Năm mới 2014 tại Aalborg – Đan Mạch

Chúng tôi đến Aalborg, Đan Mạch giữa trời mưa tuyết đúng chiều ngày 31 tháng 12 năm 2013. Đêm tối trời đầy sao. Cuộc hành trình dài 994,3 ki-lô-mét quả thực là đường xa thăm thẳm, nhưng thật không quản ngại khi cùng đi với người thân yêu đến gặp bạn hữu chân tình. Chúng tôi  – những người Việt sinh trưởng ở các miền Bắc-Trung-Nam khác nhau –  đã hội ngộ tại nhà anh chị Tuấn-Khương. Cả trẻ em và người lớn khoảng 40 người, cùng tay bắt mặt mừng, cùng chia sẻ lời thật như lòng khi chờ đón Tân Niên 2014. Câu chuyện bên ly rượu vang đỏ như màu hổ phách, dẫn đưa chúng tôi về cội nguồn lịch sử, văn hóa, truyền thống của Việt Nam. Từ chuyện trống đồng Ngọc Sơn, đến chuyện đền Kiếp Bạc bên con Sông Thương nước chảy đôi giòng trong đục. Có người thắc mắc: Vì sao nước Sông Thương lại “ngộ” như vậy? Ngay lập tức có người trả lời: Sông Sim bắt nguồn từ Thái Nguyên chảy qua các huyện Hiệp Hòa, Việt Yên, đến xã Đa Mai hợp lưu với Sông Thương. Nước Sông Thương vốn trong xanh nay có thêm giòng nước đục, thành hai giòng chảy song song, một bên trong một bên đục. Hiện tượng này đến tận thành phố Bắc Giang vẫn có thể nhìn thấy. Lại có người hỏi: Nghe nói trước đây Sông Thương có tên chữ là sông Nhật Đức, xưa còn gọi là sông Nam Bình, sông Lạng Giang, sông Long Nhỡn; sao bỗng dưng trở thành…sông Thương? Lại cũng có người trả lời: Thời phong kiến, khi quan quân lên trấn ải biên thùy Lạng Sơn, gia quyến của họ được phép tiễn đến giòng sông Nhật Đức. Người bước chân lên thuyền, người ở lại đều ngậm ngùi rơi lệ thật là thương cảm. Từ đó dân chúng gọi là sông Thương.  

Tên gọi của Sông Thương gợi nhớ khúc ca tiền chiến “Con Thuyền Không Bến” của Đặng Thế Phong. Và tôi đã hát “…Lướt theo chiều gió, một con thuyền, theo  trăng trong; trôi trên sông Thương, nước chảy đôi giòng. Biết đâu bờ bến, thuyền ơi thuyền trôi nơi đâu. Trên con sông Thương, nào ai biết nông sâu?…”  Từ giai điệu buồn man mác của “Con Thuyền Không Bến,” chúng tôi hồi tưởng những truông dài trùng điệp của núi rừng quê hương…Cung đàn ngân vang “Trường Ca Con Đường Cái Quan” của Phạm Duy: “Sông Thương ơi nước chảy đôi ba giòng. Anh về Hà Nội một lòng, một lòng yêu em. Sông Thương ơi nước đục người đen. Anh về thành phố không quên cô mình…” Hiện tượng Sông Thương đôi giòng trong đục ngày nay không còn thấy. Quang cảnh “thùng thùng trống đánh ngũ liên, bước chân xuống thuyền nước mắt như mưa..” [1] cũng không còn nữa. Nhưng giòng sóng Thương đã chảy vào lòng người những tâm tình dư đầy phù sa thương nhớ không thể nào quên, bởi vì “Thương em, em nằm giữa. Cầu, Lục nằm hai bên.” [2]

Từ làn điệu quê hương chuyển sang câu chuyện thực tế khi ở xứ người. Những người vượt biên, hay nhóm sinh viên du học tại Đan Mạch, đã phải làm những công việc hết sức đời thường như dọn nhà vệ sinh, dọn vườn cho người bản xứ, để có thể sinh tồn. Người ở Aalborg đã gần bốn mươi năm, hay chỉ mới ở Đan Mạch hơn mười năm đều cảm nhận nỗi niềm lưu luyến cố hương, nhất là trong những ngày lễ Tết, khi “lòng quê dờn dợn vời con nước, không khói hoàng hôn cũng nhớ nhà.” [3]
Đồng hồ điểm mười hai tiếng. Đúng Giao Thừa Tết Dương Lịch 2014. Chúng tôi kéo nhau ra sân cùng với cư dân Đan Mạch vừa đốt vừa xem pháo hoa. Tuyết và gió lạnh không làm mất cảm giác bình an của trời mới đất mới, khi ánh sáng vàng hồng xanh đỏ  rực sáng giữa trời đêm, khi khúc  ca xuân bao phủ khắp vùng trời Aalborg:

“Ngày xuân nâng chén ta chúc nơi nơi.  Mừng anh nông phu vui lúa thơm hơi. Người thương gia lợi tức. Người công nhân ấm no. Thoát ly đời gian lao nghèo khó. Á a a a!  Nhấp chén đầy vơi. Chúc người người vui. Á a a a! Muôn lòng xao xuyến duyên đời…Kìa nơi xa xa có bà mẹ già. Từ lâu mong con mắt vương lệ nhòa. Chúc bà một sớm quê hương. Bước con về hòa nỗi yêu thương. Rượu hân hoan mừng đôi uyên ương. Xây tổ ấm trên cành yêu đương. Nào cạn ly, mừng người nghệ sĩ.  Tiếng thi ca nét chấm phá tô thêm đời mới…” [4]

Đón năm mới này nhớ năm mới xưa. Tôi viết đôi giòng, để thay lời nguyện chúc Dương Lịch 2015 Bình An-Hạnh Phúc đến với các bạn ở Aalborg -Đan Mạch.

Để Nhớ Dương Lịch 2014 tại Aalborg – Đan Mạch