Trong tuần lễ trước, nữ minh tinh Angelina Jolie tiết lộ cô đã được làm “double mastectomy” để ngừa ung thư vú. Tin này được loan tải rộng rãi trên các phương tiện truyền thông. Mục Y tế tuần này xin tìm hiểu về thủ thuật này.
Mastectomy là giải phẫu để cắt bỏ vú, được thực hiện để ngừa hoặc trị bệnh ung thư vú. Chỉ có những bệnh nhân có nhiều nguy cơ bị ung thư mới được giải phẫu để ngừa, như trường hợp của Angelina Jolie, rủi ro theo cô cho biết lên tới 87%.
Có 4 loại chính:
– Total mastectomy: cắt bỏ toàn phần các tế bào vú và núm vú;
– Modified radical mastectomy: cắt bỏ vú, các hạch bạch huyết (lymph node) dưới nách và lớp ngoài các bắp thịt ở ngực;
– Lumpectomy: cắt bỏ khối u và phần nhỏ các tế bào lành mạnh quanh khối u đó;
– Radical mastectomy: cắt bỏ cả vú, các hạch bạch huyết và các bắp thịt trên ngực. Loại giải phẫu này hiện nay ít thông dụng.
Mỗi loại giải phẫu nói trên được thực hiện tùy theo ung thư đã đến giai đoạn nào, cục bướu và vú lớn nhỏ ra sao, và có liên hệ đến các hạch bạch huyết hay không. Sau khi giải phẫu, nhiều phụ nữ thường được tái tạo vú.
Giải phẫu thường
Ung thư vú bắt đầu từ vú và lan trước hết ra các hạch bạch huyết dưới nách. Khi khám cục u ở vú thấy có ung thư, và nếu ung thư chưa lan ra quá các hạch dưới nách tới những nơi xa, thì cục u thường được giải phẫu để lấy ra. Ngoài phẫu thuật, có thể áp dụng thêm cách điều trị bằng bức xạ (radiation therapy – xạ trị). Trong một số trường hợp đối với các cục u ác tính, làm lumpectomy rồi sau đó là xạ trị cũng công hiệu như radical mastectomy. Thông thường, sau lumpectomy không cần tái tạo vú.
Phương pháp 1
Trong nhiều trường hợp ung thư vú, không cần cắt bỏ cả vú, mà có thể dùng thủ thuật cắt bỏ một phần (segmental mastectomy): chỉ cắt bỏ phần bị ung thư và phần các tế bào vú lành mạnh chung quanh đó. Các hạch bạch huyết dưới nách và phần bắp thịt ngực bên dưới cục u cũng có thể được cắt bỏ.
Phương pháp 2
Trong một số trường hợp vì ung thư đã quá lớn không thể cắt bỏ bằng thủ thuật lumpectomy, phải cắt bỏ cả vú và các hạch bạch huyết dưới nách. Thủ thuật này được gọi là modified radical mastectomy (MRM).
Kết quả của mastectomy đối với bệnh ung thư vú tuỳ thuộc vào giai đoạn ung thư, kích thước của cục bướu, và ung thư có xuất hiện ở các hạch bạch huyết hay chưa. Sau khi giải phẫu, những bệnh nhân bị ung thư liên quan đến hạch bạch huyết thường được áp dụng cách chữa trị hoá học (chemotherapy – hoá trị).
