một làn sóng khác rất đáng cho ta chú ý, đó là Làn Sóng Hồng.
Lần đầu tiên trong lịch sử Hoa Kỳ, phụ nữ năm 2018 đã ra tranh cử ở mức kỷ lục. 277 ứng cử viên cả thảy đã tranh nhau các chức Thống Ðốc và ghế Quốc Hội bị trống — đó là chưa kể vô số ứng cử viên cấp tiểu bang, quận huyện hay thành phố. Tính đến ngày hôm nay, 122 trong số 277 người đó đã thắng cử. Một số cuộc đua vẫn chưa ngã ngũ, còn chờ kết quả kiểm phiếu vì quá sát nút, chẳng hạn như cuộc bầu cử thống đốc Georgia giữa ông Brian Kemp (CH) và bà Stacey Abrams (DC). Bà Abrams đang thua ông Kemp khoảng 60,000 phiếu, khác biệt quá nhỏ để tránh một cuộc đếm phiếu lại nên chưa tờ báo nào dám tuyên bố ai thắng trận này. Trong lịch sử Hoa Kỳ từ thời lập quốc tới nay chỉ có 39 người đàn bà Mỹ làm đến chức thống đốc. Vậy mà trong số 16 phụ nữ ra tranh cử thống đốc kỳ này đã có 9 người thắng cử (4 người tái đắc cử, 5 người tân cử), bằng với kỷ lục năm 2004 và 2007. Tuy nhiên, chưa tiểu bang nào có thống đốc là phụ nữ da màu cả. Nếu Stacey Abrams lật ngược được thế cờ vào phút chót để thắng ông Kemp thì bà ta sẽ là người đầu tiên.
Nhưng dù không tính những cuộc đua chưa có kết quả rõ ràng thì vô số phụ nữ khác cũng đã làm nên lịch sử trong 2018, còn được báo chí gọi là “Năm của Phụ Nữ”. Bên Dân Chủ, các tiểu bang Rhode Island, Maine, Michigan, New Mexico, Kansas sẽ có tân thống đốc nữ đầu tiên. Kate Brown (DC) của Oregon không những tái đắc cử mà còn là vị thống đốc lưỡng-giới-tính (bisexual) đầu tiên trên toàn quốc. Guam tuy không phải là tiểu bang nhưng cũng đã ghi thêm một bàn thắng cho phụ nữ; thống đốc tân cử của Guam là bà Lou Leon Guerero (DC). Còn về phía Cộng Hòa (CH) thì South Dakota và Tennessee sẽ có nữ thống đốc đầu tiên; trong khi đó tại Alabama và Iowa thì hai nữ thống đốc đảng Cộng Hòa cũng đã tái đắc cử.
Ngoài các cuộc đua thống đốc ra, phụ nữ đã đạt nhiều thành quả lớn trong Quốc Hội — nhất là phụ nữ da màu. Năm 2018 số ứng cử viên phụ nữ da đen vào Quốc Hội tăng 75% so với 2012, nhờ tổng số phụ nữ ra tranh cử nói chung ở mọi chức vụ các cấp (từ quận huyện lên tới liên bang) đã lên tới gần 400 người. Trong số 50 Thượng Nghị Sĩ hiện nay thì hết 23 người là phụ nữ: 6 người thuộc đảng CH; 17 thuộc đảng DC (4 người là phụ nữ da màu). Sau đây là một vài chiến thắng nổi bật của phụ nữ trong kỳ bầu cử vừa qua:
Massachusetts sẽ có nữ Dân Biểu da đen đầu tiên: cô Ayanna Pressley (DC) đã bứng được Michael Capuano — một chính trị gia kỳ cựu từng phục vụ 10 nhiệm kỳ, ra khỏi chiếc ghế Hạ Viện.
Alexandria Ocasio-Cortez, nữ Dân Biểu trẻ nhất lịch sử, 29 tuổi. Trong cuộc bầu cử vòng loại của đảng Dân Chủ hồi tháng 9, Cortez đã làm mọi người sửng sốt khi cô hạ gục lão tướng Joe Crowley (DC), người được giới quan sát cho là có cơ hội làm Chủ Tịch Hạ Viện (nhân vật quyền lực thứ ba trong nước) nếu đảng Dân Chủ chiếm được đa số sau kỳ bầu cử giữa mùa này.
Ilhan Omar (DC) của Minnesota và Rashida Tlaib (DC) của Michigan trở thành hai phụ nữ Hồi Giáo đầu tiên vào Quốc Hội. Omar từng là người Mỹ gốc Somali đầu tiên trong Nghị Viện Minnesota và giờ đây trong Hạ Viện. Còn cô Tlaib là người gốc Palestinian thứ nhất làm Dân Biểu.
Tại tiểu bang New Mexico bà Deb Haaland (DC) là một trong hai phụ nữ gốc da đỏ đầu tiên được bầu vào Hạ Viện. Bà là người thuộc bộ lạc Laguno Pueblo. Ðối thủ của bà Haaland cũng là một phụ nữ khác: Janice Arnold Jones (CH). Người da đỏ thứ nhì là Sharice Davids. Bà Davids (DC) thuộc bộ lạc Ho-Chunk của Wisconsin, và còn là một người đồng tính công khai. Bà Davids đã hạ bệ Kevin Yoder (CH), một vị Dân Biểu từng phục vụ 4 nhiệm kỳ cho tiểu bang Kansas.
Trong số những người phụ nữ da màu thắng cử không thể không nhắc đến một số người Việt. Năm 2016 cô Stephanie Murphy (Ðặng Thị Ngọc Dung) ở Florida đã trở thành người đàn bà gốc Việt đầu tiên được bầu vào Quốc Hội. Sau hai năm làm việc, Stephanie Murphy (DC) đã được cử tri tín nhiệm đủ để tái đắc cử một cách dễ dàng.
Ở cấp tiểu bang, Thái Mỹ Linh (DC) của Washington và Trâm Nguyễn (DC) của Massachusetts là hai người tị nạn CS đầu tiên trở thành Dân Biểu tiểu bang. Trâm Nguyễn đã thắng ông Jim Lyons của đảng Cộng Hoà với tỉ lệ áp đảo 54%, làm ngạc nhiên tất cả mọi người theo dõi. Cô Trâm Nguyễn cho rằng mình thắng được là vì khối cử tri Massachusetts đã thay đổi nhiều, không những về mặt chủng tộc nói riêng, mà còn về mặt tư duy và nhu cầu thực tiễn nói chung. Những vấn đề cô đặc biệt chú trọng trong khi tranh cử là sức khoẻ cho trẻ em và người già, nạn nghiện thuốc opioid đang hoành hành, và an toàn súng ống. Kết quả bầu cử cho thấy đây là những vấn nạn thực tế mà đa số người dân Massachusetts muốn người đại diện cho mình giúp giải quyết. Làm đúng ý dân thì hai năm nữa sẽ được dân bầu tiếp, bằng không thì đi chỗ khác chơi!
Từ những thành công nho nhỏ như trên, khi ta nhân chúng lên thành hàng trăm trường hợp khác khắp nước Mỹ ta có thể thấy một sự thay đổi sâu sắc đang xảy ra. Nước Mỹ đang dần chuyển mình từ một xã hội do người đàn ông da trắng làm mưa làm gió sang một xã hội trong đó tiếng nói người phụ nữ, đặc biệt là phụ nữ da màu, được lắng nghe ngày càng nhiều hơn.
Những con số thống kê sau kỳ bầu cử 2018 cho thấy không những số lượng phụ nữ đi bầu gia tăng, mà các sắc dân thiểu số tham gia việc bầu cử cũng tăng. Ðây là một dấu hiệu đáng mừng; nó nói lên sự trỗi dậy của một thành phần không nhỏ của xã hội đang tìm giải pháp chính trị cho những vấn đề liên quan đến bản thân, gia đình và con cái của họ.
Người phụ nữ có cái nhìn về đời sống rất thực tế, khác với đàn ông, nhất là khi họ phải đối mặt hàng ngày với sự kỳ thị giới tính, an toàn cá nhân và sách nhiễu tình dục xảy ra khắp nơi. Việc phụ nữ tham gia vào chính trường và được số đông cử tri ủng hộ là minh chứng cho một Làn Sóng Hồng đang thực sự dâng lên khắp nước Mỹ, và ta có đoan chắc rằng nó sẽ làm cho đất nước này vĩ đại hơn xưa.
IB
Dallas, TX