Tại sao độ ẩm làm ta cảm thấy nóng hơn?
Để trả lời câu hỏi này, ta cần đề cập đến mồ hôi. Một trong những cách để thân thể tự làm mát là ra mồ hôi. Mồ hơi bốc hơi từ da, đem theo sức nóng khỏi thân thể.
Thế nhưng hơi ẩm lại phá hoại hệ thống bốc hơi để làm mát đó. Khi hơi ẩm gia tăng, sự bốc hơi của mồ hôi từ da chậm lại. Thay vào đó, mồ hôi chỉ rịn ra, để lại nhớp nháp và không có hiệu quả làm mát nào. Vì thế, khi hơi ẩm tăng, thân thể mất đi một dụng cụ thiết yếu thường dùng để làm mát.
Bảo Huân
Thế nào là độ ẩm tương đối
Như chúng ta biết: hơi ẩm là lượng nước chứa trong không khí. Tuy nhiên, khi nhiệt độ trong không khí thay đổi, lượng nước mà không khí giữ được cũng đổi theo. (Không khí có thể giữ được nhiều hơi nước hơn khi nhiệt độ tăng). Ta có độ ẩm tương đối khi đem độ ẩm thực tế so sánh với lượng hơi nước tối đa mà không khí giữ được ở một nhiệt độ định sẵn.
Heat index là gì?
Heat Index (còn gọi là humiture hoặc humidex) là một chỉ số kết hợp giữa nhiệt độ và độ ẩm tương đối để cho ra một nhiệt độ tương đương mà thân thể cảm nhận được – tức là cảm thấy nóng như thế nào. Chẳng hạn, khi nhiệt độ là 90°F (32°C) kèm theo độ ẩm rất cao, heat index có thể lên tới 105°F (41°C), tức là thân thể con người cảm thấy nóng đến thế, tuy đó không phải là nhiệt độ thật. Nhiệt độ này còn gọi là “nhiệt độ cảm nhận” (felt air temperature), hoặc nhiệt độ biểu kiến (apparent temperature).
Ai nghĩ ra heat index?
Khái niệm về hơi ẩm làm cho ta cảm thấy không khí bên ngoài nóng hơn nhiệt độ thật là điều hiển nhiên gần như ai cũng biết nếu đã ở ngoài trời vào một ngày nóng như lửa. Nhưng hệ thống hiện nay là do công của Robert G. Steadman, một nhà nghiên cứu về ngành dệt. Trong một tài liệu năm 1979 ông đã đưa ra những yếu tố căn bản ảnh hưởng đến cảm nhận về sức nóng của một người dưới một số điều kiện, và các nhà khí tượng học đã dùng công trình của ông để lập ra công thức tính toán heat index.
Công thức này dài dòng và phức tạp, nhưng may là đã được chuyển đổi thành những đồ biểu dễ đọc. Ngày nay, những nhân viên khí tượng trên các đài truyền hình chỉ cần biết nhiệt độ không khí và độ ẩm tương đối là tìm ngay được heat index trong đồ biểu rồi thông báo cho chúng ta mỗi khi tiên đoán về nhiệt độ trong ngày, trong tuần.
Khác biệt khi ở trong bóng râm
Tất cả các biểu đồ đều tính toán heat index nơi bóng râm trong một ngày nóng và ẩm. Thực tế bên ngoài trời nắng có thể làm tăng thêm 15 độ nữa.
Gió ảnh hưởng đến sức nóng ra sao?
Khi nhiệt độ ngoài trời rất nóng, chẳng hạn 90 độ F, một cơn gió khô có thể làm cho sức nóng càng nóng hơn. Khi đó, gió làm khô ngay mồ hôi nơi thân thể chúng ta trước khi mồ hôi có thể bốc hơi để làm cho ta mát. Do đó, một cơn gió tưởng chừng làm mát nhưng thực ra lại tạo thêm hơi nóng.
PN