Bão tuyết che phủ Nhật Bổn

Các trận bão tuyết cuối tuần qua phủ trắng Tokyo và các vùng phụ cận ở Nhật Bổn. Đến trưa Thứ Hai đầu tuần, trên khắp quốc gia có ít nhất 11 người thiệt mạng và 1,200 thương tích. Hôm Thứ Bảy, đô thành Tokyo hứng chịu trên 10.5 inch (trên .25 m) tuyết. Chưa bao giờ Tokyo có tuyết rơi một lúc nhiều như vậy từ 45 năm qua. Thành phố Sendai miền đông bắc xứ này còn thê thảm hơn, nhận gần 14 inch tuyết (35 cm), nhiều nhất trong vòng 78 năm.

Vì trận bão tuyết dị thường này, sở thời tiết quốc gia đã phải ban bố lịnh báo động khẩn cấp, một việc chưa xảy ra trong 13 năm. Đến sáng Chúa Nhật, trên 20,000 gia đình đã bị mất điện. Hàng ngàn chuyến bay bị đình trệ hoặc hủy bỏ hoàn toàn, gây cảnh kẹt cứng người tại phi trường Tokyo.

Hoa Kỳ chú trọng phát triển hệ thống phòng thủ hỏa tiễn

Ngày 4-3-2014 tới đây, Tòa Bạch Ốc dự trù gởi sang Quốc Hội Hoa Kỳ bản thỉnh cầu ngân sách cho năm tài khóa 2015. Một trong các khoản tiêu xài sẽ được chiếu cố nhiều nhất là của Bộ Quốc Phòng. Ngũ Giác Đài sẽ yêu cầu Quốc Hội chấp thuận ngân sách có tới $4.5 tỷ để trang bị hệ thống phòng thủ chống hỏa tiễn trong vòng 5 năm tới. Trong số này, gần $1 tỷ để lắp đặt thêm một hệ thống radar cảnh báo sớm mới tại tiểu bang Alaska. Và $560 triệu mở rộng nghiên cứu một dự án hỏa tiễn đánh chặn thế hệ tối tân mới nhất, mà các thử nghiệm sơ khởi trước đây đã thất bại.

Một vòng kinh tế thế giới

– Pháp Quốc. Các khảo sát mới công bố cho thấy bức tranh không khả quan về nền kinh tế quốc gia. Kỹ nghệ sản xuất doanh số sút giảm. Đây là thách thức lớn cho Tổng Thống Đảng Xã Hội François Hollande. Từ khi ông lên nắm quyền, các công ty hãng xưởng thắt chặt hầu bao, cắt bớt tiêu xài, giảm đầu tư. Mặc dù chánh phủ Pháp bơm nhiều tỉ Euro tạo công ăn việc làm chánh phủ, tỉ lệ thất nghiệp vẫn không giảm bớt mà có chiều hướng gia tăng.

– Hãng Microsoft. Thứ Ba tuần rồi, hãng Microsoft ra mắt tân CEO là ông Satya Nadella, sinh năm 1967, gốc người di dân Ấn Độ. Ông Nadella thay thế cựu CEO Steve Ballmer, là người thứ 3 là nhân vật điều hành cao cấp nhất của Microsoft, sau chính sáng lập viên Bill Gates và Ballmer. Bước khởi đầu, tân CEO Nadella được đón nhận khá hoan hỉ nhờ phong cách điềm tĩnh, nhỏ nhẹ, tỏ ra chịu lắng nghe ý kiến đa chiều — là các yếu tố có thể cần để vực dậy Microsoft.

– Olympic Sochi. Giới quan sát kinh tế dự báo Thế Vận Hội Mùa Đông có thể giúp mang lại chú ý và uy tín cho Sochi và vùng phụ cận vốn xưa nay ít người nghe biết. Tuy nhiên, viễn ảnh kinh tế chưa hẳn xán lạn. Đây là kỳ Olympic tốn kém nhất lịch sử với trên $50 tỉ (chiếm 2.4% GDP cả quốc gia). TVH cũng tạo ra nhiều việc làm tạo tâm lý hưng phấn, nhưng tuyệt đại đa số là các công ăn việc làm tạm thời, sẽ biến mất khi cuộc tranh tài qua đi.

– Hoa Kỳ. Năm 2013, tỉ phú Mark Zuckerberg, sáng lập viên và chủ nhân trang mạng xã hội Facebook, hiến tặng làm việc thiện nhiều nhất thế giới. Zuckerberg, 29 tuổi, và vợ là Priscilla Chan biếu $990 triệu cho Silicon Valley Community Foundation, một tổ chức từ thiện tại California. Trong danh sách các nhà hảo tâm rộng tay nhất, có 15 công dân Hoa Kỳ hiến tặng trên $100 triệu mỗi người. Ngược về năm 2012, Zuckerberg và vợ đứng thứ nhì về làm từ thiện, xếp sau tỉ phú Warren Buffett, trao tặng cả thảy $500 triệu.

– Ngân Hàng Dự Trữ Liên Bang. Trong cuộc điều trần đầu tiên trước Quốc Hội liên bang, tân nữ Thống Đốc Federal Reserve Janet Yellen (Ngân Hàng Dự Trữ Liên Bang) dự báo các con số tài chánh bi quan hơn các tháng trước, lý do vì ảnh hưởng các cơn bão tràn qua Hoa Kỳ các tuần qua, dân chúng bớt đi mua sắm. Các con số của tháng 1-2014 đều sa sút so với trước: bán lẻ giảm 0.1%; bán xe giảm 0.7%; các phiếu đặt hàng cho kỹ nghệ sản xuất giảm 0.1%.

Ảnh hưởng của Nhật Bổn và Trung cộng

Trong khi nhiều hàng hóa thực phẩm “Made in China” phải in nhãn hiệu nhỏ rí mà vẫn bị nhiều khách hàng chê, thì các sản phẩm của Nhật Bổn trên thế giới lại rất được ưa chuộng. Ngoài lợi thế này, ngày nay Nhật Bổn càng lúc càng thúc đẩy sức mạnh mềm (Soft-Power) quanh thế giới. Trong cuộc đua tranh giành ảnh hưởng giữa hai siêu cường Đông Á Nhật Bổn và Trung Cộng, thì phần thắng đang thuộc về Nhật Bổn.

Cũng như lối sống và phong cách Hoa Kỳ được xuất cảng qua phim ảnh Hollywood, ngày nay Nhật Bổn cũng chú trọng các hoạt động văn hóa. Ngày càng nhiều ban nhạc Nhật chu du biểu diễn khắp hoàn cầu, trong đó có ban nhạc “One Ok Rock”. Món ăn Nhật Bổn cũng đa dạng và quen thuộc hơn, không chỉ có sushi như trước. Người Nhật đã nghiệm ra rằng những quảng bá “Soft Power” này giúp nâng vị thế quốc gia, cuối cùng mang lại lợi ích cho nền kinh tế.

Thế giới chú ý Singapore Airshow

Trong tuần nay, dự trù từ ngày 11 đến 16-2-2014, tại đảo quốc Singapore sẽ có cuộc triển lãm hàng không “Singaporer Airshow” rất lớn. Đây là sự kiện quan trọng, vì Đông Á là thị trường mua võ khí lớn. Đây là cuộc triển lãm tổ chức mỗi 2 năm một lần.

Tin hành làng tiết lộ nhiều hãng sản xuất võ khí lừng danh của Hoa Kỳ cũng sẽ không bỏ lỡ cơ hội. Công ty Northrop Grumman có thể chào hàng phi cơ không người lái tên là Triton. Hãng Lockheed Martin cũng sẽ trưng bày các phi cơ chuyên phản kích tàu ngầm và các loại phi cơ chuyên do thám, trinh sát. Các tên tuổi Boeing và Airbus (Âu Châu) sẽ ra mắt những loại phi cơ dân sự thế hệ mới nhất của họ. Một trong những “đồ chơi” có thể gây chú ý mạnh là phi cơ chống tàu ngầm hiện đại nhất thế giới tên P-8A Poseidon.

Dự báo sẽ có nhiều hợp đồng mua bán phi cơ  dân sự lẫn quân sự trị giá nhiều tỉ Mỹ kim. Năm 2013, tốn kém quốc phòng Á Châu đạt trên $320 tỉ, tăng gần 25% so với  2010. Để dễ so sánh, trong cùng thời điểm, chi tiêu quốc phòng Âu Châu lại giảm 2.5%. Đang giữa bối cảnh nhiều quốc gia tăng ngân sách quốc phòng để đối phó với tham vọng ngày càng lộ liễu của Trung cộng.

Liên Hiệp Quốc khuyến cáo Hà Nội

Tuần qua, Hội Đồng Nhân Quyền Liên Hiệp Quốc đã đưa ra danh sách gồm 227 điều khuyến nghị đặc biệt dành cho Việt Nam. Liên Hiệp Quốc lên án Hà Nội tiếp tục vi phạm nhân quyền, vẫn khủng bố truy bức nhiều người tìm cách vận dụng quyền tự do bày tỏ chánh kiến và tự do lập hội. Tại cuộc họp Hội Đồng Nhân Quyền tại Geneve, Thụy Sĩ, có nhiều nước đã chỉ trích nhà cầm quyền Hà Nội mạnh mẽ, và đòi ngưng sách nhiễu những người bất đồng chánh kiến, cải cách chánh sách tôn giáo, kể cả việc hủy bỏ án tử hình.

Ukraine biểu tình phản kháng

Từ Tháng Mười Một đến nay, dân chúng Ukraine thuộc phe đối lập thân Tây phương liên tục biểu tình phản kháng chánh phủ có các kế hoạch xích lại gần Nga thay vì thắt chặt quan hệ đồng minh với Âu Châu. Cuộc phản kháng chánh yếu diễn ra tại Quảng Trường Độc Lập tại đô thành Kiev (Independence Square). Bạo lực xảy ra khiến nơi này giờ hoang tàn như chiến địa. Đã có ít nhất 10 người chết và khoảng 2,000 người thương tích nặng nhẹ khác nhau. Các cuộc phản đối dữ dội đến mức Thủ Tướng Ukraine thân Nga đã phải từ chức, và nay Tổng Thống Yanukovych đề nghị phe đối lập nắm ghế Thủ Tướng và thiết lập tân chánh phủ. Tuy vậy, giữa cảnh khói lửa tương tàn, hôm Thứ Hai đầu tuần đã diễn ra một cuộc “trình diễn” dương cầm dã chiến, với người biểu tình chơi nhạc Chopin, nhạc của ban Beatles, v.v… ẢNh Sergey Dolzhenko/European Pressphoto Agency

Ngày này trong lịch sử

– Ngày 12-2-1973. Cách nay 40 năm. Trong khuôn khổ Hiệp Định Paris, Bắc Việt giao trả cho Hoa Kỳ nhóm phi công tù binh chiến tranh đầu tiên. Tổng cộng các cuộc giao trả, có 472 quân nhân Hoa Kỳ tìm lại tự do sau nhiều năm bị giam cầm trong ngục tù “Hilton Hanoi”. Nhiều người trong số này về sau trở nên những yếu nhân trong xã hội Hoa Kỳ, mà người nổi danh nhất có lẽ là cựu Đại Úy Phi Công John McCain, làm Thượng Nghị Sĩ Hoa Kỳ tiểu bang Arizona liên tục từ 1987 đến nay, và cũng từng ra tranh cử Tổng Thống.

– Ngày 13-2-1910. Cách nay 103 năm. William Shockley ra đời. Ông là một nhà phát minh Hoa Kỳ, cũng từng là Giáo Sư Đại Học Standford University. Shockley là một trong ba khoa học gia sáng chế ra thiết bị điện tử “transistor”, nhờ đó được nhận giải thưởng Nobel Vật Lý năm 1956. Nhờ các  “transistor” bé tí tẹo, từ đó người ta có thể sản xuất các máy radio ngày càng nhỏ, chứ không cồng kềnh như trước. Sáng chế “transistor” cũng đưa đến TV hiện đại và các “board” dùng cho máy tính computer sau này. Trong hai thập niên 1950 và 1960, sau khi William Shockley thiết lập hãng “Shockley Semiconductor” tại miền bắc California, giúp thương mại hóa sử dụng các “transistor”. Nhiều công ty điện tử khác nối tiếp ra mắt, dẫn đến việc ra đời vùng “Silicon Valley” trung tâm phát minh điện tử lừng danh bậc nhất Hoa Kỳ và thế giới.

– Ngày 13-2-1920. Cách nay 93 năm. Hội Quốc Liên (League of Nations), tổ chức tiền thân của Liên Hiệp Quốc, chánh thức nhìn nhận Thụy Sĩ là một quốc gia trung lập vĩnh viễn. Nhờ chánh sách trung lập mà xứ sở này tránh được cảnh đao binh loạn lạc hai kỳ Thế Chiến trong thế kỷ 20.  Tại Việt Nam, vào những ngày tháng cuối làm nguyên thủ quốc gia Việt Nam Cộng Hòa, Tổng Thống Ngô Đình Diệm đã tìm cách trung lập hóa quê nhà nhưng bất thành.

– Ngày 14-2-1859. Cách nay 154 năm. Vùng đất viễn tây Oregon được sát nhập vào Hoa Kỳ như tiểu bang thứ 33. Ngày nay, Oregon là tiểu bang lớn thứ 9 về diện tích và thứ 27 về dân số, trên bình diện quốc gia. Thành phố nổi tiếng nhất là Portland có chừng 13,000 người gốc Việt sinh sống. Sinh hoạt người Việt sầm uất đến mức con đường Sandy Blvd còn được gọi bán chánh thức là “Saigon Blvd”. Trẻ hiện đang phát hành một phiên bản riêng tại Seattle, tiểu bang Washington, cách Portland không xa.

– Ngày 16-2-1968. Cách nay 45 năm. Hệ thống điện thoại 9-1-1 cấp cứu toàn quốc gia ra mắt trạm đầu tiên tại thị trấn Haleyville, tiểu bang Alabama. Số 9-1-1 chỉ dùng cho trường hợp cấp cứu, người dùng nó cẩu thả có thể bị truy tố. Sang năm 1972, quốc gia láng giềng Canada cũng theo chân thiết lập hệ thống 9-1-1 tương tự.

– Cơ quan không gian quốc gia Hoa Kỳ NASA đang khởi sự nhận hồ sơ khai thác quặng mỏ kim loại quý trên mặt trăng từ các hãng xưởng tư nhân — cho thấy Hoa Kỳ đi trước rất xa về kỹ nghệ không gian.

– Tuần này có bán đấu giá một chiếc mô tô đặc biệt Grand Palais ở Paris, Pháp Quốc. Chiếc Harley-Davidson 1,500 phân khối đời 2013 là quà tặng Đức Giáo Hoàng Francis, có chữ ký của ông trên bình xăng. Tin hành lang có ít nhất một khách hàng Âu Châu chịu trả đến $327,000. Tiền thu được làm từ thiện giúp người vô gia cư.

– Tin từ phim trường Hollywood, hãng Walt Disney đã thuê người viết kịch bản làm tiếp các phim Thor 3 và  Captain America 3. Các phim ảnh nhiều bộ ngày càng thêm đắt khách.

– Nữ khoa học gia Dương Nguyệt Ánh, chuyên gia hàng đầu Ngũ Giác Đài trong nhiều năm, từng diễn thuyết hữu ích đặc biệt cho giới trẻ Việt lưu vong. Trẻ xin giới thiệu tại baotreonline.com/articles/duong-nguyet-anh

– Ông Đặng Xương Hùng, một chuyên viên ngoại giao kỳ cựu của Hà Nội từ 1983, từng trong phái bộ ngoại giao tại Genève từ năm 2008 đến 2012, vừa xin tị nạn chánh trị tại Thụy Sĩ. Đây là vụ đào thoát cao cấp có thể kéo theo nhiều người khác trong tương lai.

– Trong khi LHQ cảnh báo Hà Nội vi phạm nhân quyền, một cộng tác viên Trẻ là Tạ Phong Tần mấy năm qua bị giam cầm vì viết blog đòi hỏi tự do công lý.