Theo chương trình chúng tôi đến Budapest, Hungary trong năm ngày. Sau đó, chúng tôi sẽ thăm Croatia, Serbia, Bulgaria và Bucharest, nước Romania. Khác với các lần trước, đi tàu biển, chứa hơn hai ngàn du khách, lần này chúng tôi đi tàu nhỏ trên sông (River Cruise) của hãng Grand Circle Travel, chỉ có 240 du khách.

Cầu ChainBridge, bắc từ bờ Đông sang bờ Tây dòng sông Danube tại thủ đô Budapest
Khởi hành từ phi trường Dulles, Washington DC, vào buổi tối, chúng tôi đáp máy bay đến phi trường Heathrow, Luân Đôn vào sáng hôm sau khi ánh bình minh chan hòa khắp nơi. Từ đó mọi người chuyển sang máy bay khác đi Budapest, Hung Gia Lợi. Khoảng 3 giờ chiều cùng ngày chúng tôi đến thủ đô trù phú nước Hung. Anh Michael, hướng dẫn viên, đón chúng tôi ở phi trường đưa về du thuyền đậu ở bờ sông Danube. Dọc đường, chúng tôi thấy cỏ hoa tươi tốt, nhà cửa khang trang, đường phố sạch sẽ, trông thật mát mắt.
Du thuyền của chúng tôi có ba tầng. Ngoài phòng tiếp tân, phòng sinh họat, phòng ăn, các phòng dành cho du khách nằm dọc dài theo 2 bên hông tàu. Vì thế phòng nào cũng rộng rãi, có cửa sổ lớn. Phòng tắm cũng rộng. Con tàu tuy nhỏ, nhưng đầy đủ tiện nghi. Buổi sáng tinh sương hay buổi chiều mát mẻ, chúng tôi lên tầng trên cùng, nơi bán lộ thiên với đầy đủ bàn ghế cho du khách nhâm nhi trà, rượu, cà phê…

Đôi dòng về nước Hung Gia Lợi (Hungary)
Nước Hung nằm ở giữa châu Âu, diện tích 93,300 cây số vuông, nhỏ hơn tiểu bang Indiana của Hoa kỳ với hơn 10 triệu dân. Có 55% đất đai trồng trọt được nên tự túc về thực phẩm, không phải nhập cảng ngũ cốc. Theo tài liệu trong lịch sử cả ngàn năm Hung Gia Lợi bị nhiều nước xâm chiếm và cai trị như La Mã, Mông cổ, Hồi giáo, Thổ nhĩ kỳ và gần nhất là Liên xô.
Sau buổi cơm tối, hướng dẫn viên nói về Budapest thủ đô Hung Gia Lợi. Thành phố này đẹp nhất Đông Âu, có gần 2 triệu dân. Budapest cũng là trung tâm văn hóa, nghệ thuật, kinh tế tài chánh quốc gia. Budapest nằm trên bờ sông Danube, có nhiều công viên hoa đẹp, cây xanh. Sông Danube dài 2,850 cây số chảy ngang qua 9 quốc gia. Đoạn sông chảy ngang qua Budapest rộng, sâu và đẹp hơn cả.
Thành phố bị hư hại một phần vào cuối thế chiến thứ II, nay đã trùng tu. Theo anh Micheal, ngành du lịch đem lợi tức đáng kể cho quốc gia với lợi thế Budapest có 125 khách sạn, 6 bảo tàng viện, 3 nhà thờ cổ trên 100 tuổi. Hàng năm có khoảng 20 triệu du khách viếng thăm. Các ngành liên quan đến du lịch như kỹ nghệ khách sạn, nhà hàng ăn uống, các môn thể thao… cũng phát triển theo. Đời sống dân chúng thoải mái, trù phú hơn 40 năm trước, khi bị Sô Viết Nga cai trị.

Nhà thờ “Roman Catholic Primate”, ngôi nhà thờ lớn nhất đất nước Hungary
Gia đình ở thành phố thường chỉ có 1 con và cả hai vợ chồng đều làm việc. Có đến 80% phụ nữ Hung phải đi làm mới đủ chi tiêu trong gia đình. Theo anh Michael, học thành một bác sĩ thật vất vả, nhưng lương chỉ khoảng 350 euros một tháng, lương giáo sư đệ nhị cấp 700 euros… Bản thân anh là kỹ sư, nhưng làm hướng dẫn viên được nhiều tiền hơn. Anh nuôi vợ đang học Y Khoa ở Hoa Kỳ… Con cái sống chung với bố mẹ đến khi có gia đình mới ra ở riêng.
“Đồi Lâu Đài”
Chúng tôi thăm Đồi Lâu Đài (Castle Hill) trước nhất. Ngọn đồi cao nằm ở phía Bắc thành phố, gần cầu Chain Bridge và công viên cỏ hoa tươi thắm. Khu Đồi Lâu Đài rộng rãi mênh mông, là một trong các thắng cảnh thủ đô. Lên đến đồi, du khách thấy ngay một pháo đài và những bức tường thành vững chắc bao quanh. Những bức tường này xây từ thế kỷ thứ 13 để chống quân Mông cổ. Có nơi tường còn nguyên vẹn, có nơi đã hư hỏng chỉ còn lưu lại chân tường trơ trọi.
Ở phía Nam ngọn đồi là Cung Điện Hoàng Gia Hung rất tráng lệ, ở bị tàn phá khi có chiến tranh với Thổ Nhĩ Kỳ. Vào thế kỷ 19, cung điện được sửa chữa và xây lớn hơn nhưng rồi lại bị hư hại nhẹ trong thế chiến thứ hai. Ngày nay, lâu đài được dùng làm Thư viện trung ương, Viện Bảo Tàng Nghệ Thuật và Lịch Sử.

Pháo đài kiên cố được xây hồi thế kỷ XVII để chống quân Mông Cổ
Quanh sườn đồi có một con đường sạch sẽ. Hai bên đường có nhiều quán rượu, những tiệm bán đồ kỷ niệm, tiệm sách, tiệm cà phê, tiệm rượu và nhà hàng… Rượu nho và bia Hung nổi tiếng ngon. Họ trồng nho và làm rượu nho từ nhiều thế kỷ trước. Các loại nước trái cây như nước mơ (apricot), nước đào rất hấp dẫn. Các loại đồ gốm, hàng thêu tay của Hung khéo và đẹp.
Nhà thờ cổ Matthias rất đẹp, xây từ thế kỷ thứ 13, theo kiểu Gothic, nằm ở trung tâm khu Castle District, nóc nhọn và có nhiều màu sắc nên trông rất đặc biệt. Mặt tiền và chung quanh nhà thờ được trang trí tỉ mỉ. Nơi đây từng làm lễ cưới và lễ đăng quang cho nhiều vị vua qua các triều đại.
Pháo Đài Ngư phủ (Fishermen’s Bastion) trông rất chắc chắn vững vàng, cách nhà thờ không xa, xây vào năm 1905, ghi công những ngư phủ đã dũng cảm chiến đấu để bảo vệ thành trì. Đứng trên sân pháo đài du khách có thể thấy dòng sông Danube xanh xanh và phần lớn thành phố Budapest diễm lệ. Nhà cửa ở khu vực quanh khu này mắc tiền nhất Budapest.

Nhạc sĩ đường phố tại thủ đô
Lời kết
Sau khi ăn trưa và nghỉ ngơi chốc lát, chúng tôi lại lên xe buýt đi về phía Pest để đến đại lộ cổ Andrassy, con đường chính thủ đô Budapest. Đi vào con đường này tôi chợt nhớ tới khu Catinat, đường Nguyễn Huệ nhộn nhịp ở Saigon thuở nào. Hai bên đường Andrassy có nhiều cây cao bóng mát, lâu đài, dinh thự cổ kính xây từ thời La Mã hay thời đế quốc Áo, lộng lẫy, tráng lệ hòa hợp với các kiến trúc tối tân cao chót vót, nhiều tầng lầu của thế kỷ 20. Khách bộ hành đi trên vỉa hè sạch sẽ. Họ ăn mặc lịch sự, thời trang không thua kém dân Paris.
Quảng trường Anh Hùng (Heroes’ Square) rộng mênh mông, nằm ở cuối đường Andrasy, có thể chứa được cả ngàn người. Trong quảng trường người ta thấy những hàng cột hình bán nguyệt và tượng hình các vua, các vị anh hùng Hung Gia Lợi. Viện Bảo Tàng Nghệ Thuật (Museum of Fine Art) đồ sộ. Lâu Đài Nghệ Thuật (Palace of Art) tráng lệ, nằm 2 bên phải, trái của quảng trường. khách rất đông. Chúng tôi nhớ lại công trường Mê Linh Saigon.
Thành phố Budapest chưa tới 2 triệu dân, nhưng dân chúng sống hạnh phúc và sung túc… thật sự, nơi đâu, từ các lâu đài, phố phường đều khang trang sạch sẽ. Tôi ước mong một ngày đường phố tại Việt Nam cũng rộng rãi, giao thông tiện lợi, an ninh bảo đảm để hấp dẫn du khách các nước, ngành du lịch phát triển hầu mang lại lợi nhuận, nâng cao mức sống cho dân chúng. Nhưng ngày đó là ngày nào, khi nào thì đá nở hoa?

State Opera House