Ngày 22 tháng 5 vừa qua, một cơn lốc xoáy (tornado) đã tàn phá thị trấn Moore, tiểu bang Oklahoma, gây tử vong cho 24 người, làm hư hại 13 ngàn căn nhà, nhiều trường học và một nhà thương, thiệt hại ước tính đến 2 tỷ đô la. Hai năm trước đây, cũng đúng ngày 22 tháng 5, thành phố Joplin thuộc tiểu bang Missouri đã bị một cơn lốc xoáy cướp đi sinh mạng của 162 người và thiệt hại lên đến $2.8 tỷ. Nhân hiện tượng tàn phá này, chúng ta cùng ôn lại những kiến thức giản yếu về lốc xoáy, các hình thức báo động và cách đề phòng.
Lốc xoáy là những cơn dông cực mạnh với vận tốc gió có thể tới 300mi/giờ. Nó thành hình khi không khí lạnh, khô, có áp suất cao thổi đến, đụng độ với luồng không khí ấm, ẩm ướt có áp suất thấp. Khí ấm quay tròn, bốc lên cao, bùng ra thành lốc xoáy.
Nhiều sự kiện phải xảy ra bên trong cột mây lớn này mới có thể tạo thành lốc xoáy: đó là luồng không khí bốc lên chạm với luồng rơi xuống.
Hình vẽ bên mô tả sự pha trộn không khí rơi xuống ở tâm của lốc xoáy với không khí bốc lên cao ở phía bên ngoài.
Hình A mô tả những yếu tố tạo thành cơn mưa dông lớn.
Để thành hình một cơn lốc xoáy, phải có những yếu tố trong hình B và C: Mũi tên màu trắng là luồng không khí từ phía dưới thổi lên đụng độ với luồng khí từ cao xuống, biến đám mây hình phễu thành lốc xoáy.
Kỳ tới chúng ta sẽ đề cập đến các loại báo động và cách đề phòng để giảm thiểu thiệt hại.
PN