Hội đồng Bảo An LHQ lên án các vụ tấn công của phiến quân Hồi giáo tại Iraq
Liên Hiệp Quốc cũng cho biết tình hình nhân đạo tại Mosul, nơi khoảng 500.000 người đã phải tháo chạy, đang “rất nghiêm trọng và ngày càng xấu”.
Thủ tướng Iraq Nouri Maliki thề sẽ phản công lực lượng ISIS (Nhà nước Hồi giáo tại Iraq và Vùng Levant).
Ông cũng nói sẽ trừng phạt những binh sỹ bỏ chạy mà không chống trả hoặc chống trả yếu ớt.
Phiến quân đang củng cố các vị trí tại Tikrit, quê hương của Saddam Hussein, mà họ chiếm được hôm 10/6, một ngày sau khi tiến vào Mosul, thành phố lớn thứ nhì Iraq.
ISIS, còn được gọi là ISIL, là một phân nhánh của al-Qaeda. Họ đang kiểm soát một vùng lãnh thổ rộng lớn ở đông Syria cũng như tây và trung Iraq trong một chiến dịch nhằm thiết lập một khu vực của họ nằm vắt qua biên giới hai nước.
“Quỷ dữ’
Trong một thông cáo, Hội đồng Bảo an Liên Hiệp Quốc nói họ “lên án bằng những ngôn từ mạnh mẽ nhất những diễn biến mới đây ở Mosul”.
Tổng Thư ký Liên Hiệp Quốc Ban Ki-moon kêu gọi “cộng đồng quốc tế cùng thể hiện sự đoàn kết với Iraq trong lúc nước này đối mặt với thách thức an ninh nghiêm trọng.”
An ninh được thắt chặt tại khu vực biên giới Kurdistan
Trước đó, đại diện của Unicef tại Iraq, ông Marzio Babille, nói tình hình ở Mosul đang ở mức “báo động”.
“Tình hình rất nghiêm trọng và đang xấu đi. Chúng ta cần phải tiếp cận các em để cung cấp nước sạch, nơi ở, lương thực và bảo vệ các em – chúng không thể đợi thêm.”
Các tay súng ISIS đã tràn xuống miền Nam từ Mosul tới Baiji, nơi có nhà máy lọc dầu lớn nhất của Iraq hiện vẫn nằm dưới sự kiểm soát của chính phủ.
Phiến quân sau đó tiến vào Tikrit.
Một cảnh sát trưởng ở đây nói với Reuters: “Chúng tôi hoàn toàn bất ngờ vì không nghĩ ISIL lại sử dụng xe vận chuyển của cảnh sát và quân đội. Chúng tôi tưởng đó là quân chính phủ và khi ngăn họ thì đã quá muộn.”
“Chúng tôi đang chiến đấu với quỷ dữ, không phải người thường”.
Một số chiến binh cũng đã đến ngoại ô Samarra, cách thủ đô Baghdad 110km về phía bắc.
Tuy nhiên, quân đội chính phủ đã đáp trả bằng cách không kích để ngăn phiến quân tiến vào thành phố.
ISIS nói trên Twitter rằng họ sẽ “không ngừng các chiến dịch được Thượng Đế phù hộ”.
Hội đồng Bảo an Liên Hiệp Quốc cũng “lên án việc bắt giữ con tin tại tòa lãnh sự Thổ Nhĩ Kỳ” ở Mosul.
Khoảng 50 công dân Thổ Nhĩ Kỳ, trong đó có ông tổng lãnh sự, đang bị phiến quân bắt giữ. Bộ Ngoại giao Thổ Nhĩ Kỳ đã cảnh báo sẽ “đáp trả khốc liệt” nếu bất cứ công dân nào của họ bị tổn hại.
Phiến quân được cho là đang đi khắp thành phố để thông báo với người dân, gồm cả người Hồi giáo Shia, rằng không có nguy hiểm gì với họ cả.
Một người đàn ông bỏ chạy cùng gia đình nói với Reuters: “Họ nói chúng tôi đừng sợ và họ đã đến để giải phóng chúng tôi khỏi áp bức. Chúng tôi rất sợ vì không biết họ là ai.”
Ngoại trưởng Iraq Hoshyar Zeberi nói Iraq đang đối mặt với một mối đe dọa “nghiêm trọng và nguy hiểm” đồng thời kêu gọi Baghdad và chính quyền vùng Kurdistan tăng cường hợp tác để chống lại phiến quân.
Ông Maliki đã yêu cầu Quốc hội Iraq tuyên bố tình trạng khẩn cấp trên toàn quốc.
Trong bài phát biểu trên truyền hình, ông nói một “âm mưu” chưa rõ đang diễn ra tại Mosul và tỉnh Nineveh, khiến các nhân viên an ninh bỏ chạy.
Ông nói: “Tất cả những ai đào ngũ và không thực hiện nhiệm vụ của mình sẽ bị trừng trị”.
Ông Maliki cũng nói với người dân Nineveh: “Đừng đầu hàng. Chúng tôi bên cạnh mọi người. Ngay cả khi cuộc chiến có kéo dài, chúng tôi cũng sẽ không bỏ rơi mọi người”.
ISIS đã kiểm soát phần lớn tỉnh Nineveh nhiều tháng nay và trong những tuần qua đã tiến công vào các khu vực khác ở phía tây và bắc Iraq, khiến nhiều người thiệt mạng.
Chính phủ Iraq đang phải đối phó với làn sóng bạo lực giáo phái vốn đã khiến gần 800 người, trong đó có 603 thường dân, thiệt mạng chỉ riêng trong tháng Năm.