Văn hóa… phản văn hóa

Phải nói văn hóa là một khái niệm vừa cụ thể vừa trừu tượng, lắm khi không có một chuẩn mực rõ ràng. Một sự việc có thể mang tính văn hóa ở không gian hoặc thời gian này nhưng lại là phản văn hóa ở nơi khác hoặc khi khác. Mới đây cũng có một tổ chức tầm cỡ thế giới cũng làm một chuyện phản văn hóa vì… văn hóa của một tôn giáo. Đấy là những người tổ chức giải Hoa hậu thế giới năm nay tại Nam Dương.

Ban đầu họ định tổ chức ở Java, là thánh địa Hồi giáo của Nam Dương, nhưng bị dân chúng địa phương biểu tình phản đối nên phải dời sang Bali là nơi đa số người dân theo Ấn giáo. Tuy nhiên, vì văn hóa Hồi giáo không thích… thi hoa hậu nên họ bỏ đi phần thi trình diễn áo tắm. Đừng nói là giải thế giới, thi hoa hậu trong tỉnh không thôi mà thiếu màn áo tắm cũng mất giá trị nhiều lắm rồi. Các thí sinh hoa hậu thực sự hơn nhau mỗi cái (?) đó! Trang điểm đã có người lo, áo quần cũng có người may đo và mặc… giùm!
Thành ra, nếu không có màn trình diễn khoe áo tắm (?) thì làm sao chấm điểm ai thực sự đẹp hơn ai? Hơn nữa, khó đặt một chuẩn mực để so sánh khuôn mặt người nào đẹp hơn vì như thế là… kỳ thị chủng tộc! Nói tóm lại, xem thi hoa hậu mà không được thấy màn trình diễn bikini thì không có… đã! Chân lý này không cần phải có khoa học chứng minh. Dĩ nhiên, là hoa hậu thì không chỉ cần đẹp về thể xác mà còn phải về tâm hồn và trí tuệ. Tuy nhiên, về tâm hồn và trí tuệ thì thiếu gì… đàn ông đẹp như thế hoặc hơn thế? Nếu bỏ phần trình diễn áo tắm thì cho đàn ông thi chung cũng được vậy? Khác nhau nhiêu đâu?

Một điều khiến không ít người thắc mắc là tại sao nhiều phụ nữ Nam Dương cũng đi biểu tình chống đối. Đúng ra chính họ là những người ham muốn được giải phóng, được hưởng tất cả những quyền tự do như bao phụ nữ khác trên trái đất này. Nghĩ lại, đúng là họ có mắt nhìn xa! Thi hoa hậu có thể làm phá hoại nền móng văn hóa xã hội Hồi giáo. Xưa nay, đàn ông theo Đạo hồi có thể thoải mái cưới 4 bà vợ; không ai sợ ế… chồng! Nay xem thi Hoa hậu thế giới xong, các ông đâm nản; cứ ngồi một mình lẩm bẩm “quý hồ tinh, bất quý hồ đa”. Thà một vợ mà như hoa hậu còn hơn! Rồi các ông để ý thêm sao phụ nữ xứ khác ăn nói dịu dàng đến thế, nụ cười thân thương đến thế! Chẳng lẽ các bà phải giải thích cặn kẽ rằng mấy cô chẳng qua chỉ đóng kịch trên sân khấu, chứ ở nhà hoặc sau này lấy chồng rồi cũng thế thôi. Có nói trăm lời cũng khó thuyết phục một khi các ông đã thấy tận mắt. Thành ra biểu tình là phải; phòng bệnh hơn chữa bệnh! Hiện giờ, ban tổ chức giải Miss World 2013 sẽ thay màn thi áo tắm bằng màn trình diễn trang phục truyền thống Nam Dương cho vừa lòng chủ nhà.

Không biết nếu tổ chức giải ở những nơi có văn hóa… “đỉnh cao trí tuệ”, họ có bỏ phần thi trí tuệ để tôn trọng chủ nhà? Hoặc nếu vẫn giữ phần đấy thì họ có tránh những câu hỏi thuộc loại văn hóa… “phản động” như đa nguyên đa đảng, tự do dân chủ hay không? Hay là họ sẽ bỏ hẳn phần thi trí tuệ và thay vào đó là phần thi (trình diễn) về “tư tưởng” của một ai đó chẳng hạn? Nếu vậy chắc phải kết hợp với phần thi áo tắm mới có người… xem!