Tháng 7, tháng 8 mỗi năm là thời điểm của những ngày cực nóng trong mùa hè. Theo thống kê, thời tiết cực nóng thường gây thương vong nhiều hơn dông bão, lốc xoáy, sấm sét, lụt lội và động đất hàng năm cộng lại. Và rủi ro trở thành nạn nhân lại là người già, trẻ em, người bệnh hoặc những người không có phương tiện làm mát trong nhà.
Từ ngữ heat stress thường được dùng để chỉ tình trạng rủi ro có thể xảy ra cho người làm việc hoặc hoạt động trong mùa hè nóng nực. Heat stress có thể đưa đến những tình trạng nguy hiểm hơn như sau:
Đột quỵ vì nóng (Heat Stroke)
Đột quỵ vì nóng xảy ra khi cơ thể không thể kiểm soát được nhiệt độ trong mình: thân nhiệt tăng nhanh, hệ thống xuất mồ hôi không làm việc, cơ thể không thể tự hạ được sức nóng. Lúc này thân nhiệt có thể lên tới 106 độ F hoặc cao hơn chỉ trong vòng từ 10 đến 15 phút. Nạn nhân có thể bị tử vong hoặc tàn phế vĩnh viễn nếu không được điều trị kịp thời.
Triệu chứng:
– Da nóng và khô hoặc mồ hôi dầm dề
– Bị ảo giác
– Ớn lạnh
– Nhức đầu như búa bổ
– Thân nhiệt cao
– Hoa mắt /Lẫn lộn
– Nói líu nhíu không rõ tiếng
Điều trị gấp:
– Gọi 911 để được cấp cứu
– Di chuyển nạn nhân vào chỗ mát
– Làm mát nạn nhân bằng cách: thấm nước vào quần áo, cho tắm hoặc quạt cho mát
Kiệt sức vì nóng (Heat Exhaustion)
Đây là đáp ứng của cơ thể khi bị mất quá nhiều nước và muối, thường do đổ mồ hôi dầm dề. Nạn nhân thường là những người cao tuổi, hoặc có huyết áp cao, hoặc những người làm việc nơi chỗ nóng.
Triệu chứng:
– Đổ mồ hôi nhiều
– Quá yếu hoặc mệt mỏi
– Choáng váng, lẫn lộn
– Buồn nôn
– Da tái xanh, ẩm ướt
– Bắp thịt bị co thắt (chuột rút)
– Thân nhiệt hơi cao
– Thở nhanh và nhẹ
Điều trị gấp:
– Đưa nạn nhân vào chỗ mát
– Cho uống nhiều nước hoặc chất lỏng không cồn
– Cho tắm mát hoặc lau mình bằng nước mát
Ngất xỉu vì nóng (Heat Syncope)
Ngất xỉu hoặc choáng váng thường xảy ra khi đứng quá lâu hoặc đang ngồi hay nằm mà đứng dậy đột ngột. Những yếu tố tạo ra tình trạng ngất xỉu vì nóng: mất nước trong cơ thể, và không thích nghi được với khí hậu
Triệu chứng:
– Hơi nhức đầu
– Choáng váng
– Ngất xỉu
Điều trị gấp:
– Cho ngồi hoặc nằm nơi chỗ mát khi nạn nhân vừa thấy triệu chứng
– Cho uống chậm rãi nước lã, nước trái cây
Tê cứng vì nóng (Heat Cramps)
Chứng này thường ảnh hưởng lên những người ra nhiều mồ hôi trong lúc làm việc hoặc hoạt động căng thẳng hay ráng sức nhiều. Mồ hôi đổ nhiều làm suy giảm muối và độ ẩm của cơ thể. Mức độ muối thấp nơi các bắp thịt gây ra chứng tê cứng đau đớn như chuột rút.
Triệu chứng:
– Đau hoặc co thắt bắp thịt thường xảy ra tại vùng bụng, cánh tay và cẳng chân
Điều trị gấp:
– Ngưng mọi hoạt động, cho nạn nhân ngồi vào chỗ mát
– Uống nước trái cây hoặc chất lỏng
– Nghỉ ngơi, đừng trở lại làm công việc nặng ít nhất mấy tiếng đồng hồ sau đó, nếu không có thể bị kiệt sức hoặc đột quỵ vì nhiệt.
– Nạn nhân cần được nhân viên y tế chăm sóc nếu có những vấn đề sau đây: bệnh tim, đang ăn cữ muối, hoặc chứng co rút không giảm sau 1 tiếng đồng hồ.
Nổi ban vì nhiệt (Heat rash)
Là chứng da bị ngứa gây ra do đổ mồ hôi quá nhiều trong thời tiết nóng và ẩm thấp
Triệu chứng:
– Trên da có những khoanh mụn đỏ hoặc những chỗ giộp nhỏ
– Thường xảy ra ở cổ và ngực, háng, phía dưới vú, khuỷu tay.
Điều trị gấp:
– Nếu có thể, nên làm việc trong môi trường mát và ít ẩm thấp hơn
– Giữ cho nơi nổi ban khô ráo
– Rắc phấn lên chỗ ngứa cho dễ chịu