Hôm Thứ Sáu 5-9-2014, 28 thành viên Minh Ước Bắc Đại Tây Dương NATO đã đồng thuận thiết lập một lực lượng ứng chiến cấp thời. Đại đơn vị này của NATO sẽ gồm chừng 4,000 binh sĩ đặt trong tình trạng sẵn sàng tác chiến cao, có thể mở các cuộc hành quân lớn trong vòng vài ngày. Diễn biến này nhằm đối phó các mối đe dọa can thiệp võ lực của Nga vào Ukraine cũng như sự lớn mạnh của nhóm Hồi Giáo cực đoan ISIS tại Syria và Iraq. Lực lượng ứng chiến cấp thời sẽ bắt đầu triển khai trong mùa thu này, đặt căn cứ tại Đông Âu (Ba Lan), được yểm trợ của đủ hải, lục, không quân và lực lượng đặc nhiệm nếu cần thiết. Sách lược mới có thể là cách cam kết cứng rắn của NATO quyết bảo vệ các đồng minh trong mọi trường hợp.
Cũng như mọi khi, Hoa Kỳ và Anh Quốc sẽ đóng vai trò chánh yếu trong lực lượng hỗn hợp này. Thủ Tướng Anh Quốc David Cameron đã tuyên bố đóng góp 1,000 binh sĩ, trong khi Thủ Tướng Đức Angela Merkel ban đầu hứa hẹn sẽ gởi 60 binh sĩ Đức vào lực lượng phòng vệ Bộ tư lịnh tiền phương ở Ba Lan. Cuộc họp thượng đỉnh các lãnh tụ quốc gia trong NATO vừa diễn ra tại khu nghỉ mát Celtic Manor tại Newport xứ Wales.
Tổng Thơ Ký NATO Tướng Anders Fogh Rasmussen (thứ ba từ phải) chụp hình chung với các lãnh tụ NATO bao gồm Tổng Thống Hoa Kỳ Barack Obama (phải), Thủ Tướng Anh David Cameron (thứ 2 từ phải) tại hội nghị Newport, Wales. ẢNH JON SUPER / AP
ISIS tứ bề thọ địch
Cũng tại cuộc hội nghị thượng đỉnh NATO lần này, Hoa Kỳ đã thúc đẩy mạnh việc thành lập một khối đồng minh nhằm kháng cự nhóm Hồi Giáo cực đoan ISIS tại Trung Đông. Sau hội nghị, Bộ Trưởng Quốc Phòng Hoa Kỳ Chuck Hagel tuyên bố ra mắt 10 thành viên chủ chốt của khối đồng minh sẽ đối đầu ISIS. Các nước này gồm Úc, Anh, Canada, Đan Mạch, Pháp, Đức, Ý, Ba Lan, Thổ Nhĩ Kỳ, và Hoa Kỳ. Ý tưởng ban đầu là Hoa Kỳ và các đồng minh này không trực tiếp đưa quân tham chiến, mà chỉ yểm trợ hỏa lực, tình báo, liên lạc, v.v… Sứ mạng tác chiến chánh yếu dựa vào dân chúng các quốc gia trong vùng như Iraq, Kurd, Syria, và Saudi Arabia dự báo sẽ đóng vai trò trọng yếu. Hôm Thứ Hai đầu tuần, 8-9-2014, Bộ Ngoại Giao Hoa Kỳ công bố có thêm 30 nước khác thỏa thuận gia nhập đồng minh chống ISIS.
Vào cuối tuần, 22 thành viên “Liên Đoàn Ả Rập” (Arab League) cũng lên tiếng đòi trừng phạt ISIS, và tỏ ý sẵn sàng cộng tác với nỗ lực của Hoa Kỳ và đồng minh.
Ngoại Trưởng Hoa Kỳ John Kerry (trái) và Bộ Trưởng Quốc Phòng HK Chuck Hagel tại hội nghị Newport xứ Wales.
Đề nghị nhượng đất đổi lấy hòa bình
Thứ Hai đầu tuần, 8-9-2014, nhiều tin tức hành lang, đặc biệt từ phía Do Thái, tiết lộ chánh phủ Ai Cập mới đây bí mật đề nghị nhượng lại cho Tổ Chức Giải Phóng Palestine (Palestine Liberation Organization hay PLO) một vùng đất duyên hải rộng lớn trên bán đảo Sinai Peninsula để đánh đổi hòa bình với Do Thái, và cho người Palestine có lãnh thổ nhằm thiết lập quốc gia mới. Vùng này giáp giới với Dải Gaza, rộng 1,600 cây số vuông. Để đổi lại, Thẩm Quyền Palestine phải từ bỏ đòi hỏi Do Thái trả lại các lãnh thổ đã chiếm vào năm 1967 và chấp nhận chung sống hòa bình từ nay. Cũng có tin Thủ Tướng Do Thái Benjamin Netanyahu và phía Hoa Kỳ đã kín đáo ủng hộ sáng kiến của Ai Cập. Trên mặt chánh thức, Ai Cập từ chối có đề nghị bí mật, và Chủ Tịch Palestine Mahmoud Abbas cũng từ chối nhận đất mới. Nếu các thông tin này được xác nhận, cũng không phải là ngạc nhiên lớn vì vùng đất trên bán đảo Sinai xưa nay vốn là hoang địa thưa thớt bóng người, trong khi dân chúng Palestine tin chắc người Do Thái đang ở trên mảnh đất do tổ tiên họ để lại, mà họ phải đòi bằng mọi giá.
Ai Cập có thể vừa hứa tặng Palestine vùng đất trên bán đảo Sinai (trong vòng tròn đen).
Mười tiệm thức ăn nhanh hàng đầu
Sự hiện diện của các tiệm “Fast Food” đã trở nên bình thường, một phần vì chúng tiện lợi trong đời sống tất bật của xã hội hiện đại. Ngay cả tại các xứ cộng sản lâu nay thường… rón rén hòa nhập vào thế giới như Trung cộng, Việt Nam, thì “Fast Food Restaurant” cũng thường là những sứ giả thương mại của Tây Phương đầu tiên xuất hiện. Sau đây là những tiệm thức ăn nhanh thường được khách hàng ưa chuộng nhất:
– Tiệm McDonald’s. Thế lực số 1 trong làng ẩm thực… ăn liền trên thế giới. Thời gian sau này họ mở rộng thực đơn, thêm nhiều món rau cải nên được nhiều khen ngợi.
– Tiệm Subway. Một trong những “fast food restaurant” phát triển mau lẹ nhất thế giới, với trên 40,000 tiệm trên khắp thế giới, bao gồm Việt Nam.
– Tiệm Burger King. Mở hàng từ năm 1953 tại tiểu bang Florida, cũng như McDonald’s gần đây thực đơn thêm nhiều món mới.
– Tiệm Wendy’s. Khác McDonald’s và Burger King, tiệm này bán bánh hamburger kiểu cũ không đổi, nhưng vẫn là một trong những tiệm thành công nhất hiện tại.
– Tiệm Starbucks. Khởi sự năm 1971 từ 1 tiệm bán cà phê nhỏ xíu ở Seattle mưa mù, nay bán thêm cả salad, bánh mì, và các thức ăn vặt.
– Tiệm Taco Bells. Nổi tiếng với món khoai tây chiên nhiều mùi vị hấp dẫn, ngày nay có mặt tại hơn 20 nước.
– Tiệm Dunkin Donuts. Chuyên bán bánh “tiêu đường” đã mở được trên 10,000 tiệm tại 32 nước khắp thế giới, với khẩu hiệu quảng cáo lừng danh “The World runs on Dunkin’s”.
– Tiệm Pizza Hut. Mở hàng năm 1958 bán bánh pizza trong một xóm nhỏ ở Kansas, nay đã mở thêm hơn 11,000 tiệm trên khắp thế giới, kể cả Việt Nam.
– Tiệm K.F.C. Được ưa thích nhất với các món gà chiên, theo đồn đoán là được ướp từ 11 gia vị siêu bí mật.
– Tiệm Sonic. Đây là tiệm duy nhất có dịch vụ “Drive in”.
Thực khách thậm chí không cần bước ra khỏi xe để thưởng thức món ăn nóng hổi của tiệm Sonic.
Tấm gương vẻ vang dân Việt
Thứ Hai tuần trước, 1-9-2014, tại Trung Tâm Hội Nghị Adelaide (Nam Úc, cách Melbourne chừng 8 tiếng lái xe), một yếu nhân gốc Việt là ông Lê Văn Hiếu, 60 tuổi, đã chánh thức tuyên thệ nhậm chức Tân Toàn Quyền tiểu bang Nam Úc (Governor of South Australia). Ông Hiếu từng là một cựu thuyền nhân vượt biên đến Úc Châu 37 năm về trước. “Toàn Quyền Nam Úc” là chức vụ cao trọng nhất trong hệ thống chánh quyền tiểu bang South Australia, từ khi lập quốc đến nay, đều do người bản xứ Úc, hoặc Úc gốc Anh nắm giữ. Với vai trò này, ông Lê Văn Hiếu cũng là một trong vài người gốc Việt nắm giữ trọng trách cao nhất tại ngoại quốc.
Cảnh Tân Toàn Quyền Lê Văn Hiếu ký tên trên bản Tuyên Thệ.
Đúng nửa năm mất tích Chuyến bay MH370
Hôm Thứ Hai đầu tuần, 8-9-2014, nhiều thân nhân của các hành khách trên Malaysia Airlines MH370 đã cùng tụ về một ngôi chùa ở Bắc Kinh (Beijing) kỷ niệm đúng 6 tháng chuyến bay này mất tích. Ngày 8-3-2014, MH370 trong một chuyến bay thường lệ từ Kuala Lumpur (Malaysia) lên Bejing đã thình lình biến mất, có thể nằm lại đâu đó trên biển Nam Ấn Độ. Từ lúc đó, đã có trên chục quốc gia cộng tác trong nỗ lực truy tìm chiếc phi cơ lâm nạn, nhưng đến nay vẫn chưa thấy tăm tích gì của 239 nạn nhân bao gồm cả hành khách lẫn phi hành đoàn. Đến nay, đây vẫn còn là một trong những bí ẩn lớn nhất của kỹ nghệ hàng không thế giới. Kết quả chưa an bài cũng là ám ảnh ghê gớm cho gia đình thân nhân. Ảnh KIM KYUNG-HOON / REUTER.
Mưa lũ kinh hoàng ở vùng Hy Mã Lạp Sơn
Vào cuối tuần đầu tiên của tháng 9-2014, tuy các trận mưa giông khác thường đã tạnh, nhưng 5 ngày mưa to gió lớn liên tục trước đó đã gây nên cảnh lũ lụt ghê rợn trên khắp vùng Hymalaya, nằm giữa Ấn Độ và Pakistan. Mực nước sông Jhelum River lên cao kỷ lục, nhấn chìm phần lớn thành phố trọng yếu Srinagar trong vùng thung lũng Kashmir Valley. Mưa lũ tàn phá hằng trăm làng mạc, ít nhất 180 người đã thiệt mạng, và hằng chục ngàn người phải di tản ở cả 2 phía Ấn Độ và Pakistan. Các nhà chức trách định lượng mức trầm trọng của trận mưa lũ này khác nhau. Có nơi gọi là thiên tai “chưa từng thấy”, nơi khác là thiên tai nặng nề nhất “trong vòng 50 năm”. Về phần Thủ Tướng Ấn Độ Narendra Modi đã chánh thức ban bố các nơi liên hệ là vùng thiên tai quốc gia. Trong ảnh: Cư dân thị trấn Jammu (Ấn Độ), che dù đứng nhìn nhà cửa chao đảo trong dòng nước lũ hôm 6-9-2014. Ảnh Strdel / AFP – Getty Images.
Ngày này trong lịch sử
– Ngày 10-9-1955. Cách nay 59 năm. Đảng CSVN cho thành lập “Mặt Trận Tổ Quốc VN” sau 5 ngày hội họp. Tổ chức này nhằm quy tụ cho CS dễ “quản lý” các đoàn thể xã hội khác nhau. Hiện nay, xếp sòng MTTQVN là Nguyễn Thiện Nhân, thành viên trung ương chánh trị bộ, nhóm quyền hành chóp bu của đảng CSVN. Một số nhóm xếp hàng vào MTTQVN gồm: “Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật”, “Liên hiệp các hội Văn học – Nghệ thuật”, “Hội Liên hiệp Thanh niên”, “Giáo hội Phật giáo” (Phật giáo quốc doanh), “Ủy ban Đoàn kết Công giáo” (hội Công giáo quốc doanh không được Vatican thừa nhận). Gần đây có thêm “Hội liên lạc với người Việt Nam ở nước ngoài” với sứ mạng chiêu dụ các “khúc ruột ngàn dặm” về phe Hà Nội.
– Ngày 12-9-1944. Cách nay 70 năm. Các binh sĩ Hoa Kỳ lần đầu tiên đặt chân lên lãnh thổ Đức trong Thế Chiến Hai, gần Trier, một thị trấn cổ xưa bậc nhất nước Đức, thành lập từ thế kỷ 16 trước Công Nguyên. Nhưng chiến cuộc còn tiếp diễn mãnh liệt thời gian sau đó. Vì gần mặt trận, thị trấn Trier bị quân đội Đồng Minh (nhất là Hoa Kỳ và Anh Quốc) pháo kích mỗi ngày, gần như thành bình địa. Đến đầu tháng 3-1945, thị trấn này mới chánh thức đầu hàng phe Đồng Minh.
– Ngày 10-9-1846. Cách nay 168 năm. Ông Elias Howe cư dân Massachusetts chánh thức được nhận bằng sáng chế (patent) ra chiếc máy may. Tuy nhiên, Howe không phải là nhà phát minh duy nhất của chiếc máy may bất hủ. Trước ông đã có nhiều người ra mắt các loại máy may khác nhau. Sau khi Howe nhận patent máy may, đã có nhiều vụ kiện tụng về bản quyền, trong đó gồm cả Isaac Merritt Singer, cha đẻ hiệu máy may “Singer” lừng danh. Sau cùng, năm 1854, tòa xử Elias Howe là nhà sáng chế máy may duy nhất, có quyền hưởng huê hồng bản quyền từ mọi nhà sản xuất, bao gồm cả hiệu Singer.
Máy may hiệu “Singer”.
– Ngày 15-9-1917. Cách nay 97 năm. Một người Nga quốc gia tên Alexander Kerensky tuyên bố thành lập nước Nga Cộng Hòa. Những năm Nga Hoàng đẩy nước Nga vào Thế Chiến Nhất (từ 1914) làm dân kiệt quệ, thương vong cao… gây nhiều oán thán, đưa đến các cuộc cách mạng 1917. Cách Mạng Tháng Hai “February Revolution” buộc Nga Hoàng Nicholas II thoái vị, ra mắt chánh phủ quốc gia lâm thời. Đến Cách Mạng Tháng Mười “October Revolution”, đến phiên cộng sản Bolshevik dưới quyền Vladimir Lenin tiếm quyền, lập ra nước Nga sô viết, xứ cộng sản đầu tiên trên thế giới. Nội chiến kéo dài đến tận 1923 giữa hồng quân Nga sô và phe Bạch Vệ chống cộng được Đồng Minh Tây Phương yểm trợ. Người Nga quốc gia cuối cùng thua trận, hằng triệu người phải lưu vong sang Tây Phương. Phong trào cộng sản từ đó lan tràn, gây thê thảm suốt thế kỷ 20, còn di hại đến ngày nay, trong đó có VN.
Năm 1918, binh sĩ Hoa Kỳ tiến vào Vladivostok, một thành phố thuộc miền Viễn Đông nước Nga trong giai đoạn Đồng Minh can thiệp giúp phe Bạch Vệ đánh trả cộng sản Bolshevik.
– Thứ Ba, 9-9-2014, khi Trẻ đang trên máy in, hãng Apple vừa tung ra điện thoại iPhone 6 mới nhất, hơi lớn hơn các iPhone trước đây. Đến nay, Apple đã bán $343 tỉ điện thoại iPhones.
– Hãng Electrolux AB của Thụy Điển vừa mua lại General Electric của Hoa Kỳ với giá $3.3 tỉ, kết liễu sự tồn tại của 1 tên tuổi kỳ cựu trên 1 thế kỷ qua.
– Hãng hàng không Hoa Kỳ Southwest Airlines vừa ra mắt biểu tượng mới, lấy cảm hứng từ hình một trái tim. Southwest Airlines hiện có trên 600 phi cơ bay gần 100 tuyến bay khắp thế giới.
ẢNH SOUTHWEST/STEPHEN M. KELLER
– Thứ Hai đầu tuần, Hoàng Gia Anh Quốc loan báo Thái Tử William và Công Nương Catherine lại có tin vui vừa thụ thai em bé thứ hai. Tháng Bảy vừa qua, Thế Tử George Alexander Louis vừa ăn mừng đầy năm.
– Thứ Hai đầu tuần, 8-9-2014, nước Nga đe dọa đóng cửa không phận, không cho các y cơ của Hoa Kỳ và Tây Phương bay ngang bầu trời của họ.
– Đội banh bầu dục nhà nghề Hoa Kỳ Buffalo Bills sắp được bán với giá trên $1 tỉ, cao hơn dự báo vì có nhiều người cạnh tranh, bao gồm tỉ phú Donald Trump và ca sĩ Jon Bon Jovi.
– Qua 40 năm, bác sĩ Nguyễn Ý Đức in nhiều tác phẩm về y khoa và sức khoẻ. Quý độc giả có thể xem các video hướng dẫn y tế rất hữu ích của ông trên trang web Trẻ tại http://baotreonline.com/Video/Kien-thuc/
– Tại diễn đàn thế giới về kiểm soát mạng Internet tại Thổ Nhĩ Kỳ mới đây, hội Ân Xá Quốc Tế đã nêu đích danh hoàn cảnh giam cầm nghiệt ngã của Tạ Phong Tần (phải), cộng tác viên Trẻ, trong lao tù nhà cầm quyền Hà Nội.