Nhà tỷ phú Bill Gates mới đây đã gặp Thủ Tướng Đức Angela Merkel và Tổng thống Christian Wulff tại Bá Linh, không phải để bàn chuyện chính trị, mà bàn chuyện…“bồn cầu”. Lý do bàn chuyện của ông chúng ta sẽ nói sau, nhưng chiếc bồn cầu đã thành chuyện quốc gia đại sự, đủ cho thấy sự quan trọng của nó, và chúng ta cũng nên tìm hiểu thêm về vật dụng cần yếu này trong đời sống.
Nhà vệ sinh là chỗ không thể thiếu trong căn nhà ta ở. Nó có thể mang những tên gọi khác nhau: toilet/bathroom/lavatory…hoặc “nhà xí” như tại một số nơi ở nước ta. Từ ngữ này nghe có vẻ thiếu thanh nhã, nhưng thực sự bắt nguồn từ một chữ Hán Việt , chỉ nơi ta thải các chất cặn bã của cơ thể như phân và nước tiểu.
Đa số các nhà vệ sinh hiện nay dùng lối xả nước (flush toilet).
Ba hệ thống chính phối hợp hoạt động với nhau làm cho bồn cầu xả nước đẩy chất cặn bã xuống cống là:
1. Bowl siphon là chiếc ống ngoằn ngoèo được đúc thành khuôn nằm trong thành bồn cầu. Khi 2 gallon nước tràn vào làm đầy ống, bộ phận này sẽ tự động hút các chất cặn bã ra khỏi bồn, đẩy vào ống nước thải. Khi bồn trống nước, không khí tràn vào trong siphon tube, làm chận lại tiến trình xả nước.
2. Bộ phận xả nước (Flush Mechanism): Valve xả nước (thường là miếng nhựa hình tròn) nối với một sợi dây xích gắn vào nút xối nước. Nhấn vào nút này sẽ làm cho sợi dây xích nâng valve xả nước lên, để lộ ra một lỗ hổng tròn đường kính khoảng 2-3 inch là nơi nước đi vào bồn. Phần lớn nước chảy thẳng vào chiếc lỗ ở đáy bồn (được gọi là siphon jet) và vào siphon tube để làm tiến trình xả nước hoạt động.
3. Bộ phận làm đầy nước (Refill Mechanism): Khi thùng cạn nước, valve xả nước hạ xuống để che kín lỗ rút nước và để cho nước tràn lên thùng. Công việc của bộ phận này là đưa nước vào thùng đủ để cho lần xả nước kế tiếp.
– Khi ấn nút xuống, nó kéo sợi xích nâng van xả nước lên.
– Khoảng 2 gallons (7.6 lít) nước thoát ra khỏi thùng để vào bồn trong vòng 3 giây.
– Nước ào ạt đổ xuống làm kích hoạt siphon trong bồn. Siphon hút tất cả những gì trong bồn xuống ống cống.
– Đồng thời, khi mực nước trong thùng hạ xuống, chiếc phao cũng hạ theo, làm mở chiếc refill valve.
– Nước chảy qua refill valve làm đầy thùng cũng như bồn. Khi nước lên dần trong thùng, phao nổi lên và khi tới một mức nào đó, chiếc refill valve đóng lại.
– Nếu refill valve tiếp tục chạy, ống ngừa nước tràn (overflow tube) sẽ hoạt động để ngăn không cho thùng bị tràn nước.