Hoa Kỳ đối diện thêm nhiều bão tuyết

Trong tuần qua, nhiều nơi tại Hoa Kỳ tiếp tục hứng chịu thêm các đợt  bão tuyết tơi bời. Đến nay, ít nhất đã có 16 nạn nhân thiệt mạng vì thời tiết băng giá khắc nghiệt. Một số người tắt thở trong khi đang cào tuyết trước nhà.

Đến Thứ Sáu cuối tuần, đã có hơn 6,000 chuyến bay bị hủy bỏ và 11,000 chuyến bay khác bị trì hoãn. Khắp nơi từ Louisiana lên tận Connecticut, khoảng 400,000 khách hàng đã bị cúp điện vì tuyết giá đóng băng gây ngã đổ cột cây điện. Tại New York, tuyết rơi dầy đến nỗi các xe cào tuyết cũng không thể hoạt động, khiến nhà chức trách cấm chỉ mọi sự đi lại trên xa lộ Interstate 84, chỉ trừ nhân viên công lực. Đây là bước đi hiếm thấy, vì I84 là mạch xa lộ đông-tây trọng yếu, đóng cửa gây kẹt ứ giao thông nặng nề.
Không chỉ riêng tại Hoa Kỳ, thời tiết mùa đông trên thế giới năm nay khắc nghiệt dị thường. Cư dân Tokyo, Nhật Bổn, vừa đón tuyết rơi nhiều nhất trong nửa thế kỷ. Và lãnh thổ Anh Quốc hiện nay đang bị lũ lụt hoành hành dữ dội.

Ngoại Trưởng Hoa Kỳ công du Đông Á

Ngoại Trưởng Hoa Kỳ ông John Kerry đang làm vòng công du Đông Á cực hệ trọng. Hôm Thứ Năm 13-2, ông Ngoại Trưởng đáp xuống Nam Hàn trước hết để bàn thảo với nhà chức trách Hán Thành về sách lược kềm chế Bắc Hàn. Tại đây, Ngoại Trưởng Kerry nhấn mạnh trách nhiệm  của Trung cộng trong việc khắc chế tham vọng hạt nhân của Bắc Hàn.

Trung cộng là trạm dừng chân kế tiếp. Ông John Kerry đã hội đàm kín với Tổng bí thơ đảng Trung cộng Tập Cận Bình (Xi Jinping). Trong cuộc họp báo theo sau, Ngoại Trưởng Hoa Kỳ nói đôi bên đã tìm được tiếng nói chung trong các vấn đề an ninh toàn cầu từ Syria, đến  Afghanistan và Iran.

Một số quan sát viên quốc tế tỏ vẻ bất mãn. Không thấy Ngoại Trưởng Hoa Kỳ đề cập đến đề tài tranh chấp lãnh thổ trên Biển Đông giữa Việt Nam và các lân quốc Đông Nam Á, cũng như các căng thẳng trên biển Hoa Đông với Nhật Bổn. Sau khi rời Bắc Kinh, Ngoại Trưởng Kerry trực chỉ Jakarta (thủ đô Indonesia). Có thể Biển Đông sẽ được bàn đến trong chặng dừng chân này. Cuộc công du của Ngoại Trưởng Hoa Kỳ phản chiếu chiến lược Washington chuyển hướng sang Đông Á.

Nơi thuê mướn nhà đắt đỏ nhất nước

Theo khảo sát địa ốc mới đây, nơi thuê mướn chung cư apartment đắt đỏ nhất quốc gia không phải ở các tiểu bang đông đúc dân hoặc các thành phố nổi tiếng như New York, Los Angeles, Chicago… Xếp đầu bảng thành tích… cứa cổ người thuê nhà là tiểu bang lạnh lẽo North Dakota và một thị trấn bé xí tên là Williston. Nơi đây, giá tiền trọ một tháng cho một căn apartment 1 phòng ngủ 700-square-foot lên đến gần $2,400. Cũng một căn apartment tương tự, giá thuê mướn mỗi tháng ở quanh vùng New York là $1,500; vùng Los Angeles $1,410; vùng Boston – Massachusetts  $1,540. Thành phố Chicago nổi tiếng thậm chí không lọt vào danh sách 10 thành phố đắt đỏ nhất.

Lý do tiền thuê nhà tại Williston, North Dakota đắt đỏ vì cơ hội làm giàu. Nơi này cách không xa biên giới với Montana, trong vùng thập niên qua bùng nổ phát triển  với kỹ nghệ dầu hỏa. Kể từ kỳ kiểm kê dân số Census 2010, dân số Williston tăng gấp đôi. Nay phỏng đoán có chừng 30,000 người cư ngụ trên lãnh thổ thị trấn. Rất nhiều người tìm đến đây vì một việc làm khởi điểm trên các giàn khoan dầu cũng được trả lương “sáu-số” (từ $100,000 trở lên) mỗi năm. Tuy nhiên, vì thời tiết lạnh giá tê tái, và hoàn cảnh sinh sống tạm bợ ngặt nghèo, nên nhiều người chỉ bám trụ đôi năm ngắn ngủi, dành dụm một số tiền, rồi lại cất bước ra đi.

Một vòng kinh tế thế giới

– Hoa Kỳ. Nhiều chuyên gia kinh tế cảnh báo tình cảnh thời tiết buốt giá, băng hàn mọi nơi tại Hoa Kỳ có thể gây thiệt hại cho nền kinh tế quốc gia đến $50 tỉ và có thể ảnh hưởng thất lợi đến tăng trưởng kinh tế trong đoản kỳ. Các phúc trình về công ăn việc làm của chánh phủ liên bang đã cho thấy con số việc làm mới tạo ra trong 2 tháng 12-2013 và 1-2014 thấp hơn trông đợi. Tuyết giá khắp mọi nơi khiến người tiêu thụ cũng ít đi mua sắm hơn mọi khi, ảnh hưởng kỹ nghệ bán lẻ.

– Tây Ban Nha. Cuộc khủng hoảng kinh tế tại xứ này trong những năm qua có một hệ lụy bất ngờ: khiến thị trường chợ đen (không chịu kiểm soát và không nộp tiền thuế) phát triển mạnh. Đến cuối năm, có ước tính các trao đổi mua bán trên chợ đen đạt đến 1/4 tổng sản lượng quốc gia (GDP). Hiện nay, mức thất nghiệp tại Tây Ban Nha là 26%. Nhu cầu kiếm sống nảy sinh sáng kiến. Thí dụ nhiều người đến tiệm Ikea chở bàn ghế tủ giường cho khách, chấp nhận thù lao thấp hơn lệ phí tiệm Ikea đặt ra cho khách hàng. Vào thời điểm 2008, lúc kinh tế bắt đầu suy thoái, thương mại chợ đen chỉ chiếm khoảng 7-8% GDP là cao nhất. Doanh số thị trường chợ đen như hiện nay là cao gấp đôi tỉ lệ so với GDP tại các quốc gia Tây Âu khác như Anh, Pháp, Đức…

– Ý. Kinh tế xứ này có dấu hiệu hồi phục, vừa ghi nhận con số tăng trưởng trong một tam cá nguyệt lần đầu tiên kể từ 2011. Chánh phủ có phần góp công khi đầu năm 2014 ra chương trình thắt chặt tiêu xài, giảm $2,900 tỉ nợ công bằng cách bán bớt cổ phần, tư nhân hóa các tên tuổi công lập, bắt đầu từ dịch vụ bưu điện.

– Kỹ nghệ địa ốc. Tại Hoa Kỳ, giá nhà trung bình cả quốc gia là $176,000. Nhà cửa tại Hawaii đắt đỏ nhất, trung bình $503,000 mỗi căn. Biệt Khu Thủ Đô “District of Columbia” thứ nhì với $435,000. Nhà cửa tiểu bang California đắt hàng thứ ba, trung bình $358,000 mỗi căn.

Thử nghiệm áo giáp thế hệ mới

Quân Lực Hoa Kỳ, khởi sự với Bộ Tư Lịnh các chiến dịch đặc biệt của Hải Quân Hoa Kỳ, sắp thử nghiệm áo giáp mới tên gọi là “TALOS”. Áo giáp hình thành từ nỗ lực thiết kế và phát triển hỗn hợp của trên 50 công ty tư nhân, liên quan 13 trường đại học và ít nhất 10 phòng thí nghiệm cấp quốc gia. Ngoài độ siêu bền, đủ lực chống đạn, nếu binh sĩ bị thương, TALOS tự động phun thuốc cầm máu vết thương. Áo giáp này có các bộ cảm biến điện tử giúp giám sát thân nhiệt, nhịp tim, làm thoáng khí, thậm chí sưởi ấm cho binh sĩ lúc khí trời trở lạnh. Theo trù định, sau khi hoàn chỉnh các bước thử nghiệm, quân lực Hoa Kỳ sẽ bắt đầu sử dụng TALOS năm 2018. Trong thời cuộc nhiều bất an, khủng bố, và binh sĩ Hoa Kỳ có mặt can dự nhiều nơi trên thế giới, áo giáp TALOS có thể là bước tiến triển đáng kể, cứu mạng binh sĩ cũng như khiến việc tham chiến hiệu quả hơn.

Canada siết chặt luật di dân đầu tư

Canada đang ngừng một chương trình cấp “Visa” vốn gây nhiều tranh cãi lâu nay. Quyết định này đang dưới dạng bản ngân sách mới của Bộ Trưởng Tài Chánh Jim Flaherty được cho Quốc Hội Canada cứu xét. Dự luật muốn kết liễu một chương trình nhập cư đặc biệt hiện hữu trên 28 năm qua. Theo đó, người giàu có ở ngoại quốc với tài sản trên $1.45 triệu, mà đồng ý  cho chánh phủ Canada vay không lấy tiền lời trong 5 năm thì được nhập cư theo diện “đầu tư”, rồi nhập tịch hợp pháp một thời gian sau. Đã có 185,000 di dân theo diện này. Thủ tục đơn giản và lệ phí thấp, nên chương trình này mau chóng được nhiều người ghi danh, đặc biệt là từ Trung cộng. Hiện nay, gần 60,000 đơn di cư dạng này, với 70% là cư dân Trung cộng, đã bị đình hoãn. Một số người Việt quốc nội cũng đã ra đi bằng cách này.

Ngày này trong lịch sử

– Ngày 20-2-1957. Cách nay 56 năm. Trong vòng một tuần lễ, kéo dài đến ngày 28-2, tại Hà Nội có một “Đại Hội Văn Nghệ Toàn Quốc” quy tụ gần 500 văn nghệ sĩ quốc doanh. Từ đây xuất hiện “Hội Liên Hiệp Văn Học Nghệ Thuật” chịu sự giám sát của “đảng”. và cũng “quán triệt” hướng dẫn của “đảng”, hội nghị chánh thức lên án phong trào “Nhân Văn Giai Phẩm”. Thời kỳ sau đó đánh dấu cuộc đàn áp văn nghệ ghê rợn trong xã hội miền Bắc, với hằng loạt nhân sĩ sẽ bị đày ải trọn đời: Nguyễn Hữu Đang, Trần Dần, Hoàng Cầm, Phùng Quán, v.v…

– Ngày 19-2-2008. Cách nay 6 năm. Lãnh tụ cộng sản Cuba Fidel Castro từ chức vì sức khỏe sa sút… truyền ngôi lại cho em trai mình là Raúl Castro. Fidel Castro là một nhân vật khét tiếng tàn bạo, nắm quyền sanh sát tại Cuba trong gần nửa thế kỷ. Tại Cuba và nhiều xứ cộng sản và cựu cộng sản, thường có lệ quyền hành cha truyền con nối, khá  tương tự như thời trung cổ.

– Ngày 20-2-1792. Cách nay 221 năm, Tổng Thống George Washington ký ban hành đạo luật thiết lập Bưu Điện Hoa Kỳ, lúc đó tên là “U.S. Post Office”. Một trong những kết quả là việc mở mang đường sá. Ngày nay, bưu điện HK tên chánh thức là “US Postal Service”, có trên 520 ngàn nhân viên, chỉ ít hơn chánh phủ liên bang và tiệm bán lẻ Wal-Mart. Đến 2011, USPS điều hành 31,000 trạm bưu điện, và chuyển 177 tỉ bưu phẩm mỗi năm. Bưu điện sở hữu gần 220 ngàn xe cộ, nhiều hơn bất cứ tổ chức nào khác. Chỉ riêng tiền xăng đã tốn kém trên $1tỉ. Những năm gần đây, USPS ngày càng lỗ lã, phải liên tiếp đóng cửa nhiều trung tâm bưu điện và cắt giảm việc làm.

– Ngày 22-2-1819. Cách nay 194 năm. Phần đất ngày nay là tiểu bang Florida được giao trả cho Hoa Kỳ. Vài thế kỷ trước nữa, đây là trạm dừng chân đầu tiên của người thám hiểm Âu Châu khi đặt chân đến tân lục địa. Đến năm 1763 Anh quốc giành quyền kiểm soát Florida khi đánh bại người Pháp. Đến khi Anh Quốc bị Hoa Kỳ đánh bỏ của chạy lấy người, đến phiên người Tây Ban Nha tiếp quản Florida.Thông qua Hiệp Ước Adams-Onís Treaty năm 1819, Tây Ban Nha Ted đồng nhượng lại Floria cho Hoa Kỳ với giá $5 triệu.

– Ngày 24-2-1942. Cách nay 71 năm. Đài Tiếng Nói Hoa Kỳ VOA (Voice of America) phát sóng lần đầu tiên. Phương châm của đài là “cổ súy tự do, dân chủ” thông qua việc phát thanh đến hằng chục quốc gia trên thế giới. Sau khi quốc gia Việt Nam Cộng Hòa bị Bắc Việt cưỡng chiếm năm 1975, vô số dân chúng miền Nam trong những năm tiếp theo, sống trong cảnh chịu sự giám sát ngặt nghèo của nhà cầm quyền Hà Nội, đã lén lút lắng nghe VOA mỗi ngày để lấy tin tức.

– Ngày 25-2-1913. Cách nay 101 năm. Tu chánh Hiến Pháp thứ 16 (16th Amendment) hiệu lực, cho Quốc Hội Hoa Kỳ thẩm quyền đánh thuế thu nhập cá nhân. Trước đó, quy định thuế thu nhập nhiều lần được áp dụng rồi lại bãi bỏ. Đặt thuế thu nhập vào trong Hiến Pháp tạo ổn định, khó thay đổi.

– Tuần rồi, giá xăng trung bình quốc gia tăng 5 cent mỗi gallon. Hằng năm từ thời điểm này xăng đều lên giá, và sẽ tiếp tục tăng 35-50 cent /gallon khi đến mùa hè.

– Đại Học Y Khoa University of Texas Medical Branch (UTMB) ở Galveston vừa cấy ghép thành công lá phổi nhân tạo. Thử nghiệm trên súc vật trong 2-3 năm và thử nghiệm trên cơ thể người khoảng 10 đến 15 năm nữa.

– Giải độc đắc Powerball, bán tại 43 tiểu bang, lên ít nhất $400 triệu hoặc $230 triệu lấy một lần. Kỳ xổ số tới vào Thứ Tư. Đây là giải thưởng lớn hàng thứ tư xưa nay.

– Hải Quân Hoa Kỳ sắp có thêm một võ khí tân kỳ chưa từng có (trừ trong phim khoa học viễn tưởng): đại bác bắn tia laser. Như thấy trong hình hệ thống thử nghiệm võ khí laser tạm thời đặt trên chiến hạm USS Dewey neo ở San Diego, California. Ảnh AP Photo/U.S. Navy, John F. Williams

– Theo tin hành lang, điện thoại Galaxy S5 sắp ra mắt có thể khung hình 5.25 inch và độ rõ nét 1,440 x 2,560 pixel (560 ppi). Để so sánh, điện thoại iPhone 5s chỉ 326 ppi. Tuy nhiên, mắt thường khó nhận ra sự khác biệt.

– Dưới hình thức một Đô Đốc hội thảo với sinh viên, Hoa Kỳ hé mở ý định bảo vệ Philippines trong trường hợp xảy ra giao tranh với Trung cộng. Thực tế, Hải Quân Hoa Kỳ đã điều động nhiều chiến hạm đến vùng Biển Đông.

– Nữ khoa học gia Dương Nguyệt Ánh, chuyên gia hàng đầu Ngũ Giác Đài trong nhiều năm, từng diễn thuyết hữu ích đặc biệt cho giới trẻ Việt lưu vong. Trẻ xin giới thiệu tại baotreonline.com/articles/duong-nguyet-anh

– Thứ Ba tuần qua, an ninh mật vụ Quảng Nam tấn công tư gia cha con ông Huỳnh Ngọc Tuấn (ảnh bên, sau một lần bị mật vụ hành hung) tại Tam Kỳ. Ông HNT và 2 người con Huỳnh Thục Vy, Huỳnh Trọng Hiếu  cũng cộng tác với Trẻ, từng viết bài cổ súy tự do, dân chủ.

– Giữa tuần qua, tổ chức Phóng Viên Không Biên Giới công bố bảng xếp hạng các nước về tự do báo chí. Việt Nam nằm trong số 10 nước đứng cuối bảng, xấp xỉ thành tích với Trung cộng, Bắc Hàn.

– Nhà cầm quyền Hà Nội hiện đang cầm tù nhiều ký giả tự do, ký giả internet dùng phương tiện blog (blogger), trong đó có Tạ Phong Tần, một cộng tác viên của Trẻ.