Trong tuần qua, Hạ Viện Hoa Kỳ thông qua 3 dự luật quan trọng. Thứ Sáu, 15-5, dự luật ngân sách quốc phòng khổng lồ $612 tỉ “National Defense Authorization Act” được 269 phiếu thuận 151 chống. Phe Dân Chủ chống đối nói ngân sách này sẽ xén bớt nguồn tài chánh cho nhiều chương trình dân sự. Hôm Thứ Tư, Hạ Viện thông qua dự luật cấm phá thai khi thai nhi ngoài 20 tuần tuổi, dù có được Thượng Viện chấp thuận, hầu như sẽ bị Tổng Thống Barack Obama phủ quyết. Hôm Thứ Năm, Hạ Viện cũng bỏ phiếu cho Quốc Hội quyền xem xét thỏa thuận hạt nhân với Iran. Tòa Bạch Ốc nói TT Obama sẽ ký ban hành luật này. Nhưng cho dù Quốc Hội có bác bỏ thỏa hiệp nguyên tử, thì TT Obama cũng có thể dùng quyền hành pháp – kết hợp với các biện pháp của Liên Âu và Liên Hiệp Quốc – thúc đẩy thỏa hiệp trở nên hiệu lực trên thực tế.
Nữ Dân Biểu Vicky Hartzler (Cộng Hòa – tiểu bang Missouri) họp báo công bố dự luật “Unborn Child Protection Act”. ẢNH SUSAN WALSH / AP
Mật Vụ Hoa Kỳ mất uy tín
Một lần nữa, người đứng đầu Sở Mật Vụ Hoa Kỳ “US Secret”, ông Joseph Clancy, lại phải ra mặt xin lỗi công luận. Hôm Thứ Tư, 13-5-2015, Bộ Nội An đã công bố phúc trình điều tra cho thấy 2 nhân viên mật vụ, hôm 4-3-2015, sau 5 tiếng tiệc tùng, say bí tỉ, đã lái xe đâm thẳng vào hàng rào an ninh của Tòa Bạch Ốc. Một loạt các vụ bê bối của nhân viên US Secret Service (say xỉn, thuê bao gái gọi, v.v…) đã khiến trong vòng 3 năm qua Mật Vụ Hoa Kỳ phải thay đổi đến 3 người đứng đầu khác nhau. Nếu các vụ tai tiếng còn tiếp tục, phần chắc sẽ thêm nhiều áp lực đòi Tổng Thống phải bổ nhiệm “Director” là người bên ngoài để tái lập kỷ cương.
Kỹ nghệ “high-tech” làm việc xã hội
Facebook lâu nay lừng danh là một trong những công ty chịu chơi nhất nước, cho nhân viên nhiều quyền lợi. Nay họ cũng muốn giúp cả các nhân viên hợp đồng làm lương thấp. Hôm Thứ Tư giữa tuần, Facebook ban bố yêu cầu tất cả các bạn hàng, nhà thầu… hợp tác làm ăn với họ phải trả lương cho nhân viên ít nhất $15 mỗi giờ, và các quyền lợi khác, bao gồm nghỉ bịnh hoặc nghỉ phép được hưởng lương (paid sick days / vacation), hoặc khoản “child benefit” trị giá $4,000 mỗi năm. Quy định mới của Facebook hiệu lực tức khắc, khởi sự tại tổng hành dinh ở Menlo Park, tiểu bang California, và mở rộng sang các cơ sở Facebook trên cả nước trước cuối năm. Những bạn hàng / nhà thầu nào không tuân thủ sẽ bị Facebook… nghỉ chơi. Trước đây, hãng Microsoft cũng đã yêu cầu các “Contractor” của họ phải cho nhân viên thêm “Benefit”.
Nhân vật số 2 của Facebook, nữ COO Sheryl Sandberg, là 1 trong những động lực chánh thúc đẩy quy định “$15/giờ”. ẢNH MASHABLE.COM
Sự thịnh phát của làng kỹ thuật cao
Các bước đi của Facebook hay Microsoft thể hiện mãnh lực và ảnh hưởng đang lên của làng kỹ thuật cao. Theo khảo sát Moody’s Investors Service mới nhất, các công ty “high-tech” hàng đầu, trong 5 năm qua đã thu 56% tổng số lợi nhuận của cả thế giới. Chỉ riêng hãng Apple có quỹ $178 tỉ. Đáng nói là phần lớn số tiền mặt nằm ở ngoại quốc, dưới dạng đầu tư làm ăn. Chừng nào mà các công ty này không mang tiền về tái đầu tư, mở mang làm ăn tại Hoa Kỳ, chừng đó họ không phải trả thuế. Xu hướng này hầu như chắc chắn sẽ tiếp tục. Năm công ty giàu có nhất: Apple $178 tỉ – 89% ở ngoại quốc; Microsoft $90.2 tỉ – 91% ở ngoại quốc; Google $64.4 tỉ – 60% ở ngoại quốc; Cisco $53 tỉ – 94% ở ngoại quốc; Oracle $44.7 tỉ – 90% ở ngoại quốc.
Trẻ vị thành niên trên thế giới ảo
Một khảo sát xã hội mới đây của trung tâm Pew Research Center xác nhận lứa tuổi “Teenager” choai choai dùng internet rất nhiều. Khoảng 9/10 trẻ chơi “Online” mỗi ngày, trong đó 25% nói là chúng “Online” bất cứ lúc nào. Phần lớn tận dụng kỹ thuật Internet truyền qua điện thoại Smartphone. Thông thường, mỗi khi lên Internet, các bạn “tin-tin” sà ngay vào các trang mạng xã hội như Facebook, Instagram, Twitter, Snapchat, Tumblr, Vine, v.v… Đến nay, Facebook vẫn là địa chỉ thu hút thành viên đông đảo nhất tại Hoa Kỳ. Có trên 50% giới choai choai con nhà bình dân chơi Facebook, so sánh với chưa đầy 30% số trẻ con nhà thượng lưu giàu có. Khảo sát này cho thấy giới “tin-tin” nhà giàu có vẻ chuộng Instagram, Snapchat, hoặc Twitter hơn.
Tin ảnh
Di dân trên một chiếc thuyền trôi trong vùng biển ngoài khơi các đảo phía nam Koh Lipe đang thu thập thực phẩm do máy bay trực thăng của quân đội Thái Lan thả xuống, vào ngày 14 tháng 5. Họ thuộc cộng đồng Hồi giáo Rohingya lâu nay bị ngược đãi ở Myanmar. Những thanh niên trên thuyền cho biết nhiều người đã chết trong mấy ngày qua. Ảnh Christophe Archambault / AFP – Getty Images
Cô gái trẻ ngồi bên ngôi mộ của người thân ở thị xã Soma, Thổ Nhĩ Kỳ, ngày Thứ Tư 13 tháng 5 vừa qua. Ngày này đánh dấu đúng một năm tai nạn ở mỏ Soma làm 301 công nhân thiệt mạng. Ảnh Bulent Kilic / AFP – Getty Images
Như mọi năm, vào ngày 14 tháng 5 vừa qua, hàng ngàn khách hành hương người Shiite nhóm lại để kỷ niệm cái chết của Imam Moussa al-Kadhim, một người Shiite bị vua Harun al-Rashid thời ấy giam giữ và đầu độc vào năm 795. Ông al-Kadhim được người dân tôn kính, họ chôn ông ở huyện Baghdad Kadhimiya. Trong buổi lễ tang biểu tượng, người ta khiêng một cỗ quan tài giả. Ảnh Reuters
Những phụ nữ này than khóc cho thân nhân bị chết sau khi một bức tường sụp đổ trong trận động đất ở Bihar, Ấn Độ, ngày 12 tháng 5. Trận động đất này có cường độ 7.3 đã giết ít nhất 37 người, và còn làm sập một số tòa nhà và gây sạt lở đất ở những thung lũng Himalaya gần núi Everest. Ảnh Reuters
Hơn 1,000 người đồng tính nam, đồng tính nữ và người chuyển đổi giới tính đã diễn hành trên đường phố ở Havana, Cuba, ngày 9 tháng 5 năm 2015. Họ vui sướng nhảy múa, biểu thị giới tính thật của họ. Đây là chuyện lạ trong một xã hội vẫn còn nhiều phân biệt đối xử. Ảnh Alexandre Meneghini/Reuters
Cô gái ‘Maya’ ngồi trong bàn thờ trong lễ kỷ niệm truyền thống của ‘Las Maya’ trên các đường phố ở Madrid, Tây Ban Nha, tháng 10, 2015. Nghi lễ Maya có từ thời trung cổ, được lưu giữ trong các tài liệu cổ, diễn ra hàng năm vào đầu Tháng Năm để ăn mừng sự khởi đầu của mùa xuân. Người ta chọn các bé gái từ 7 đến 11 tuổi làm cô gái ‘Maya’. Cô gái này ngồi yên, uy nghiêm ở bàn thờ trang trí bằng hoa đẹp đặt trên đường phố. Sau đó họ đi bộ cùng với gia đình đến nhà thờ để tham dự một buổi lễ. Ảnh Daniel Ochoa de Olza/AP
Người dân giơ cao hình của binh sĩ trong Thế chiến thứ II nhân dịp kỷ niệm chiến thắng tại Barnaul, liên bang Nga, 9 tháng 5 năm 2015. Nga tổ chức lễ kỷ niệm 70 năm kết thúc chiến tranh tại châu Âu vào ngày đó với một cuộc diễn binh rất lớn. Ảnh Andrei Kasprishin/Reuters
Người biểu tình lôi xềnh xệch một nữ cảnh sát. Bà này đã bắn chết một người trong khu phố Buterere của Bujumbura, Burundi, 12 tháng 5 năm 2015. Người dân phản đối việc Tổng thống Pierre Nkurunziza tranh cử thêm nhiệm kỳ thứ ba. Cảnh sát đã bắn đạn thật và hơi cay để giải tán đám đông nhưng không hiệu quả, người biểu tình ném đá để chống trả. Ảnh Goran Tomasevic/Reuters
Ngày này trong lịch sử
– Ngày 20-5-1969. Cách nay 46 năm. Quân đồng minh, có sự yểm trợ của Quân Lực VNCH, đánh thắng Trận Đồi Thịt Băm “Hamburger Hill Battle” tại tỉnh Thừa Thiên, Vùng 1 Chiến Thuật. Chiến trận kéo dài khoảng 10 ngày, là 1 trong những trận đánh đẫm máu nhất thời Chiến Cuộc Việt Nam. Có đến 72 binh sĩ Hoa Kỳ thiệt mạng và ít nhất 372 bị thương, trong khi VC chết 630 và 3 bị bắt. Khoảng 2 tuần sau, Thiếu Tướng John M. Wright, tư lịnh mặt trận này, âm thầm rút lui chiến thuật. Tổn thất lớn của Hoa Kỳ thổi bùng các tranh cãi, lên tận Quốc Hội, khiến phong trào phản chiến càng dâng cao, góp phần đưa đến việc Hoa Kỳ điều chỉnh sách lược tại miền Nam Việt Nam. Năm 1987, màn ảnh Hollywood tiểu thuyết hóa trận đánh này qua phim “Hamburger Hill”.
Trẻ em và binh sĩ VNCH gần vùng chiến sự Hamburger Hill. ẢNH JIM STEWART’S PHOTO COLLECTION
– Ngày 20-5-1983. Cách nay 32 năm. Một nhóm khảo sát y khoa, do Bác Sĩ Luc Montagnier tại Viện Pasteur Pháp Quốc cầm đầu, đăng tải trên tạp chí Science về virus HIV gây bịnh liệt kháng “AIDS”. Mẫu virus HIV liền được gởi sang cơ quan liên bang ngăn ngừa dịch bịnh của Hoa Kỳ (Centers for Disease Control and Prevention). Đây là công bố đầu tiên về virus này. Từ đó đến khoảng 2012, bịnh AIDS đã giết hại chừng 36 triệu người trên khắp thế giới.
– Ngày 22-5-1960. Cách nay 55 năm. Một trận động đất mạnh 9.5 độ Richter, kéo dài 10 phút, xảy ra tại miền Nam xứ Chile Mỹ Châu La Tinh. Đây là trận động đất mạnh nhất xưa nay, giết hại chừng 2,200 đến 6,000 người, thiệt hại tài chánh theo thời giá ngày nay khoảng $6.5 tỉ. Động đất cũng gây nhiều đợt sóng thần ảnh hưởng đến tận Hawaii, Nhật Bổn, Philippines, New Zealand, Úc Châu…
– Ngày 23-5-1949. Cách nay 66 năm. Thành lập Tây Đức. Trong thời hậu Thế Chiến Hai, các nước thắng trận chia nhau chiếm đóng Đức Quốc. Nhưng đến 1948-49, Nga sô phong tỏa Tây Berlin dưới quyền kiểm soát của Tây Phương, chận đường hỏa xa, xa lộ, lẫn thủy lộ. Hoa Kỳ và đồng minh phải lập cầu không vận cứu cư dân Berlin trong sự kiện “Berlin Airlift”. Sau vụ này, Hoa Kỳ cùng Anh và Pháp gom 3 phần lãnh thổ trong tay họ kiểm soát hợp thành một quốc gia độc lập là Federal Republic of Germany (Cộng Hòa Liên Bang Đức hay ngắn gọn là “Tây Đức”). Nga sô phản ứng bằng cách biến phần đất còn lại do họ chiếm đóng thành “Đông Đức” (German Democratic Republic hay Cộng Hòa Dân Chủ Đức).
Tin Rất Ngắn
– Từ tháng 1-2014 đến nay, vợ chồng cựu Tổng Thống Bill và Hillary Clinton được trả công $25 triệu để đi diễn thuyết. Bà Clinton đang tranh cử Tổng Thống 2016.
– Hung thủ khủng bố nổ bom Boston Marathon năm 2013, Dzhokhar Tsarnaev, đã bị kết tội và kêu án tử hình. Các khiếu nại có thể kéo dài hàng thập kỷ.
– Hãng hàng không Southwest Airlines tiếp tục bành trướng thế lực, tuần qua tuyên bố sẽ mở thêm 1 loạt đường bay mới tại Hoa Kỳ lẫn ngoại quốc.
– Thứ Tư tuần này, 20-5-2015, cây hài David Letterman trứ danh sẽ lên TV với chương trình ‘Late Show’ cuối cùng, sau hơn 30 năm gắn bó.
– Thành phố Bethesda, tiểu bang Maryland có căn nhà 2 tầng hình nấm ‘Mushroom House’ nổi tiếng, với 4 phòng ngủ, 3 phòng tắm. Chủ nhân rao bán, kêu giá $1.2 triệu, 6 tháng sau bán được $920,000.
– Tổ Chức Y Tế Thế Giới (WHO) tuyên bố Liberia hoàn toàn hết dịch Ebola. Tuy nhiên, 2 nước Tây Phi Leone và Guinea vẫn còn phải đối phó với Ebola.
– Đang có một cuộc khủng hoảng thuyền nhân khác tại Đông Nam Á. Khoảng 8,000 thuyền nhân gốc Miến Điện tìm cách đến Thái Lan, Indonesia, Malaysia phải lênh đênh giữa biển.
– Trợ lý Ngoại Trưởng Daniel Russel vừa nói Hoa Kỳ phải ngăn chặn Trung cộng. Phần Ngũ Giác Đài đang cân nhắc phái thêm chiến hạm và chiến đấu cơ ra tuần tiễu Biển Đông.
– Tạ Phong Tần, cộng tác viên của Trẻ vừa được Bộ Ngoại Giao Hoa Kỳ yêu cầu Hà Nội trả tự do. Cô bị bắt và kết án 10 năm tù do những bài viết phản kháng tại trang blog cá nhân.
