Đầu Tháng Ba 2014, nhiều nơi tại Hoa Kỳ, nhất là vùng đông bắc và Biệt Khu Thủ Đô “Washington D.C.” đón thêm một trận bão tuyết nữa. Nhà chức trách khắp nơi lại phải cảnh báo dân chúng tránh đi lại trên đường sá đóng băng nguy hiểm, cảnh tượng đã trở nên khá quen thuộc với người Hoa Kỳ trong mùa đông này, ngay cả ở các vùng phía nam vốn mọi năm khá ấm áp.
Cảnh trên xa lộ I-285 ở Atlanta sau trận bão tuyết đầu Tháng Hai 2014. Thống Đốc tiểu bang phải gởi Vệ Binh Quốc Gia đi cứu các bác tài lâm nạn. Ảnh David Tulis/Associated Press
Đây là trận bão tuyết mãnh liệt mới nhất, đánh dấu một trong những mùa đông lạnh lẽo nhất trong lịch sử Hoa Kỳ. Và giới khí tượng tiên báo thời tiết băng hàn vẫn còn tiếp tục thêm một thời gian nữa, mặc dù mùa đông ở bắc bán cầu chánh thức kết thúc giữa tuần tới, vào ngày Thứ Tư 19-3-2014. Sau đây là vài điểm lược những đợt bão tuyết lớn nhất mùa đông năm nay.
– Bão tuyết Thanksgiving 2013
Khi mới vào tiết cuối thu, trận bão tuyết dữ dội mang tên “Boreas” đã thình lình chụp xuống các tiểu bang Texas, Oklahoma, Arkansas, kéo dài sang các tiểu bang dân cư đông đúc bên bờ đông Hoa Kỳ vào cuối tuần ngay trước Lễ Tạ Ơn. Cá biệt có thị trấn Flagstaff của tiểu bang Arizona vốn mọi khi ấm áp bất ngờ thấy 11 inch tuyết phủ. Khi bão “Boreas” tan, để lại hậu quả 14 người thiệt mạng, nhiều thành phố ở bắc Texas phải mất nhiều tuần lễ mới dọn dẹp sạch cây cối gãy đổ.
Cơn bão cũng làm xáo trộn lịch trình đi nghỉ lễ của hằng ngàn du khách, ảnh hưởng hoạt động của nhiều phi trường trọng yếu — tại New York, Washington, D.C., Philadelphia, Boston, v.v… Chỉ riêng trong ngày 24-11-2013, phi trường Dallas-Fort Worth đã hủy bỏ 300 chuyến bay.
Tuyết trắng trên Phố Tàu (Chinatown) tại Washington, DC. hôm 3-3- 2014. Ảnh Mark Wilson/Getty Images
– Bão tuyết đầu tháng 12-2013
Chưa đầy hai tuần lễ sau, khắp quốc gia lại trải qua một đợt băng hàn dữ dội khác, mặc dù đến ngày 21-12 mới chánh thức vào mùa đông. Vào ngày Thứ Bảy 7-12, phi trường Dallas/Fort Worth hủy hơn 900 chuyến bay, ảnh hưởng dây chuyền, khiến khắp nước có hằng ngàn chuyến bay khác bị hủy bỏ. Rạng sáng Thứ Hai 9-12-2013, bão tuyết phủ trùm toàn vùng đông bắc, Virginia, New York, Connecticut, Pennsylvania… lên đến tiểu bang Maine địa đầu giới tuyến giáp Canada.
Tại hai thành phố St. Louis (tiểu bang Missouri) và Denver (tiểu bang Colorado), nhiệt độ xuống còn thấp hơn Anchorage ở Alaska. Có nơi ở vùng Trung Tây Hoa Kỳ (Midwest) gió giật lạnh đến âm 40 độ F. Nhiều nơi khác, nhiệt độ rớt xuống dưới mức trung bình mọi năm khoảng 10 đến 20 độ. California và Nevada thường ấm áp nhưng trong đợt này cũng có những nơi lạnh dưới độ âm, bao gồm thành phố sòng bài Las Vegas. Vùng bắc Texas có hằng trăm ngàn người bị mất điện. Ngay ngoại vi thành phố Dallas, trên xa lộ I-35, bão tuyết chặn hoàn toàn một đoàn trên 300 xe truck tiếp liệu loại lớn, phải mắc kẹt hơn 24 giờ, khiến nhiều siêu thị trong vùng vơi mau lẹ các loại hàng hóa thực phẩm.
Mặt nước sông Schuylkill River ở Philadelphia (Pennsylvania) đông đá sau trận bão tuyết Tháng Giêng 2014.
– Bão tuyết mùa Giáng Sinh 2013
Đến ngay trước Giáng Sinh, từ 20-12 đến 23-12, lại thêm một trận bão tuyết nữa phủ kín Hoa Kỳ, làm liên lụy đời sống 200 triệu người, giết hại ít nhất 27 người. Đến Thứ Hai 23-12-2013, băng hàn dữ dội ngự trị gần hết lãnh thổ Hoa Kỳ, nhiều nơi nhiệt độ lạnh dưới độ âm, thậm chí xuống gần hoặc mức lạnh kỷ lục xưa nay. Thời tiết xấu khiến ít nhất 3,800 chuyến bay ngày Chúa Nhật, và thêm 2,000 chuyến sáng Thứ Hai bị hủy bỏ trên khắp nước. Kỹ nghệ hàng không bị thiệt hại khoảng $50 đến $100 triệu.
Trận bão tuyết làm cho 1.5 triệu dân Hoa Kỳ bị mất điện. Riêng tiểu bang Maine, hãng cung cấp năng lượng lớn nhất bình thường chỉ có 85 nhân viên trực hệ thống điện, mà vì cơn bão này gây gãy đổ cây cối, hư hại đường dây điện, đã phải khẩn cấp cầu viện 900 chuyên viên sửa chữa dây điện mới kịp hồi phục mạng lưới điện của tiểu bang. Còn tại tiểu bang Illinois, trời lạnh lẽo dị thường nên Thống Đốc Pat Quinn đã ban hành lịnh mở cửa trên 100 trung tâm sưởi ấm công cộng cho dân chúng. Ước tính qua đợt bão này thiệt hại cho nền kinh tế chừng $5 tỉ, đa phần vì các cơ sở thương mại phải đóng cửa.
Đặc biệt, đợt bão tuyết này mang lại một đợt băng hàn lạnh kỷ lục tại nhiều nơi. Vùng Trung Tây (Midwest) bị ảnh hưởng nặng nhất, có khi nhiệt kế chỉ 36 độ âm, và khi có gió, nhiệt độ có thể xuống 50 đến 60 độ âm. Nhiều thành phố hầu như bị đình trệ mọi sinh hoạt: cơ quan chánh phủ đóng cửa, bưu điện ngừng phát thơ, trường học đóng cửa, thư viện/bảo tàng/sở thú/shopping mall/rạp chiếu phim… nhiều nơi cũng đóng cửa. Thời tiết lạnh nguy hiểm tới mức chính một số khu chơi… trượt tuyết cũng không chịu mở cửa viện lý do an toàn cho khách hàng.
Sang đến ngày 6-1-2014, thống kê nhiệt độ trung bình toàn quốc là 17.9 °F (khoảng âm 8 °C). Phải đi ngược lại 17 năm, vào tháng 1-1997 mới có mùa đông nhiệt độ xuống thấp mức đó. Cùng ngày 6-1, thị trấn Babbitt của tiểu bang Minnesota được ghi vào sổ là nơi lạnh lẽo nhất nước với -37 °F (-38 °C). . Thành phố Dallas ở Texas ghi kỷ lục nhiệt độ xuống thấp nhất xưa nay ở mức 16 °F (-9 °C). Một ngày sau, 7-1-2014, nhiệt độ thành phố New York City xuống thấp nhất trong vòng 116 năm: 4 °F (-16 °C).
Bờ hồ Lake Michigan ở Chicago đông đá ngày 6-1-2014.
– Bão tuyết Tháng Giêng
Thêm trận bão tuyết phủ trùm cả nước, mà nặng nề nhất tại miền nam Hoa Kỳ. Lần này, tuyết rơi không nhiều, trung bình chỉ khoảng 3 inch, nhưng vì nhiệt độ âm độ, đông đá, nên hậu quả nặng nề hơn dự báo. Nhiệt độ trên thực tế từ mười mấy độ tại Kentucky xuống âm độ số kép. Thành phố Minneapolis (Minnesota) lạnh âm 43 độ F; Kansas City (Missouri) âm 14 độ F; Louisville (Kentucky) âm 3 độ F. Đặc biệt, cả thành phố Atlanta, tiểu bang Georgia hầu như bị tê liệt. Tuyết đóng băng khắp nơi khiến học trò phải ngủ lại ở trường học, người lớn bị mắc kẹt trong siêu thị, các bác tài… chết gí trên xa lộ nhiều giờ đồng hồ.
Dòng xe trên xa lộ I-75 gần Covington, Kentucky với sườn đồi đóng băng trong đợt bão tuyết đầu Tháng Hai 2014. Ảnh Al Behrman/Associated Press
– Bão tuyết Tháng Hai
Trong tuần cuối của tháng 1-2014, bước sang tháng 2, Hoa Kỳ lại hứng chịu thêm các đợt bão tuyết tơi bời. Ít nhất đã có 16 nạn nhân thiệt mạng vì thời tiết băng giá khắc nghiệt.
Đến Thứ Sáu cuối tuần 31-1-2014, trên khắp nước đã có hơn 6,000 chuyến bay bị hủy bỏ và 11,000 chuyến bay khác bị trì hoãn. Khắp nơi từ Louisiana lên tận Connecticut, khoảng 400,000 khách hàng đã bị cúp điện vì tuyết giá đóng băng gây ngã đổ cột cây điện. Tại New York, tuyết rơi dầy đến nỗi các xe cào tuyết cũng không thể hoạt động, khiến nhà chức trách cấm chỉ mọi sự đi lại trên xa lộ Interstate 84, chỉ trừ nhân viên công lực. Đây là bước đi hiếm thấy, vì I84 là mạch xa lộ đông-tây trọng yếu, đóng cửa gây kẹt ứ giao thông nặng nề.
Để tạm kết luận, đã nhiều năm Hoa Kỳ mới thấy một loạt trận bão tuyết lớn. Riêng tại thành phố Atlanta, tiểu bang Georgia, đây là lần thứ ba kể từ năm 1930 có tuyết rơi trong Tháng Mười Một. Một hậu quả của thời tiết băng giá bất thường là 90% các gia đình Hoa Kỳ phải chịu tốn kém nhiều hơn để chạy máy sưởi trong nhà. Và Không chỉ riêng tại Hoa Kỳ. Mùa đông năm nay, thế giới cũng lạnh lẽo kỷ lục. Đô thành Tokyo của Nhật Bổn có tuyết rơi nhiều nhất trong nửa thế kỷ qua. Mặc dù có nhiều cảnh báo về nạn trái đất ấm dần lên “Global Warming”, cũng có những giải thích cho rằng chính “Global Warming” gây nên những xáo trộn thời tiết dị thường không chỉ tại Hoa Kỳ, mà trên khắp địa cầu.
Đường sá tắc nghẽn, nhiều người thậm chí phải nghỉ lưng tạm thời trong các tiệm bán lẻ chờ bão tan. Ảnh Tami Chappell/Reuters
TD