Đền Chử ven sông Hồng

Không quá xa Hà Nội, chỉ chưa đầy 1 giờ rong ruổi trên bờ đê sông Hồng theo hướng Bát Tràng, Hưng Yên là đến ngôi đền Chử Đồng Tử, cổ kính, trầm mặc, nằm lặng lẽ ven sông Hồng đã hơn hai thế kỷ.Nơi ngày xưa công chúa Tiên Dung đã kỳ ngộ và nên duyên cùng chàng Chử.

Đền Chử nổi tiếng không chỉ vì Chử Đồng Tử là một trong “tứ bất tử” hay chuyện tình ly kỳ giữa chàng Chử nghèo khó và nàng công chúa Tiên Dung. Người ta còn có thể tìm thấy ở đây một không gian đặc biệt, với lối kiến trúc đền chùa cổ xưa được phủ xanh bởi những cây cổ thụ rợp bóng như muốn ấp ủ, ôm trọn đền vào lòng, khiến khách tha phương đến viếng đền như lạc vào một thế giới khác. Đặc trưng ở đền Chử là những ngôi nhà gỗ cổ nằm trên một trục liên hoàn, trong đó nổi bật là 4 ngôi nhà có kiến trúc mái ngói 8 cạnh (nhà 8 mái) chóp nhọn lượn cong vút lên trời cao gồm Thiên Hương, gác chuông, gác khánh, và nhà bia. Nhưng kiến trúc cổ đẹp nhất trong đền Chử là tòa Đại Tế, ngôi nhà 5 gian này gần như được bảo toàn nguyên vẹn qua hơn 2 thế kỷ cùng nắng gió. Những nét chạm khắc tinh xảo ngay trước giàn cửa thượng song hạ bản cùng bức đại tự ngay chính diện như thôi thúc thêm bước chân khách viếng đền tiếp bước vào bên trong.

 

 

 

   Qua khỏi ngạch cửa tòa Đại Tế, một không gian mở rộng với hoành phi, đại tự, liễn đối được sơn son thếp vàng, trên mái đền, những vì kèo, xiên trính, đầu đao, bờ nóc được chạm trổ các hoa văn họa tiết tinh xảo đủ các đề tài như mai điểu, hoa cúc mãn khai, rồng, phụng… được phủ lên màu nâu đỏ, cùng những bao lam thếp vàng, khiến cho tòa Đại Tế càng thêm tráng lệ. Khách viếng đền, ngoại chuyện chiêm ngưỡng những vẻ đẹp vượt thời gian, còn là để trò chuyện với các cụ già bán hàng rong trước đền, cứ như bước vào một chốn dã thân quen, gần gũi, mộc mạc, giản dị.

 

 

 

   Các cụ già bán hàng rong trước cửa đền, coi đền Chử như một sân chơi, bán ế cũng chẳng sao, bởi các cụ đã gắn cả đời mình với đền Chử. Các cụ bán hàng, đâu phải cái chính là bán cho được hàng, mà tại vị đó như một thói quen cố hữu từ thời son gái, có cụ đã 86, lưng còng sát đất sống đối diện cây Gạo gần nhà bia, ngay bến sông trước đền, cụ kể cho nghe truyền thuyết về đức thánh Chử một cách say sưa, trong ánh mắt cụ sáng bừng như trở lại thời trẻ. Cụ sang sảng kể chuyện đức thánh hội ngộ cùng công chúa Tiên Dung ở bãi Tự Nhiên phía bên kia sông Hồng thế nào, rồi chuyện gia đình con cháu đã thành đạt, mỗi người mỗi phương, nhưng cụ nhất định ở lại để được gần đền Chử, bởi cụ tin rằng mình được đức thánh Chử phù hộ.

 

 

   Người ta thăm đền Chư như để tìm sự bình an tự tại, sự lặng lẽ tinh khiết mà thanh cao thư thái cho tâm hồn. Đền Chử với lối kiến trúc cổ xưa chứa ắp đầy hoài niệm, khiến cho những tao nhân mặc khách hay người đời vãn cảnh lui tới đều tìm được những cảm nhận rất riêng.

 

 

   Trước lúc ra về, các cụ ngồi quanh đền Chử cho hay sắp tới đền sẽ được tháo dỡ toàn bộ để xây mới, đành nán lại, cố ghi thêm vài hình ảnh, vì sợ rằng mai này, khi đền mới dựng lên liệu có còn nét u trầm, tự tại vốn có của nó mà khách thập phương bấy nay tìm kiếm, hay lại trở thành một dạng đền đài gắn liền với những “kỷ lục” đang ầm ầm mọc lên khắp ngã đường Nam – Bắc.