Mùa hè đã đến với ánh nắng chói chang, dễ làm da chúng ta hư hại, đặc biệt là vì có tia cực tím (ultra violet, còn gọi là tia tử ngoại). Để bớt tác hại của ánh nắng mặt trời, chúng ta đeo kiếng mát để bảo vệ đôi mắt, thoa kem chống nắng (sunscreen) khi đi tắm biển hoặc chơi thể thao ngoài trời.
Ngoài thị trường hiện nay có rất nhiều sản phẩm chống nắng, nhưng đại đa số các sản phẩm này không tốt như ta tưởng đâu. Environmental Working Group (EWG) sau khi thử nghiệm 1,400 sản phẩm, từ kem thoa, son môi, cho đến kem trang điểm, tuy được quảng cáo là chống nắng, nhưng chỉ có 25% là có hiệu quả tốt ngăn được tia cực tím và ít gây quan ngại về sức khỏe cho người tiêu thụ.
Theo báo cáo của tổ chức này, thì tuy công chúng đã chú ý nhiều hơn đến rủi ro của ánh nắng mặt trời nhưng tỷ lệ của melanoma – là loại ung thư da gây tử vong nhiều nhất – trong 35 năm qua đã gia tăng gấp ba lần.
Các nhà nghiên cứu tin rằng một phần lý do của sự gia tăng này có thể là do hàng chục năm quảng cáo lừa bịp của các nhà chế tạo sản phẩm chống nắng.
Cùng với chỉ dẫn, EWG đưa ra một danh sách các loại sản phẩm nên tránh:
– Các loại thuốc phun xịt (sprays): Các sản phẩm loại này không những không che chở toàn diện cho da mà còn dễ gây ra nguy hại nếu hít thở phải. Có tới ¼ sản phẩm do EWG thử nghiệm là loại phun xịt.
– SPF quá cao (trên 50): SPF là chữ viết tắt của Sun Protection Factor (Mức độ bảo vệ chống nắng). Theo lý thuyết, số SPF càng lớn thì càng bảo vệ được nhiều. Tuy nhiên, trong thực tế, những sản phẩm loại này dễ gây ra ngộ nhận, vì tuy con số ghi là lớn nhưng hiệu quả không tăng thêm mức bảo vệ là bao.
– Bất cứ sản phẩm nào có retinyl palmitate (vitamin A): được quảng cáo là hiệu quả chống lão hóa trên da, nhưng retinyl palmitate (là một dạng của vitamin A) lại có thể làm tăng nhanh sự phát triển các cục u và thương tổn ở nơi phần da thịt phơi ra ánh nắng. Đó là kết luận của một cuộc nghiên cứu của chính phủ. Chất liệu này thấy có trong khoảng 25% các sản phẩm chống nắng được xếp hạng SPF.
– Bất cứ sản phẩm nào có oxybenzone: Hóa chất này đi qua da vào mạch máu và tác động như một estrogen trong cơ thể. Nó có thể tạo ra các phản ứng dị ứng, gây nguy hại cho sức khỏe. Có tới phân nửa các sản phẩm chống nắng dùng khi ở bãi biển và khi chơi thể thao có chứa chất này.
Theo khuyến cáo nói trên, có lẽ nên tránh, hoặc ít dùng sản phẩm chống nắng là tốt nhất. Để bảo vệ làn da, ta có thể mặc quần áo chống nắng, ở trong mát khi ánh nắng chói chang ngoài trời và thường xuyên khám da do bác sĩ thực hiện.
Còn nếu phải dùng sản phẩm chống nắng, xin theo khuyến cáo nói trên: Không dùng loại phun xịt, loại SPF trên 50, loại có retinyl palmitate hoặc có oxybenzone. Nên coi kỹ trên nhãn sản phẩm xem có những chất liệu này hay không trước khi mua dùng.