Bạn hiền,
BTL tôi đã ghi danh cho giải đua Cocoa Beach Half Marathon từ khi nó mới được quảng cáo từ đầu năm 2015. Trong suốt khoảng thời gian 9 tháng dài, tôi đã luyện tập và nhận thấy rằng cái khoảng cách 13.1 miles không phải là thử thách cho mình. Thử thách mà tôi đặt ra hoàn thành đoạn đường này dưới 2 tiếng đồng hồ. Theo các thông tin mà tôi nghiên cứu được thì trung bình trong các giải đua bán marathon chỉ có 35 phần trăm vận động viên nam hoàn thành lộ trình này dưới 2 giờ. BTL tôi nhất định muốn chạy nhanh hơn 65 phần trăm đàn ông, cho nên cuối tuần là bắt đầu cự ly dài. Coi vậy chứ không dễ, cứ tuần này sang tuần khác thời gian hoàn tất 13.1 miles vẫn là trên 2 giờ, gần nhất mà BTL tôi với được là 2 giờ 4 phút 37 giây. Cái vấn đề là ở 3 miles sau cùng lúc nào mình cũng bị đuối sức.
Bùi Thanh Liêm và Bà Xã năm 2013 ở Washington DC
Cho đến một hôm, ngày Chủ Nhật 27 tháng 9 năm 2015. Hôm đó tự nhiên BTL tôi cảm thấy rất thoải mái trong bài tập bán marathon, đặc biệt là nhịp độ chạy rất đều từ đầu đến cuối, và những miles cuối cùng hoàn tất một cách mạnh mẽ. Tôi có linh tính là mục tiêu sẽ đạt được. Sau khi cán đích 13.1 miles, bấm ngưng đồng hồ đeo tay và trên màn hình nhỏ là con số 1:58:53. Và từ sau hôm đó và những Chủ Nhật liên tiếp, BTL tôi đều hoàn thành lộ trình bán marathon trong khoảng thời gian dưới 2 giờ. Thật ra thì chỉ chạy được thêm 2 lần nữa thôi, vì phải ngưng lại để dưỡng sức cho giải đua thật sự.
Tưởng cũng nói rõ thêm là trong khoảng thời gian luyện tập cho giải đua bán marathon, BTL tôi và vợ con thỉnh thoảng cũng ghi danh chạy 5 km ở các giải đua được tổ chức ở địa phương. Một thử thách khác mà các tay chạy bộ lộ trình 5K đều muốn đạt được là hoàn tất lộ trình này dưới 25 phút, tức là chạy khoảng 8 phút một mile. BTL tôi đạt được mục tiêu này hôm 5 tháng 9 ở giải đua Sister Run 5K, hoàn tất trong 24 phút 51 giây và đạt giải nhất của nhóm tuổi đàn ông từ 50 đến 54.
Gần đến ngày đua ở Cocoa Beach, BTL tôi nghe mọi người than rằng đường chạy lần này sẽ khó khăn cho mọi người vì nó bao gồm 2.9 miles chạy trên biển. Biển Cocoa Beach nếu chạy nhằm vào lúc thủy triều lên là một thử thách lớn vì chạy trên cát xốp là điều không ai muốn, còn chạy gần bờ biển thì bị cát lún và nếu bờ biển có dốc thì là một tai họa cho các vận động viên. Theo dự báo thời tiết thì hôm đó sẽ có gió mạnh. Nhận thấy có quá nhiều trở ngại cho nên tôi nói với bạn bè là phen này chắc có thể mình không đạt được mục tiêu dưới 2 tiếng. Nói thì vậy nhưng trong thâm tâm mình vẫn đặt nhiều kỳ vọng. Ðể chắc ăn, BTL tôi đã bỏ ra hai cái cuối tuần để chạy trên biển, đúng ngay con đường sẽ được tổ chức.
Hai ngày trước khi đua, BTL tôi chuẩn bị thật kỹ lưỡng, hoàn toàn không chạy hay tập bất cứ môn thể dục nào hết, chỉ có ăn và uống, đặc biệt là ăn nhiều tinh bột để có nhiều carbs, một nguồn tiêu thụ cần thiết để tạo ra năng lượng. Viết đến đây để BTL tôi chia sẻ với bạn hiền kinh nghiệm về chạy bộ và ăn uống. Nhiều người quan niệm rằng chạy bộ nhiều thì điều tất nhiên là bạn sẽ đốt đi nhiều calorie, do đó bạn cứ ăn uống thoải mái không sợ mập. Ðiều đó không đúng hẳn, vì số lượng calorie mà mình đốt đi không thể bằng số lượng mà mình nạp vào. Lấy một ví dụ đơn giản là bạn hiền có thể chạy 5 km, đốt đi khoảng 300 calorie. Con số calorie này có thể thay đổi tùy theo tốc độ nhanh hay chậm, chạy nhanh thì đốt nhiều hơn, nhưng không đáng kể cho lắm. Bây giờ chỉ cần ăn một cái bánh hamburger và uống một lon coke thì bạn nạp vào hơn 500 calorie! Nếu muốn tiêu hết phần calorie cho một bữa ăn chả nhẽ bạn phải chạy 10km mỗi ngày? Ðiều đó thật phi lý! Bạn bè rất ngạc nhiên khi thấy dạo này BTL tôi ăn rất tợn, nhưng chạy bộ thì có hôm có, hôm không. Một điều chắc chắn là BTL tôi nạp vào một ngày cả mấy nghìn calorie, tuy nhiên trọng lượng cơ thể không bao giờ quá 130 pounds.
Câu trả lời là “metabolism”, hay còn gọi là hệ biến dưỡng. Có nhiều người hệ biến dưỡng của họ rất tốt, ăn bao nhiêu là tiêu hóa hết bấy nhiêu, không để lại đường và mỡ trong cơ thể. Tuy nhiên chúng ta vẫn có thể làm tăng nhanh hệ biến dưỡng nếu biết cách. Trong chạy bộ, bạn hiền có thể chạy nhiều, chạy xa, nhưng chạy chậm để tăng sức bền bỉ và bạn vẫn có thể đốt gần bằng số calorie như những người chạy cùng lộ trình nhưng ở tốc độ cao hơn. Tuy nhiên hệ biến dưỡng của bạn vẫn ù lì ra đó, không thể làm tăng nhanh được. Muốn có một hệ biến dưỡng tốt thì không những chạy xa mà còn phải chạy nhanh nữa vì làm như vậy chúng ta có sức bền và sức chịu đựng, từ đó metabolism tự động tăng nhanh.
Trở lại chuyện chuẩn bị cho giải bán Marathon ở Cocoa Beach, sau khi nạp đủ năng lượng và đi ngủ để ngày mai thức dậy sớm. Khoảng 9 giờ BTL tôi lên giường nhưng trăn trở mãi ngủ không được, có lẽ một phần là nôn nao chờ đến ngày đua. Lăn qua trở lại thì đã đến 4 giờ sáng, tối hôm đó tôi chợp mắt không quá 2 tiếng đồng hồ.
Sáng hôm sau, mặc dù thiếu ngủ nhưng BTL tôi cảm thấy rất tự tin, sau giờ xuất phát, suốt 7 miles đầu tôi ráng chạy không quá nhanh (đây là bài học cho dân chạy bộ thiếu kinh nghiệm, ban đầu chạy nhanh, đến nửa đường đuối sức phải đi bộ!) và cũng không quá chậm. Tốc độ trung bình ở 7 miles này là từ 8:30 đến 9:00 phút trong 1 mile, như vậy là dư sức hoàn thành dưới 2 giờ. Ðột nhiên đến mile thứ 8, bắp đùi bên phải bị chuột rút (vọp bẻ). Tưởng cũng nên nói rõ là BTL tôi chưa bao giờ bị chuột rút trong các giải đua 5K, 10K và các lần tập luyện trên 13.1 miles. Xui quá! chuột rút nhằm lúc sắp xuống biển chạy, bắt đầu mile thứ 9. Trong suốt khoảng thời gian này, hai chữ “bỏ cuộc” hoàn toàn không nằm trong trí tôi.
BTL tôi ráng chạy với hy vọng là con chuột biến mất khỏi bắp vế, nhưng không, cơn đau ngày càng gắt hơn. Với cái đà này thì chắc chắn sẽ đến lúc bàn chân phải bị tê cóng, cho nên bắt buộc tôi phải chuyển sức chịu đựng qua bàn chân trái và dần dần giảm tốc độ khi xuống biển. Tôi biết rõ là mình cần phải chạy gần nước biển thay vì gần cát xốp để tránh bị mất sức. Bỗng đằng sau có tiếng người la lên: “Watch out! A big one.” Khi nghe được câu đó thì quá trễ, một ngọn sóng bạc đầu tạt cao lên bờ, quất ngang đầu gối của tôi làm cho 2 đôi giày ướt sủng. BTL tôi bắt buộc phải đứng lại. Ðùng một cái, cả 2 bắp vế bị chuột rút, tôi có thể cảm thấy phần cơ cứng và cộm lên ở bắp vế. Giày thì ướt và nặng chình chịch, chân thì bị vọp bẻ, bình thường thì có lẽ người ta sẽ bỏ cuộc hay phải lết đến đích. BTL tôi bắt đầu rảo bộ, thấy không khả quan vì đi bộ càng làm tăng cảm giác đau, thế là đành cắn răng chịu đau và tiếp tục chạy.
Ðến mile thứ 10 nếu muốn đạt được mục tiêu dưới 2 giờ thì đồng hồ phải điểm không quá 1 giờ 30 phút, đằng này đồng hồ ghi 1 giờ 34 phút. BTL tôi làm một bài toán nhanh trong đầu, có nghĩa là mình phải chạy 3.1 mile còn lại trong vòng 25 phút, hay chính xác hơn là 8 phút 4 giây trên một mile. Ðiều này bất khả thi nếu mình trong tình trạng hoàn hảo, đừng nói đến chuyện bị vọp bẻ. Ðiều quan trọng lúc này là về đến đích, không bỏ cuộc. BTL tôi giảm hẳn tốc độ còn 12 phút trên một mile. Về gần đến nơi, khoảng 200 mét thấy vợ con đang đứng đợi với vẻ mặt lo lắng. Còn 100 mét tôi phải dừng lại, nói với bà xã: “Em có thể chạy với anh một đoạn được không?” Vợ tôi băng vào liền, không suy nghĩ. Chạy đến gần bảng FINISH nàng phải dạt ra vì không có số hiệu đeo trên người. Sau khi cán đích, nhìn đồng hồ và xem xét lại giờ chính thức là 2:11:28. BTL tôi thất vọng vô cùng, không còn tâm trí nào ở lại giao lưu với bạn bè, kêu con gái lái xe chở về nhà ngay sau đó.
Tuy nhiên, chiều hôm đó xem lại kết quả mới biết là giờ hoàn tất của mình không đến nỗi tệ, thậm chí còn nhanh hơn một số bạn bè, những đứa chạy không bị vọp bẻ. Sau lần thất bại đó, đứa con gái út liền nói ngay: “Bố, con muốn bố chạy lại một giải Half Marathon khác. I want to see redemption!” Khỏi cần nó nhắc, đó cũng là dự định mình đang có. Ngay trong ngày hôm đó, BTL tôi liền ghi danh giải Publix Music Half Marathon sẽ được tổ chức ở thành phố Melbourne vào tháng 2, 2016. Ðồng thời 2 tuần sau, BTL tôi dự giải đua 5K ở trường đại học Florida Tech tổ chức và về nhất trong nhóm tuổi sau khi hoàn thành trong vòng). Ðó cũng là cách để mình bù lại thất bại đã qua.
Hôm nay Chủ Nhật 15 tháng 11, như mọi cái Chủ Nhật để chạy lộ trình dài, BTL tôi hoàn tất bài tập 19 miles trong vòng 3 tiếng 15 phút. Một ngày nào đó không xa, nhất định tôi sẽ tham gia chạy Full Marathon, nhưng không phải tham gia để hoàn tất theo kiểu đi bộ 6 hay 7 tiếng như một số người thường làm. Mục tiêu đề ra sẽ là hoàn tất 26.2 miles trong dưới 4 giờ.
Thư đã khá dài, BTL tôi xin chào, chúc bạn hiền vui, khỏe và chạy bộ dài dài!
Cùng gia đình chạy bộ cuối tuần
BTL