Menu Close

Trần Vàng Sao & “Bài thơ của một người yêu nước mình”

Tháng 11 năm 2009, nhà xuất bản Giấy Vụn ấn hành tập thơ đầu của Trần Vàng Sao. Tập thơ mang tên “Bài thơ của một người yêu nước mình” được ra mắt tại Sài Gòn sau nhiều chục năm nằm im trong ngăn kéo của tác giả. Điều đáng ghi nhận: Tác phẩm của Trần Vàng Sao không được ấn hành chính thức mà do nhà Giấy Vụn xuất bản chui. Thành ra số phận của nó cũng bi thảm như số phận của người sinh ra nó.

Tập thơ gồm 29 bài và 2 bài trong phụ lục. Bài “tau chửi” dài 7 trang nằm ở phần này. Chửi thẳng mặt, không bóng gió, không úp mở như trút hết gan ruột vào bọn “như cú dòm nhà bệnh/ đêm bây mò/ ngày bây rình/ dưới giường/ trên bàn thờ/ trong xó bếp/ bỏ tên bỏ họ cha mẹ sinh ra/ bây mang bí danh/ anh hùng dũng cảm vĩ đại kiên cường…”.

Theo lời giới thiệu của Nguyễn Miên Thảo thì Trần Vàng Sao đã trải qua hơn nửa đời người trong khốn khó đơn độc và bị hắt hủi bởi chính những người đồng chí của mình. Số phận của ông đầy oan khốc và thơ ông có vẻ đẹp sần sùi của gỗ đá, buồn lại bi tráng, phẫn uất… tất cả tạo nên một Trần Vàng Sao cô đơn và lạnh lẽo, run rẩy trong tài thơ khốc liệt của mình.

NGUYỄN & BẠN HỮU

 

 

Buổi sáng tôi mặc áo đi giầy ra đứng ngoài đường

Gió thổi những bông mía trắng bên sông

Mùi tóc khô còn thơm lúa mùa qua

Bầy chim sẻ đậu trước sân nhà

Những đứa trẻ đứng nhìn ngấp nghé

Tôi yêu đất nước này như thế

Mỗi buổi mai

Bầy chim sẻ ngoài sân

Gió mát và trong

Đường đi đầy cỏ may và muộng chuộng

Tôi vẫn sống

vẫn ăn

vẫn thở

như mọi người

đôi khi chợt nhớ một tiếng cười lạ

một câu ca dao buồn có hoa bưởi hoa ngâu

một vết bùn khô trên mặt đá

không có ai chia tay

cũng nhớ một tiếng còi tàu

Mẹ tôi thức khuya dậy sớm

năm nay ngoài năm mươi tuổi

chồng chết đã mười mấy năm

thủa tôi mới đọc được i tờ

mẹ thương tôi mẹ vẫn tảo tần

nước sông gạo chợ

ngày hai buổi nhà không khi nào vắng người đòi nợ

sống qua ngày nên phải nghiến răng

cũng không vui nên mẹ ít khi cười

những buổi trưa buổi tối

ngồi một mình hay khóc

vẫn thở dài mà không nói ra

thương con không cha

hẩm hiu côi cút

tôi yêu đất nước này xót xa

mẹ tôi nuôi tôi mười mấy năm không lấy chồng

thương tôi nên ở goá nuôi tôi

những đứa nhà giàu hàng ngày chửi bới

chúng cho mẹ con tôi áo quần tiền bạc như cho một đứa hủi

ngày kỵ cha họ hàng thân thích không ai tới

thắp ba cây hương

với mấy bông hải đường

mẹ tôi khóc thút thít

cầu cha tôi phù hộ tôi nên người

con nó còn nhỏ dại

trí chưa khôn chân chưa vững bước đi

tôi một mình nuôi nó có kể chi mưa nắng

tôi yêu đất nước này cay đắng

những đêm dài thắp đuốc đi đêm

quen thân rồi không ai còn nhớ tên

dĩ vãng đè trên lưng thấm nặng

áo mồ hôi những buổi chợ về

đời cúi thấp

giành từng lon gạo mốc

từng cọng rau, hột muối

vui sao khi còn bữa đói bữa no

mẹ thương con nên cách trở sông đò

hàng gánh nặng phải qua cầu xuống dốc

đêm nào mẹ cũng khóc

đêm nào mẹ cũng khấn thầm

mong con khôn lớn cất mặt với đời 

tôi yêu đất nước này khôn nguôi

tôi yêu mẹ tôi áo rách

chẳng khi nào nhớ tuổi mình bao nhiêu

Tôi bước đi

mưa mỗi lúc một to

sao hôm nay lòng thấy chật

như buổi sáng mùa đông chưa có mặt trời mọc

con sông dài nằm nhớ những chặng rừng đi qua

nỗi mệt mỏi, rưng rưng từng con nước

chim đậu trên cành chim không hót

khoảng vắng mùa thu ngủ trên cỏ may

tôi yêu đất nước này những buổi mai

không ai cười không tiếng hát trẻ con

đá đất cỏ cây ơi

mười ba năm có héo mòn

đá đất cỏ cây ơi

lòng vẫn thương mẹ, nhớ cha

ăn quán nằm cầu

hai hàng nước mắt chảy ra

mỗi đêm cầu trời khấn Phật cho tai qua nạn khỏi

ngày mai mua may bán đắt

tôi yêu đất nước này áo rách

căn nhà dột phên không ngăn nổi gió

vẫn yêu nhau trong từng hơi thở

lòng vẫn thương cây nhớ cội hoài

thắp đèn đêm ngồi đợi mặt trời mai

 

tôi yêu đất nước này như thế

như yêu cây cỏ trong vườn

như yêu mẹ tôi chịu khó chịu thương

nuôi tôi thành người hôm nay

yêu một giọng hát hay

có bài mái đẩy thơm hoa dại

có sáu câu vọng cổ chứa chan

có ba ông táo thờ trong bếp

và tuổi thơ buồn như giọt nước trong lá sen

tôi yêu đất nước này và tôi yêu em

thủa tóc kẹp tuổi ngoan học trò

áo trắng và chùm hoa phượng đỏ

trong bước chân chim sẻ

ngồi học bài và gọi nhỏ tên tôi

hay nói chuyện huyên thuyên

chuyện trên trời dưới đất rất lạ

chuyện bông hoa mọc một mình trên đá

cứ hay cười mà không biết có người buồn

sáng hôm nay gió lạnh vẫn còn

khi xa nhà vẫn muốn ngoái lại

ngó cây cam cây cải

thương mẹ già như chuối ba hương

em chưa buồn

vì chưa rách áo

tôi yêu đất nước này rau cháo

bốn ngàn năm cuốc bẫm cày sâu

áo đứt nút qua cầu gió bay

tuổi thơ em hãy giữ cho ngoan

 

tôi yêu đất nước này lầm than

mẹ đốt củi trên rừng và cha làm cá ngoài biển

ăn rau rìu, rau éo, rau trai

nuôi lớn người từ ngày mở đất

bốn ngàn năm nằm gai nếm mật

một tấc lòng cũng trứng Âu Cơ

một tiếng nói cũng đầy hồn Thánh Gióng

Tôi đi hết một ngày

gặp toàn người lạ

chưa ai biết chưa ai quen

không biết tuổi không biết tên

cùng sống chung trên trái đất

cùng nỗi đau chia cắt Bắc Nam

cùng có chung tên gọi Việt Nam

mang vết thương chảy máu ngoài tim

cùng nhức nhối với người chết oan ức

đấm ngực giận hờn tức tối

cùng anh em cất cao tiếng nói

bản tuyên ngôn mười bốn triệu người đòi độc lập tự do

bữa ăn nào cũng phải được no

mùa lạnh phải có áo ấm

được ca hát, nói cười, yêu đương không ai cấm

được thờ cúng những người mình tôn kính

hai mươi năm cuộc đời chưa khi nào định

Tôi trở về căn nhà nhỏ

đèn thắp ngọn lù mù

gió thổi trong lá cây xào xạc

vườn đêm thơm mát

bát canh rau dền có ớt chìa vôi

bên hàng xóm có tiếng trẻ con khóc

mẹ bồng con lên non ngồi cầu Ái Tử

đất nước hôm nay đã thấm hồn người

ve sắp kêu mùa hạ

nên không còn mấy thu

đất nước này còn chua xót

nên trông ngày thống nhất

cho bên kia không gọi bên này là người miền Nam

cho bên này không gọi bên kia là người miền Bắc

lòng vui hôm nay không thấy chật

 

tôi yêu đất nước này chân thật

như yêu căn nhà nhỏ có mẹ của tôi

như yêu em nụ hôn ngọt trên môi

và yêu tôi đã biết làm người

cứ trông đất nước mình thống nhất

 

TVS – 19/12/1967