Mỗi lần mang xe ra tiệm thay nhớt bạn thường nhận được chiếc sticker dán trên kiếng xe nhắc bạn kỳ thay nhớt tới – thường sau 3,000 mile hoặc ba tháng – và chúng ta thường theo đúng “lịch trình” này, tuy đa số các nhà sản xuất xe không nhất thiết yêu cầu như thế. Các tiệm sửa xe cũng biết điều này, nhưng vẫn muốn cho bạn trở lại tiệm thường xuyên hơn để họ được “bận rộn” quanh năm và thêm lợi nhuận.
Bảo Huân
Ở California, gần phân nửa số người lái xe cũng thay nhớt mỗi 3,000 mile, hoặc đôi khi còn sớm hơn nữa. Đó là lý do chính quyền tại đây năm ngoái đã mở một chiến dịch để khuyến cáo cư dân thay đổi thói quen lâu đời này, làm tốn phí vô ích tới 10 triệu gallon dầu nhớt mỗi năm và gây hại cho môi trường vì nhớt thải ra. Một trang mạng (www.checkyournumber.org) cũng được thiết lập để người dân biết lịch trình thay nhớt theo hiệu xe của họ.
Thực ra, nếu xe không được thay nhớt thường xuyên, máy xe bị hao mòn, nóng và trầy trụa, nhớt sẽ tạo ra cặn làm máy hư sớm. Tuy nhiên ngày nay, nhờ cải tiến về dầu nhớt, sức ma sát giảm nên đa số xe có thể chạy được 7,500 mile cho đến 10,000 mile mới phải thay nhớt. Hãng xe Ford chẳng hạn, khuyên thay nhớt đa số các xe mới của họ sản xuất sau mỗi 10,000 mile, tuy cần tu bổ (service) cứ mỗi 7,500 mile.
– Xem “cẩm nang” xe trước nhất
Chỗ đầu tiên để coi nhà sản xuất chiếc xe của bạn khuyến cáo về thời hạn thay nhớt là cuốn cẩm nang (manual) đi kèm với xe. Nếu mất, bạn có thể lên mạng tìm. Đa số đề nghị thay nhớt sau mỗi 5,000 mile, có khi tới 10,000 mile. Nhà sản xuất đã làm những thử nghiệm kỹ lưỡng về máy xe trong phòng lab của họ cũng như bên ngoài thực tế đời thường để xác định xem máy làm việc ra sao trong mọi tình huống. Qua những thử nghiệm này, họ phát triển ra bản hướng dẫn để bạn chăm sóc thường xuyên cho xe, trong đó có chu kỳ thay nhớt.
– Đèn báo (change oil light)
Nhiều chiếc xe đời mới có bộ phận cảm biến (sensor) hoặc màn hình (monitor) cho biết mức độ hữu hiệu của dầu nhớt xe (oil life). Bạn có thể yên tâm theo đúng chỉ dẫn đó.
– Tự mình kiểm tra dầu nhớt
Nếu xe bạn không có những bộ phận tân tiến như thế, bạn chỉ mất 30 giây đồng hồ, và cũng chẳng cần phải là thợ sửa xe, để xem xe có cần thay nhớt hay chưa. Nhớt mới thường có màu hổ phách (amber). Nhớt trở thành đen theo với thời gian khi máy xe chạy và sức nóng, độ mòn cũng như những mảnh vụn trong máy tích tụ lại. Vậy cứ sau 3,000-4,000 mile, bạn coi dầu nhớt trong máy nếu thấy đen là lúc cần đi thay mới.
– Cái lược nhớt (filter)
Khi thay nhớt xe ta cũng cần thay lược nhớt (filter) và nên dùng thứ có phẩm chất cao để thêm bảo đảm cho máy xe.
– Nhớt tổng hợp (synthetic oil)
Những điều chúng ta đề cập trên là với loại nhớt thường, chế biến từ dầu khoan tự lòng đất. Ngày nay có những loại dầu tổng hợp có độ bền lên đến 50,000-70,000 mile. Tuy nhiên loại dầu này thường mắc tiền và có thể không thích hợp cho tất cả mọi loại máy xe, muốn dùng bạn nên coi manual để biết chắc là an toàn.
– Tình trạng “khắc nghiệt” (severe)
Nếu đọc kỹ cẩm nang bạn sẽ thấy ghi chú rằng nên thay nhớt thường xuyên hơn nếu lái xe trong tình trạng “severe” có nghĩa thường xuyên lái xe trong tình trạng “ngừng rồi chạy”, để máy xe chạy trong lúc ngừng nhiều lần, chạy nhiều lần trong khoảng cách dưới 5 mile, hoặc kéo xe, lái trong thời tiết cực kỳ ẩm thấp hoặc thời tiết dưới 10 độ, trên 90 độ.
Tuy thay nhớt thường xuyên hơn chẳng làm hư hại xe bạn nhưng ví tiền nhẹ hơn một chút. Cứ đúng quy trình 3,000 mile, mỗi năm trung bình ta thay 5 lần nhớt, tuy đa số các hãng sản xuất bảo chỉ cần thay từ 1 đến 3 lần, như vậy có ít nhất 2 lần phí phạm.