Mới đây hành khách trên hai chiếc du thuyền (cruise) đã phải bỏ dở cuộc vui chơi nửa chừng vì nhiều người bị chứng stomach flu, do nhiễm phải vi khuẩn trên tàu. Nơi tụ hội đông người thường khó tránh được những tai ương như vậy. Nhưng còn chúng ta, trong đời sống thường ngày, cũng tiếp xúc không ít với vi khuẩn quanh môi trường làm việc và sinh sống. Sau đây là những “thủ phạm” gây bệnh thường gặp, và làm sao để tránh. Những dữ kiện thu thập được là do sự khảo sát của một số trường Đại học hoặc tổ chức y tế, được ghi trong ngoặc.
Sở làm
– Thủ phạm #1: Bàn làm việc
Bàn làm việc chứa nhiều vi khuẩn hơn bàn ngồi cầu tiêu trong cùng văn phòng đó, nếu so sánh theo từng square inch (Đại học Arizona). Nên dùng loại khăn tiệt trùng lau điện thoại, bàn phím đánh máy, màn hình và bàn viết, ít nhất mỗi ngày một lần.
– Thủ phạm #2: Cửa tủ lạnh phòng ăn chung
Các tủ lạnh dùng chung trong sở làm chỉ có 44% là được lau chùi mỗi tháng một lần, 22% chỉ lau mỗi năm một lần (American Dietetic Association). Đây là nơi có thể chứa rất nhiều vi khuẩn, do bàn tay của người bệnh, do nước thịt cá hoặc đồ ăn vương dính làm cho vi khuẩn có nơi sinh sôi nảy nở. Nên rửa tay trước khi ăn.
Cầu tiêu công cộng
– Thủ phạm #1: Bồn rửa tay trong cầu tiêu
19 nhóm vi khuẩn, trong đó có staphylococcus aureus – khi lây nhiễm có thể làm cho thuốc kháng sinh không còn hiệu nghiệm – được tìm thấy trong các restroom công cộng (Đại học Colorado). Bồn rửa tay, vì thường xuyên ẩm ướt, có thể là nơi vi khuẩn sinh sản và phát triển.
– Thủ phạm #2: Máy thổi khô tay
Xoa xoa bàn tay dưới chiếc máy thổi khô có thể làm cho vi khuẩn dính bám vào da tới 45% (Journal of Applied Microbiology). Nên dùng giấy để lau khô tay và để mở cửa bước ra ngoài.
Ngân hàng
– Thủ phạm #1: Máy rút tiền (ATM)
Có đến 95% số người không rửa tay đúng cách (ĐH Michigan State), và khi dùng máy ATM để deposit hay rút tiền cũng “deposit” luôn một số vi khuẩn. Mỗi nút bấm trên bàn phím máy ATM chứa trung bình 1,200 vi khuẩn, trong đó có E.coli (gây tiêu chảy), vi khuẩn cảm, cúm (ĐH Arizona).
– Thủ phạm #2: Tiền mặt
Mỗi tờ giấy bạc vì qua tay nhiều người nên có thể chứa trung bình 26,000 vi khuẩn (ĐH Oxford). Nên có loại giấy lau sát trùng để chùi tay mỗi khi rời ngân hàng hoặc sau khi đếm tiền.
Tiệm thực phẩm
– Thủ phạm #1: Xe đẩy
Xe đẩy trong siêu thị, ngoài vi khuẩn từ tay của những người đi chợ, còn có thể dính nước từ thịt cá, rau quả. Nên lau tay cầm xe đẩy bằng loại giấy đã khử trùng (nhiều tiệm để sẵn ở cửa ra vào) và bọc thịt cá trong túi nhựa trước khi bỏ vào xe.
– Thủ phạm #2: Túi chợ dùng lại được (reusable)
Tốt cho môi trường, nhưng những túi này chứa nhiều vi khuẩn, mang từ nhà tới chợ và ngược lại, vì có tới 90% người đi chợ không thường xuyên giặt sạch những túi này (ĐH Arizona). Các mẫu chọn lựa để điều tra cho thấy hầu hết các túi dùng lại được đều chứa coliform bacteria (từ thịt sống) và E.coli. Nên năng giặt túi và dùng túi riêng cho rau, cho thịt, đừng để chung.
Phòng khách sạn
– Thủ phạm #1: Cần mở TV và nút mở điện
Hai nơi nhiễm trùng nhiều nhất trong một căn phòng khách sạn là chiếc remote control để điều khiển TV và các nút tắt/mở điện (ĐH Houston). Nên mang theo loại giấy lau để chùi những thứ này mỗi ngày.
– Thủ phạm #2: Xe lau dọn của bồi phòng
Xe nào cũng chứa nhiều vi khuẩn, có thể đưa những thứ độc hại đó từ phòng nọ sang phòng kia. Nếu chỉ ở khách sạn ít ngày, nên treo biển Do Not Disturb để tránh nhiễm vi khuẩn đưa từ các phòng khác sang phòng bạn cư ngụ.
Phòng Gym
– Thủ phạm #1: Dụng cụ trong phòng tập thể dục
63% các dụng cụ trong phòng gym có chứa virus gây cảm lạnh (báo Clinical Journal of Sports Medicine), mà nhiều nhất là tạ (73%). Tuy có được sát trùng hai lần mỗi ngày cũng không làm giảm nguy cơ gây nhiễm vì lý do có nhiều người sử dụng sau khi lau. Nên mang theo loại giấy lau sát trùng riêng để dùng.
– Thủ phạm #2: Bao tay nâng tạ
Staph bacteria tìm thấy trong những bao tay cử tạ, có thể dính vào mắt, mũi, miệng khi ta lấy tay đã nhiễm trùng quẹt mồ hôi trên mặt. Nếu cử tạ, đừng nên dùng bao tay. Cũng không nên lấy tay chùi mặt trong lúc tập, mà nên dùng khăn hoặc giấy để lau mồ hôi.